تحلیل حقوقی و جرم شناختی پدیده ی زمین خواری در حقوق کیفری ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تحلیل حقوقی و جرم شناختی پدیده ی زمین خواری در حقوق کیفری ایران
عنوانتحلیل حقوقی و جرم شناختی پدیده ی زمین خواری در حقوق کیفری ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوراضیه شجاعی باغینی
استاد راهنمامحمد امینی زاده
استاد مشاورمحمود روح الامینی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه شهید باهنر کرمان



تحلیل حقوقی و جرم شناختی پدیده ی زمین خواری در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط راضیه شجاعی باغینی، با راهنمایی محمد امینی زاده و با مشاوره محمود روح الامینی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.

چکیده

پدیده ی زمین خواری در چند دهه ی اخیر به یکی از معضلات اجتماعی تبدیل شده است. مقابله با شیوع پدیده موسوم به زمین خواری در کشور با مشکلات عدیده حقوقی ، اجتماعی و اقتصادی روبه رو است. اساسا یکی از مشکلات عمده در این زمینه فقدان تعریف روشنی از این پدیده ضد اجتماعی و چند بعدی بودن عوامل آن است در قوانین موضوعه ی ایران عنوان مجرمانه ای تحت عنوان "زمین خواری" وجود ندارد و این اصطلاح بیشتر در عرف اداری و اجتماعی رواج پیدا کرده است. با این حال می توان مصادیق این پدیده را دو جرم تصرف عدوانی(ماده ۶۹۰ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۵) و تغییر غیر قانونی کاربری اراضی( ماده ۳ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها اصلاحیه ۱۳۸۵) دانست.با توجه به اینکه توسعه ی پایدار اساس پیشرفت هر کشوراست، لذا پدیده زمین خواری مانع بزرگی در مقابل این توسعه می باشد. حفاظت و توسعه ی پایدار منابع طبیعی و کشاورزی ایجاب می کند که به پدیده زمین خواری اهمیت بیشتری داده شود و عوامل آن را از نظر حقوقی، اجتماعی و سیاسی به صورت دقیق ریشه یابی گردد تا راه حل مناسبی برای از بین رفتن این معضل پیدا شود. در این پژوهش که به صورت توصیفی – تحلیلی است، از روش کتابخانه ای استفاده شده است. ابتدا کتب و مقالات مربوطه بررسی و سپس فیش برداری شده است.از جمله نتایج این پژوهش می توان به مهم ترین راه کارهای مقابله با زمین خواری اشاره کرد، این راه کارها عبارتند از: اجرای هر چه سریعتر طرح کاداستر، تعیین قضات ویژه برای جلوگیری از اطاله ی دادرسی، تعریف زمین خواری در قوانین کشور، تقویت ساز وکارهای نظارتی و قضایی و جلوگیری از فساد اداری و قضایی.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ۱

الف: بیان مسیله ۲

ب: هدف و ضرورت پژوهشی ۳

ج: سوالات پژوهشی ۴

د: پیشینه ی پژوهشی ۴

ه–: روش و موانع پژوهشی ۵

و: سامانه ی پژوهشی ۶

بخش اول: کلیات و تحلیل حقوقی پدیده ی زمین خواری در حقوق کیفری ایران ۷

فصل اول: کلیات ۸

مبحث اول: مفاهیم و تعاریف ۸

گفتار اول: مفهوم پدیده ۸

گفتار دوم: مفهوم جرم ۹

گفتار سوم: تعریف زمین ۹

بند اول: تعریف لغوی زمین ۹

بند دوم: تعریف حقوقی زمین ۱۰

بند سوم: منظور از زمین در زمین خواری ۱۳

گفتار چهارم: تعریف زمین خواری ۱۳

مبحث دوم: نظام حقوقی مالکیت اراضی ۱۵

گفتار اول: نظام مالکیت زمین در ایران ۱۷

گفتار دوم: موقعیت جغرافیایی– توزیع تراکم جمعیت و نحوه ی مالکیت اراضی در ایران ۱۸

مبحث سوم: روش های متداول در ارتکاب زمین خواری ۱۹

فصل دوم: تحلیل حقوقی مصادیق بارز پدیده ی زمین خواری ۲۳

مبحث اول: جرم تصرف عدوانی ۲۴

گفتار اول: تعریف جرم تصرف عدوانی ۲۴

گفتار دوم: قوانین موجود درباره ی تصرف عدوانی ۲۶

گفتار سوم: عنصر قانونی ۲۶

بند اول: ماده

ق م ا ۲۷

الف: مبادرت به اقداماتی برای متصرف معرفی کردن خودیادگیری ۲۷

ب: تخریب محیط زیست ۲۷

ج: تصرف عدوانی– مزاحمت یا ممانعت از حق (موضوع ذیل ماده

ق م ا) ۲۷

بند دوم: ماده

ق م ا ۲۸

بند سوم: ماده

و

ق م ا ۲۸

بند چهارم: ماده

ق م ا ۲۸

بند پنجم: ماده

ق م ا ۲۹

گفتار چهارم: عنصر مادی ۲۹

بند اول: رفتار فیزیکی ۲۹

بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال ۳۰

الف: موضوع جرم ۳۰

ب: تعلق مال به غیر ۳۰

ج: عدم رضایت مالک یا ذی حق ۳۱

د: سایر شرایط تحقق جرم ۳۱

بند سوم: نتیجه ی مجرمانه و رابطه ی سببیت ۳۲

گفتار پنجم: عنصر روانی ۳۲

بند اول: علم به موضوع ۳۳

بند دوم: سوء نیت عام ۳۳

بند سوم: سوء نیت خاص ۳۳

بند چهارم: انگیزه ۳۳

گفتار ششم: مجازات تصرف عدوانی ۳۴

مبحث دوم: جرم تغییر کاربری غیر مجاز اراضی ۳۴

گفتار اول: مفهوم تغییر کاربری ۳۵

گفتار دوم: انواع تغییر کاربری ۳۶

بند اول: تغییر کاربری مجاز ۳۶

الف: تغییر کاربری به منظور بهینه کردن تولیدات کشاورزی در روستاها ۳۶

ب: تغییر کاربری در اراضی واقع در محدوده قانونی روستاهای دارای طرح هادی ۳۷

بند دوم: تغییر کاربری ضروری ۳۷

بند سوم: تغییر کاربری غیر مجاز ۳۷

گفتار سوم: ضرورت حفظ کاربری اراضی ۳۹

گفتار چهارم: قوانین جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی در ایران ۴۰

۱– قانون اصلاحات ارضی مصوب ۱۳۴۰ ۴۰

۲– قانون گسترش کشاورزی در قطب های کشاورزی مصوب ۵/۳/۱۳۵۴ ۴۱

۳– لایحه ی قانونی مجازات اخلال در امر کشاوری و دامداری مصوب ۱۹/۹/۱۳۵۸ ۴۱

۴– آیین نامه ی اجرایی قانون واگذاری زمین های دایر و بایر که بعد از انقلاب به صورت کشت موقت در اختیار کشاورزان قرار گرفته است مصوب ۲۹/۱۱/۱۳۶۵ ۴۲

۵– قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ۴۲

۶– قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ۴۲

۷– قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها و اصلاحیه ی آن ۴۲

۷–۱– کنترل توسعه ی شهری و صنعتی ۴۳

گفتار پنجم: عنصر قانونی ۴۳

گفتار ششم: عنصر مادی ۴۴

بند اول: رفتار فیزیکی ۴۵

بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال ۴۷

الف: موضوع جرم ۴۷

ب: نتیجه ی مجرمانه ۴۷

گفتار هفتم: عنصر روانی ۴۷

بند اول: سوء نیت عام ۴۸

بند دوم: سوء نیت خاص ۴۸

بند سوم: انگیزه ۴۸

گفتار هشتم: مجازات تغییر کاربری غیرمجاز ۴۹

بخش دوم: تحلیل جرم شناختی پدیده زمین خواری در حقوق کیفری ایران ۵۲

فصل اول: ماهیت و چیستی پدیده زمین خواری ۵۳

مبحث اول: جرم انگاری ۵۳

گفتار اول: مفهوم جرم انگاری ۵۳

گفتار دوم: مدل های جرم انگاری ۵۳

بند اول: فیلتر اصول ۵۴

بند دوم: فیلتر پیش فرض ها ۵۵

بند سوم: فیلتر کارکردها ۵۵

مبحث دوم: چرایی جرم انگاری پدیده زمین خواری ۵۵

گفتار اول: اصول نقض شده در پدیده ی زمین خواری ۵۵

بند اول: اصل ضرر


بند دوم: اصل امنیت ۵۶

بند سوم: اخلاق گرایی قانونی ۵۷

گفتار دوم: صدمات ناشی از زمین خواری ۵۸

بند اول: صدمه به امنیت اقتصادی ۵۸

بند دوم: صدمه به امنیت اجتماعی ۵۸

بند سوم: صدمه به امنیت سیاسی ۵۹

فصل دوم: چرایی ارتکاب زمین خواری ۶۰

مبحث اول: مهیا بودن فرصت ۶۰

مبحث دوم: انگیزه مجرم ۶۲

گفتار اول: کسب سود بیشتر ۶۲

گفتار دوم: انگیزه ی مجرمین از دیدگاه نظریه پردازان جرم شناسی ۶۳

بند اول: نظریه گزینش حسابگرانه ۶۳

بند دوم: نظریه روان شناختی ۶۴

بند سوم: نظریه فشار مرتن ۶۵

بند چهارم: نظریه های چند عاملی ۶۶

فصل سوم: چگونگی مقابله با پدیده ی زمین خواری (پیشگیری) ۶۷

مبحث اول: پیشگیری کیفری ۶۸

گفتار اول: پیشگیری کیفری از طریق اصلاح نظام تقنینی ۶۸

بند اول: اصلاح شیوه جرم انگاری ۶۸

بند دوم: اصلاح شیوه کیفرگذاری ۶۸

بند سوم: شیوه دادرسی


گفتار دوم: پیشگیری کیفری از طریق نظام قضایی ۶۹

بند اول: مجتمع قضایی ویژه امور اقتصادی و شعبه ۱۰۵۹ ۶۹

بند دوم: دادسرای ویژه حفظ حقوق بیت المال در اراضی ملی و منابع طبیعی ۷۰

بند سوم: رسیدگی سریع و قاطع ۷۰

مبحث دوم: پیشگیری غیر کیفری ۷۰

گفتار اول: پیشگیری وضعی ۷۱

بند اول: پیشگیری وضعی از طریق اصلاح نظام تقنینی ۷۱

بند دوم: پیشگیری وضعی از طریق اصلاح نظام اجرایی ۷۱

الف: اصلاح شیوه ی تشخیص، شناسایی و حل اختلاف ۷۱

ب: اصلاح شیوه ی محافظت ۷۲

ج: اصلاح شیوه ی واگذاری ۷۲

د: پیشگیری از ارتشاء و همکاری کارمندان و مسیولان با زمین خواران ۷۳

ه–: ایجاد هماهنگی میان نهادهای اجرایی ۷۳

بند سوم: پیشگیری وضعی از طریق اصلاح نظام ثبتی ۷۳

گفتار دوم: پیشگیری اجتماعی ۷۴

بند اول: آگاه سازی و فرهنگ سازی ۷۴

بند دوم: ساماندهی وضعیت شغلی و اقتصادی ۷۴

فصل چهارم: آسیب شناسی و ارایه ی پیشنهادات ۷۵

مبحث اول: آسیب شناسی ۷۵

گفتار اول: آسیب های اجرایی ۷۵

گفتار دوم: آسیب های قضایی ۷۷

گفتار سوم: آسیب های حقوقی ۷۷

گفتار چهارم: آسیب های اقتصادی ۷۸

مبحث دوم: راهکارها و ارایه ی پیشنهادات ۷۸

نتیجه گیری ۸۳

منابع و مآخذ ۸۵

منابع فارسی ۸۵

منابع اینترنتی ۸۸

کلیدواژه ها

  • زمین خواری
  • تغییر کاربری
  • تصرف عدوانی
  • [جرم شناختی
  • زمین خواری
  • نظام حقوق کیفری
  • تغییر کاربری
  • تصرف عدوانی
  • جرم شناسی