تحلیل حقوقی – جرم شناختی واژه متعارف در اقدامات تادیبی و تنبیهی والدین
 | |
| عنوان | تحلیل حقوقی – جرم شناختی واژه متعارف در اقدامات تادیبی و تنبیهی والدین |
|---|---|
| رشته | حقوق کیفری اطفال و نوجوانان |
| دانشجو | سینا قلفی |
| استاد راهنما | تهمورث بشیریه |
| استاد مشاور | محمد رضا رهبرپور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۷ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
تحلیل حقوقی – جرم شناختی واژه متعارف در اقدامات تادیبی و تنبیهی والدین عنوان پایان نامه ای است که توسط سینا قلفی، با راهنمایی تهمورث بشیریه و با مشاوره محمد رضا رهبرپور در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
حق والدین بر تربیت کودک، از حقوق به رسمیت شناخته شده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران است. گستره ی اعمال این حق نیز مانند بسیاری از حقوق انسانی مطلق نبوده و محدودیت هایی قانونی بر آن وارد می شود. در بند ت ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، یکی از علل موجهه ی جرم، اقدامات تربیتی والدین در تنبیه اولاد در حدود متعارف دانسته شده است. با توجه به ابهام و اجمال لفظ متعارف در ماده مذکور، پژوهش حاضر به دنبال تحلیل و بررسی مصادیق تنبیه و تادیب متعارف و معیار و ملاک تمییز تادیب متعارف از تادیب نامتعارف از منظر روانشناختی، جامعه شناسی، فقهی و حقوقی است. بدین منظور ابتدا مبانی حق والدین بر تربیت کودک موردبررسی قرار گرفته است. سپس تادیب متعارف از منظر روانشناختی و جامعه شناسی موردمطالعه قرار گرفته است. در پایان نیز به تحلیل فقهی و حقوقی واژه متعارف در اقدامات تادیبی و تنبیهی والدین پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از منظر فقه امامیه، والدین حق تنبیه بدنی کودک را تنها با شرایط و قیود مشخص شده در روایات دارند. چهار قیدی که روایات مختلف بر تادیب والدین بار می کنند، عبارت اند از: محدود بودن تادیب بدنی به سن هفت یا هشت و یا ده سال، محدود بودن تنبیه بدنی به استنکاف از بجا آوردن نماز، منجر نشدن تادیب به آسیب بدنی و نهایتا در حال عصبانیت نبودن تادیب. استفتایات جدید درخصوص تادیب متعارف حاکی از تعدد و تکثر نظرات فقهای معاصر است، لکن یک اصل قوی و مشترک در تمامی این فتاوی وجود دارد و آن این که بهترین راه تربیت کودک، همان تربیت با مهربانی است. رویه قضایی در خصوص تادیب متعارف اطفال توسط والدین به قصد اصلاح و تربیت صحیح، اتفاق نظر ندارد، لکن آنچه مسلم است این است که رویه غالب، حبس اطفال، سیلی زدن منجر به تغییر رنگ پوست، ایراد ضرب وجرح عمدی و تادیب و تنبیه بدنی را تادیب متعارف ندانسته و از شمول ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ خارج می داند. از منظر روان شناختی و جامعه شناسی، تادیب و تنبیه هایی که ناشی از افسردگی، استبداد، اعتیاد، فقر مالی، فقر عاطفی، سن تادیب کننده، تحصیلات پایین، طبقه اجتماعی نامتناسب، تعداد اعضای خانواده، همسر آزاری، بیکاری و ... باشند، تادیب متعارف محسوب نمی شوند. از سویی دیگر هر تادیبی که منجر به پیامدهای وخیمی نظیر بدرفتاری شخصیت اجتماعی، پرخاشگری، بزهکاری و بزه دیدگی، اعتیاد و فرار از خانه، الگوگیری و فاصله گرفتن از والدین، رفتار اجتماعی نامطلوب، شرطی شدن و انزجار از تنبیه کننده شود یا در آینده خواهد شد، نباید تادیب متعارف به شمار برود.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب مقدمه
۱– بیان مسیله
۲– پیشینه تحقیق
۳– پرسش های تحقیق
۴– فرضیه های تحقیق
۵– اهداف تحقیق
۶– روش تحقیق و محدودیت های آن
۷– سازمان دهی تحقیق
نشان های اختصاری:
فصل اول: کلیات (مفاهیم، مبانی و تاریخچه) گفتار اول: مفاهیم
بند اول: تادیب
الف: مرجع اجرا
ب: اختیار حاکم در تعیین مقدار تعزیر
پ: در ضمان و عدم آن
بند دوم: تنبیه
بند سوم: کودک
الف: در حقوق بین المللی
ب: در حقوق ایران
پ: در شریعت اسلامی
گفتار دوم: مبانی
بند اول: مبانی قرآنی
الف: تنبیه به عنوان مجازات حقوقی (حد و تعزیر)
ب: تنبیه به عنوان تجسم اعمال (جنبه تکوینی اعمال)
پ: تنبیه به عنوان تادیب
بند دوم: مبانی روایی
بند سوم مبانی نظری–فقهی
گفتار سوم: تاریخچه
بند اول: تاریخچه تادیب اطفال در جهان
بند دوم: تاریخچه تادیب اطفال در ایران
فصل دوم: تادیب متعارف از منظر روانشناختی و جامعه شناسی گفتار اول: بررسی تنبیه از دیدگاه روانشناسی
بند اول: موافقان و مخالفان تنبیه و دلایل آن ها
الف: موافقان تنبیه و دلایل آن ها
ب: مخالفان تنبیه و دلایل آن ها
بند دوم: روش های مثبت و منفی جایگزین های تنبیه
الف: اشباع
پ: خاموشی
ت: روش جریمه کردن
ث: روش محروم سازی ۵۰ ۱– محروم سازی غیر انحصاری
۲– محروم کردن انحصاری
۲–۱– مدت محرومیت
۲–۲– وجود امکانات محیطی
۳– نحوه برخورد والدین در مدت محرومیت
گفتار دوم: ملاک جامعه شناختی تمییز تادیب متعارف از نامتعارف
بند اول: مستثنیات جامعه شناختی مبتنی بر علل
الف: افسردگی، استبداد و اعتیاد
ب: فقر مالی و عاطفی
۱– فقر مالی
۲– فقر عاطفی
ت: جنسیت
۱– جنسیت تادیب کننده
۲– جنسیت تادیب شونده
پ: سن پدر و مادر
ث: تحصیلات و شغل والدین
ح: طبقه اجتماعی و وضعیت مسکن
خ: تعداد اعضای خانواده
ع: همسرآزاری
غ: بیکاری
بند دوم: مستثنیات جامعه شناختی مبتنی بر پیامدها
الف: بدرفتاری شخصیت اجتماعی
ب: پرخاشگری
پ: بزهکاری و بزه دیدگی
ت: اعتیاد و فرار از خانه
ث: الگو گیری و فاصله گرفتن کودک از والدین
پ: رفتار اجتماعی نامطلوب، دروغ گویی، مشکلات درسی و افسردگی
ج: شرطی شدن و انزجار از تنبیه کننده
فصل سوم: تحلیل فقهی– حقوقی تنبیه متعارف در اقدامات تادیبی و تنبیهی والدین (تادیب متعارف از منظر حقوقی) گفتار اول: مبانی فقهی
بند اول: تادیب متعارف از منظر قرآن، سنت و احادیث
الف: تادیب متعارف از منظر قرآن کریم
ب: تادیب متعارف از منظر سنت و احادیث
بند دوم: تادیب متعارف از منظر فقهای قدما و معاصر
الف: تعداد ضربات
ب: مصلحت کودک
پ: محیط و جامعه
ت: اصلاح و ادب شدن
ث: اثر تادیب
جمع بندی آراء فقها
بند سوم: تادیب متعارف با تعریف نوین در استفتایات جدید
گفتار دوم: رویکرد قوانین ملی
بند اول: تادیب متعارف در قوانین موجود
الف: تادیب متعارف در قوانین کیفری
ب: تادیب متعارف در قانون مدنی
پ: معیارهای تادیب متعارف
بند دوم: تادیب از منظر رویه قضایی
گفتار سوم: رویکرد اسناد فراملی
بند اول: خطوط مشی
بند دوم: محدودیت ها
الف: محدودیت ناشی از حق کودک بر تمامیت جسمانی خویش
ب: محدودیت های ناشی از حقوق معنوی کودک
۱– قانونی بودن دخالت
۲– خودسرانه نبودن دخالت
۳– انطباق مداخله با منافع عالیه کودک
پ: محدودیت ناشی از حق کودک بر آزادی عقیده و بیان
نتیجه گیری و پیشنهاد ها
منابع و مآخذ
فارسی
کتب
مقالات
پایان نامه ها و رساله ها
عربی
منابع لاتین
کلیدواژه ها
- تادیب متعارف
- تادیب نامتعارف