تحلیل مصادیق نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تحلیل مصادیق نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
عنوانتحلیل مصادیق نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
رشتهحقوق عمومی
دانشجوداریوش رضایی عدل
استاد راهنماسیدمحمد هاشمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



تحلیل مصادیق نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط داریوش رضایی عدل، با راهنمایی سیدمحمد هاشمی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

از آغازین روزهای شروع جنگ جهانی اول، که با نابودی میلیون ها انسان توام بود و متعاقب آن جنگ جهانی دوم که از سیاه ترین دوران زندگی بشر محسوب می شود، مردم آزاده جهان خصوصا اندیشمندان و متفکران جوامع انسانی برای زدودن دردها و رنج های ایجاد شده و مقابله با جنگ های خانمان برانداز گرد هم آمده و در مجامع جهانی و بین المللی به هم فکری نشسته و برای جلوگیری از تکرار این مصایب، با تدوین مقررات و میثاق های بین المللی در زمینه حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، حداقل های ممکن برای امنیت، آزادی و کرامت بشری را تعیین نمودند تا چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ به این حداقل ها توجه شده و توسط دولت ها و حکمرانان پاس داشته شوند. در این میان آنچه که بررسی آن، از اهمیت بسزایی بر خوردار است، ضمانت اجرایی این قواعد و معاهدات بین المللی است، زیرا مقررات هر قدر که خوب باشند، در صورت عدم اجرا نمی توانند اهداف مورد نظر واضعان آن را تامین کنند. موضوع ضمانت اجرا در حقوق بین المللی؛ از جمله مباحث قدیمی، مناقشه برانگیز، پیچیده و کش داری است که همواره توسط علما و دانشمندان فن مورد توجه بوده است. ضمانت اجرای مقررات و قواعد حقوقی، بسته به اینکه جنبه داخلی یا بین المللی داشته باشند و از چه دیدگاه و منظری به آن نگریسته شود، دارای قواعد خاص خود است. در مورد حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، موضوع ضمانت اجرا از اهمیت دو چندان برخوردار است زیرا؛ تضمین امنیت، آزادی و کرامت انسانی مدنظر است و این امر خاستگاه جهانی دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بیان مسیله پژوهش ۴

اهداف تحقیق ۴

اهمیت و انگیزه انتخاب موضوع: ۵

سوالات اصلی و فرعی: ۵

ساختار (چارچوب نظری) پژوهش: ۶

روش تحقیق: ۶

فصل اول: کلیات ۷

مبحث اول: مفاهیم و تعاریف حقوق بشر، حق، آزادی ۸

گفتار اول: مفهوم حق و حق های بشری ۸

بند اول: مفهوم حق ۸

بند دوم: مفهوم حق های بشری ۱۱

گفتار دوم: آزادی و آزادی های عمومی ۱۲

مبحث دوم: تاریخچه حقوق و آزادی های بشری ۱۶

گفتار اول: پیشینه تاریخی و اسناد حقوق بشر بین المللی ۱۷

بند اول: اعلامیه جهانی حقوق بشر ۲۰

بند دوم: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۲۱

گفتار دوم: سیر تحول حقوق بشر در ایران ۲۳

بند اول: انقلاب مشروطیت و نهضت آزادیخواهی ۲۳

بند دوم: انقلاب اسلامی و دستاوردهای حقوق بشری ۲۶

فصل دوم: مصادیق حقوق بشر و آزادی های عمومی ۲۸

مبحث اول: حقوق مدنی و سیاسی (نسل اول حقوق بشر) ۳۱

گفتار اول: حق های مدنی ۳۲

بند اول: حق حیات ۳۲

بند دوم: امنیت ۳۳

گفتار دوم: آزادی ها و حق های فکری و سیاسی ۳۴

بند اول: آزادی های فردی ۳۵

بند دوم: آزادی های گروهی (اجتماعات) ۳۷

مبحث دوم: بازتاب نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۳۹

گفتار اول: امنیت ۳۹

بند اول: مقوله های امنیت ۴۰

الف: امنیت، حیثیت و موارد نقض آن ۴۰

ب: امنیت جان ۴۱

بند دوم: امنیت حقوق مادی ۴۳

الف: امنیت مال ۴۳

ب: امنیت شغلی ۴۴

گفتار دوم: امنیت شخصی ۴۵

بند اول: امنیت مسکن ۴۵

بند دوم: امنیت خلوت (مصونیت از تجسس) و امنیت اقامت ۴۶

امنیت اقامت ۴۸

مبحث سوم: تضمینات حقوقی ۴۹

گفتار اول: تضمینات عام حقوقی ۴۹

بند اول: حقانیت و مشروعیت قانون ۴۹

بند دوم: کلیت و غیر شخصی بودن قانون ۵۰

گفتار دوم: تضمینات خاص حقوقی امنیت (امنیت قضایی) ۵۱

بند اول: (اصل برایت)، (حق دفاع و داشتن وکیل)، (منع فشار و آزار و شکنجه در کسب اقرار و شهادت و سوگند ) ۵۲

بند دوم: (دردسترس بودن محاکم صالحه برای دادگاهی)، (بازداشت احتیاطی)، (حبس و تبعید)، (هتک حرمت و حیثیت) ۵۳

فصل سوم:آزادی های فکری ۵۵

مبحث اول: آزادی اطلاعات ۵۸

گفتار اول: تعریف ۵۸

بند اول: آزادی عقیده ۵۹

بند دوم: اصل آزادی عقیده در حقوق داخلی ۵۹

گفتار دوم: تنوع آزادی عقیده ۶۰

بند اول – آزادی داشتن عقیده دینی و مذهبی ۶۰

الف؛ غیر شیعیان ۶۰

ب؛ اقلیت های دینی شناخته شده ۶۱

ج؛ سایر غیر مسلمانان ۶۲

بند دوم: آزادی داشتن عقیده سیاسی ۶۳

مبحث دوم: آزادی مطبوعات ۶۴

گفتار اول: آزادی مطبوعات و بیان مطالب در نشریات (در حقوق داخلی) ۶۵

بند اول: رسالت مطبوعات ۶۶

بند دوم :حقوق مطبوعاتی ۶۶

گفتار دوم: مسیولیت های مطبوعاتی در حقوق داخلی ۶۷

بند اول: حدود قانون مطبوعات ۶۸

الف: عدم اخلال به مبانی اسلام ۶۸

ب: عدم اخلال به حقوق عمومی ۶۸

بند دوم: حدود مطبوعات در قانون مطبوعات ۶۹

الف: آیین دادرسی مطبوعات ۷۰

ب: دادگاه صالح ۷۱

فصل چهارم:آزادی های گروهی ۷۳

مبحث اول: سیر تحول آزادی های گروهی در ایران ۷۵

گفتار اول: جمعیت های صنفی قبل از انقلاب مشروطیت ۷۵

بند اول: نظام مشروطیت و بعثت احزاب و گروه ها ۷۶

بند دوم: سقوط رضا شاه و رونق ماجراجویی های حزبی ۷۷

گفتار دوم: جمهوری اسلامی و فراز و نشیب های حزبی و گروهی ۷۸

بند اول: التهابات رهایی بخش انقلابی و توسعه گروه گرایی ۷۹

بند دوم: غلبه مکتبی انقلاب و انحصار طلبی های ناپایدار ناشی از آن ۸۰

مبحث سوم: تضمین آزادی فعالیت گروه ها ۸۱

گفتار اول: محدودیت های حاکم بر آزادی احزاب و جمعیت ها ۸۲

بند اول: محدوده های قانونی ۸۳

بند دوم: تعقیب و آیین دادرسی ۸۵

گفتار دوم: اصل آزادی اجتماعات در حقوق داخلی ۸۵

بند اول: تحلیل حقوقی اصل آزادی اجتماعات و راهپیمایی ها ۸۵

الف؛ اجتماعات و تظاهرات بدون حمل سلاح (مسالمت آمیز) ۸۶

ب؛ عدم اخلال به مبانی اسلام ۸۷

بند دوم: نظارت بر اجتماعات و راهپیمایی ها ۸۸

الف؛ ضرورت نظارت ۸۸

۱– تضمین آزادی اجتماعات ۸۸

۲–تضمین نظم و امنیت عمومی ۸۹

ب: آیین نظارت ۹۰

تکلیف اول ۹۰

تکلیف دوم ۹۰

فصل پنجم:تضمینات نسل اول حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۹۳

مبحث اول: نهادهای حکومتی حمایت کننده از حقوق بشر ۹۴

گفتار اول: نقش رییس جمهور در حمایت از حقوق بشر ۹۵

بند اول: تعهد اخلاقی رییس جمهور در حمایت از حقوق بشر ۹۵

بند دوم: حمایت رییس جمهور از حقوق مردم در پاسداری از حقوق اساسی ۹۶

گفتار دوم: حمایت پارلمانی ۹۷

بند اول: رسیدگی به شکایات مردم از قوای سه گانه ۹۷

بند دوم: تحقیق و تفحص و نقش نمایندگان ۹۸

مبحث دوم: نهادهای مستقل حمایت کننده از حقوق بشر ۹۹

گفتار اول: حمایت های ابتکاری و مستقل مردمی ۱۰۰

بند اول: آزادی احزاب و جمعیت ها ۱۰۰

بند دوم: آزادی اجتماعات و تظاهرات ۱۰۱

گفتار دوم: حمایت نهادهای ملی ۱۰۲

بند اول: مفهوم نهاد ملی و نقش حمایتی آن ۱۰۲

الف؛ ترکیب اعضای نهاد ملی ۱۰۴

ب؛ صلاحیت نهاد ملی ۱۰۴

ج؛ آیین کار نهاد های ملی ۱۰۵

بند دوم: وضعیت تاسیس نهادهای ملی حقوق بشر در سطح داخلی ۱۰۶

نتیجه گیری ۱۱۲

منابع و مآخذ ۱۱۹

کلیدواژه ها

  • حقوق بشر
  • امنیت
  • کرامت انسانی
  • نسل اول حقوق بشر
  • حق.
  • مصداق
  • حق
  • نسل اول
  • قانون اساسی
  • حقوق بشر
  • جمهوری اسلامی ایران
  • شان انسانی
  • امنیت