تحلیل مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران از منظر حقوق عمومی اقتصادی

عنوان	تحلیل مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران از منظر حقوق عمومی اقتصادی
رشته	حقوق اقتصادی
دانشجو	مسعود رحمانی
استاد راهنما	هدی غفاری
استاد مشاور	محمدرضا ویژه
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

تحلیل مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران از منظر حقوق عمومی اقتصادی عنوان پایان نامه ای است که توسط مسعود رحمانی، با راهنمایی هدی غفاری و با مشاوره محمدرضا ویژه در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

چارچوب قانونی و اجرایی که باید ناظر بر فعالیت بخش های دولتی و خصوصی و روابط فی مابین آنها باشد و همچنین بسترسازی مناسب برای انجام فعالیت های بخش خصوصی و نیل به اهداف خصوصی سازی و آزادسازی و ایجاد رقابت موثر در بازار می تواند توسط نهاد حقوقی تنظیم مقررات تدوین و اجرایی گردد. بازار مخابرات در ایران یکی از بازارهای پیشرو در دارا بودن یک نهاد تنظیم مقررات می باشد. این نهاد با توجه به جایگاه ویژه ای که دارد باید دارای معیارها و اصولی باشد تا زمینه هرچه بیشتر رقابت را فراهم کند. اتحادیه بین المللی مخابرات در ارتباط با سازمان تنظیم مقررات، اهداف، اصول و معیارهایی را بیان می کند. نهاد تنظیم مقررات می باید با ثبات، با دانش و شناخت کافی، با اقتدار، بی طرف، سریع، مستقل و شفاف باشد. این تحقیق به وضعیت و ساختار این نهاد با توجه به این معیارها پرداخته و نقاط ضعف و قوت آن را روشن کرده است تا حداقل در این موارد چالش های موجود برای رقابت بخش خصوصی مشخص شود و سپس راهکارهای مناسب؛ که چیزی جز رعایت اصول و معیارهای اتحادیه جهانی نیست تحلیل و ارایه گردید.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده ب

فهرست جدول و شکل ها ۱

مقدمه ۲

بخش نخست: ساختار و صلاحیت سازمان تنظیم مقررات ایران و معیارهای اتحادیه جهانی مخابرات ۷

فصل اول: ساختار و صلاحیت سازمان تنظیم مقررات در ایران ۸

گفتار نخست: پیشینه و ساختار سازمان تنظیم مقررات ۸

بند نخست: پیشینه سازمان تنظیم مقررات ۸

بند دوم: ساختار سازمان تنظیم مقررات ۹

گفتار دوم: صلاحیت سازمان تنظیم مقررات و کمیسیون آن ۱۲

گفتار سوم: سایر نهادهای مقررات گذار در صنعت مخابرات ۱۴

بند نخست: شورای رقابت ۱۵

الف: معرفی ۱۵

ب: ارکان تشکیل دهنده و شرایط انتخاب ۱۶

ج: اختیارات و تکالیف ۱۷

بند دوم: شورای عالی فضای مجازی ۱۸

الف: معرفی ۱۸

ب: ترکیب اعضاء، ساختار و وظایف شورا ۱۹

۱– کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور ۲۰

۲– کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور ۲۰

۳– کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور ۲۱

بند سوم: کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ۲۱

بند چهارم: شرکت ارتباطات زیرساخت ۲۲

فصل دوم: ساختار و صلاحیت اتحادیه جهانی مخابرات ۲۵

گفتار نخست: تاسیس، اهداف و عضویت در ITU ۲۵

بند نخست: تاسیس ITU ۲۵

بند دوم: اهداف ITU ۲۵

بند سوم: عضویت در اتحادیه جهانی مخابرات ۲۷

گفتار دوم: ساختار و عملکرد اتحادیه جهانی مخابرات ۲۷

بند نخست: اجلاس نمایندگان مختار ۲۸

بند دوم: شورا ۲۸

بند سوم: دبیرخانه کل ۲۹

بند چهارم: بخش ارتباطات رادیویی(ITU–R) ۲۹

بند پنجم: بخش توسعه مخابرات(ITU–D) ۲۹

بند ششم: بخش استاندارد مخابرات (ITU–T) ۳۰

بند هفتم: کمیته های مشورتی بین المللی ۳۱

گفتار سوم: اصول مقررات گذاری کارآمد بر اساس ITU ۳۲

بند نخست: ضرورت و اهداف ۳۲

بند دوم: سازمان تنظیم مقررات ۳۳

الف– نقش مقامات دولتی، مدل استاندارد ۳۳

ب– سازمان تنظیم مقررات ملی ۳۴

۱– استقلال رگلاتور ۳۵

۲– تامین بودجه از طریق رگلاتوری ۳۵

۳– رگلاتور تک و کمیسیون همکار ۳۶

۴– سازماندهی کارکنان رگلاتوری ۳۷

بند سوم: فرایند مقررات گذاری ۳۸

بند چهارم: اصول مقررات گذاری موثر ۳۹

الف– به حداقل رسیدن دخالت رگلاتوری پس از ایجاد رقابت ۳۹

ب– هماهنگی با استانداردهای منطقه ای و جهانی رگلاتوری ۴۰

بند پنجم: تنظیم قیمت ها ۴۱

بند ششم: حذف موانع تجارت جهانی ۴۳

الف) رعایت اصل عدم تبعیض ۴۵

۱– اصل دولت کامله الوداد ۴۵

۲– اصل رفتار ملی ۴۵

ب) اصل شفافیت ۴۶

ج ) قوانین بی طرفانه و منصفانه ۴۶

د ) حفاظت از رقابت ۴۷

بخش دوم: چالش ها و راهکارهای فراروی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران ۴۹

فصل نخست: چالش های مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران ۵۰

گفتار نخست: چالش های ساختاری فراروی سازمان تنظیم مقررات با توجه به معیارهای ITU ۵۰

بند نخست: استقلال رگلاتور ۵۰

بند دوم: تامین بودجه ۵۳

گفتار دوم: چالش های حقوقی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ۵۴

بند نخست: استقلال در تصمیم گیری ۵۴

بند دوم: ابزارها ۵۵

بند سوم: پاسخگویی ۵۵

بند چهارم: فرآیند مقررات گذاری و ابهام در شفافیت عملکرد ۵۸

بند پنجم: نهادهای موازی در تصمیم گیری ۶۰

بند ششم: شرکت ارتباطات زیرساخت ۶۶

بند هفتم: چالش سقف قیمت ها ۶۸

بند هشتم: موانع تجارت جهانی ۶۹

فصل دوم: راهکارهای فراروی بهبود و ارتقاء مقررات گذاری در صنعت مخابرات ۷۱

گفتار اول: رعایت استانداردهای ساختاری ۷۱

بند نخست: مدل استاندارد، استقلال کامل ۷۱

بند دوم: خصوصی سازی پهنای باند ۷۴

گفتار دوم: رعایت استانداردهای بهبود مقررات گذاری ۷۵

بند نخست : استقلال در تصمیم گیری ۷۵

بند دوم: تنظیم قیمت ها ۷۶

بند سوم : پاسخگویی ۷۸

بند چهارم : فرآیند مقررات گذاری و شفافیت ۸۰

بند پنجم: کارایی و ارزیابی آثار مقررات گذاری ۸۱

نتیجه گیری و پیشنهادات ۸۶

فهرست منابع ۸۹

فهرست جدول و شکل ها

عنوان صفحه

شکل ۱–۱– جایگاه سازمان تنظیم مقررات ۱۰

شکل ۱–۲– ساختار کلی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات ۱۲

جدول ۱–۱– وظایف مقررات گذاری بین نهادهای مختلف ۱۴

جدول ۱–۲– رایج ترین مدل سازمانی برای بازار مخابرات ۳۴

جدول ۱–۳– استانداردهای جهانی رگلاتوری ۴۰

جدول ۱–۴– جدول مزایا و معایب روش نرخ بازده و سقف قیمت در تنظیم قیمت ها ۴۳

جدول ۲–۱– وضعیت رگولاتوری بازار مخابرات در زمینه پاسخگویی ۵۸

کلیدواژه ها

• مقررات گذاری
• سازمان تنظیم مقررات
• مخابرات
• اصول و معیارهای مقررات گذاری
• اتحادیه جهانی مخابرات
• رقابت
• سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
• اتحادیه بین المللی مخابرات
• جنبه های اقتصادی