تحولات اخیر در اصل تفکیک رزمندگان و غیر نظامیان در حقوق مخاصمات مسلحانه

عنوان	تحولات اخیر در اصل تفکیک رزمندگان و غیر نظامیان در حقوق مخاصمات مسلحانه
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	کیوان اقبالی
استاد راهنما	جواد کاشانی
استاد مشاور	سیدقاسم زمانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۸
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

تحولات اخیر در اصل تفکیک رزمندگان و غیر نظامیان در حقوق مخاصمات مسلحانه عنوان پایان نامه ای است که توسط کیوان اقبالی، با راهنمایی جواد کاشانی و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

اصل تفکیک بین جنگجویان و افراد غیر نظامی یکی از بنیادی ترین قوانین بین المللی بشردوستانه می باشد. اما به نظر می رسد که امروزه این اصل و هدف اصلی آن (حفاظت از مردم غیر نظامی و یا رزمندگان سابق که قادر به شرکت در جنگ نیستند ) ، توسط جنگ نامتقارن، مخاصمات مسلحانه غیر بین المللی، رشد حضور مستقیم شرکت های خصوصی نظامی در مخاصمات ، سلاح های هسته ای ، مهمات خوشه ای و مین های ضد نفر به صورت جدی به چالش طلبیده شده است. به عنوان هدف اصلی ، در این رساله ما سعی خواهیم کرد تا راه حل برای این مشکل پیدا کنیم. از این رو در مرحله نخست ، در رابطه با انواع اصلی جنگ نامتقارن (جنگ چریکی ، جنگ با تروریسم و جنگ اطلاعات) بحث خواهیم نمود . در واقع ، ماهیت جنگ نامتقارن که بر اساس نابرابری میان دو طرف جنگ قرار گرفته است منجر به ایجاد طرفی قوی در یک سو و طرفی ضعیف تر در سوی دیگر میدان نبرد می گردد. نتیجه این وضعیت، گرایش طرف ضعیف تر به افزایش دادن مشارکت مستقیم افراد غیر نظامی در درگیری های مسلحانه خواهد بود که آن را باید به عنوان خصلت مشترک انواع مختلف جنگ نامتقارن به شمار آورد. همچنین در مخاصمات غیر بین المللی ، ابهام در مورد مفاهیم رزمنده و غیر نظامی و در نتیجه ، سپردن مسیولیت تفسیر آنها بر عهده دولت ها نتیجه ای جز این ندارد که به جز نیروهای مسلح دولت ها ، انواع دیگر نیروهای مسلح را باید به عنوان غیر نظامیانی که در مخاصمه مشارکت مستقیم می نمایند محسوب نمود. در نهایت ، در مورد افزایش حضور مستقیم شرکت های خصوصی نظامی در جنگ ، از آنجا که کارکنان این شرکت ها را نمی توان واجد شرایط رزمندگی دانست فعالیت ایشان را باید به عنوان مشارکت مستقیم غیرنظامیان در درگیری تلقی نمود. متاسفانه ، این مفهوم بسیار مبهم است و بنابراین مطرح شدن چنین وضعیتی در هنگامه یک مخاصمه نتیجه ای جز ایجاد ابهام در عمل به اصل تفکیک نیز نخواهد داشت. همچنین ، در مورد اسلحه ها ، به سبب قدرت تخریبی باور نکردنی سلاح های هسته ای ، طبیعت مهمات خوشه ای (که پس از تقسیم به اجزا کوچکتر در منطقه ای گسترده پخش می شود ) و همچنین مین های ضد نفر (که با هر نوع تحریکی ، منفجر می شوند) ، باید بگوییم که این سلاح ها ، جز اصلی ترین ناقضین اصل تفکیک می باشند. متاسفانه ، با وجود نظر ICJ ، در مورد سلاح های هسته ای و چندین کنوانسیون بین المللی در مورد مهمات خوشه ای و مین های ضد نفر ، که همه آنها استفاده از این سلاح را منع کرده اند، به دلیل سکوت ICJ نظر در مورد استفاده از سلاح های هسته ای در زمان دفاع مشروع و مقاومت کشور های اصلی تولید کننده و استفاده کننده از مهمات خوشه ای و مین های ضد نفر در پیوستن به کنوانسیون های ذکر شده ، باید گفت که خطر این سلاح برای اصل تفکیک به حیات خودادامه داده است. در ذهن نویسنده این پایان نامه ، برای یافتن راه حل برای این مشکل (نقض اصل تفکیک در وضعیت های فوق الذکر) ، باید سعی در ارایه تعریف مناسبی از شرکت مستقیم غیر نظامیان در درگیری های مسلحانه از یک سو و از سوی دیگر ایجاد اجماع برای منع استفاده و تولید سلاح هسته ای ، مهمات خوشه ای ، مین ضد نفر گردد.

کلیدواژه ها

• حقوق
• حقوق بین الملل
• جنگ
• تروریسم
• اصل تفکیک رزمندگان و غیر نظامیان
• مشارکت مستقیم غیر نظامیان در مخاصمه
• جنگ
• شورای امنیت سازمان ملل متحد
• جنگ چریکی