تحولات جایگاه نهاد شناسایی در ایجاد دولت جدید: بررسی ادعای داعش مبنی بر ایجاد دولت اسلامی
تحولات جایگاه نهاد شناسایی در ایجاد دولت جدید: بررسی ادعای داعش مبنی بر ایجاد دولت اسلامی نام مقاله ای است از پوریا عسکری و بهمن ساعدی که در شماره یک دوره چهل و هشت (فروردین 1397) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
نهاد شناسایی از فرایند تحول در حقوق بین‌الملل مستثنا نیست؛ تدقیق در رویۀ دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و محاکم قضایی چنین تحولی را نشان می‌دهد. با تحول در این نهاد، معیار جدیدی در حوزۀ شکل‌گیری دولت جدید به وجود آمده است. درواقع، امروزه دیگر برخورداری از معیارهای کلاسیک حقوق بین‌الملل به‌تنهایی نمی‌تواند موجبات ایجاد دولت برای نهاد داعی تشکیل دولت را فراهم کند. دولت خودخواندۀ اسلامی که داعش بنیان‌گذاری کرده است، اقداماتی را در جهت برخورداری از عناصر سازندۀ دولت انجام داده و به دنبال آن است که در مناطق تحت سیطرۀ خود اعمال حاکمیت کند و از حکومت مؤثری برخوردار باشد. در این نوشتار معیارهای کلاسیک ایجاد دولت با ادعای داعش مبنی بر ایجاد دولت اسلامی سنجش می‌شوند، سپس با طرح معیار معاصر «مشروعیت» تحت عنوان شناسایی دولت جدید، الزامات دولت‌ها در قبال داعش در اعمال نهاد شناسایی را مورد مداقه قرار می‌دهیم و به این سؤالات پاسخ داده می‌شود که آیا داعش عناصر سنتی سازندۀ دولت را دارا شده است؟ نهاد شناسایی از چه معیاری برخوردار است؟ در پاسخ به این سؤالات این نتیجه حاصل می‌شود که با وجود تلاش داعش برای اعمال معیارهای کلاسیک سازندۀ دولت، این بازیگر خشن صرفاً یک گروه افراطی جنایتکار است و صرف برخورداری از عناصر سازندۀ سنتی دولت در حقوق بین‌الملل به ایجاد دولت جدید منجر نخواهد شد و افزون بر این، شناسایی آن به‌منزلۀ دولت جدید نقض حقوق بین‌الملل بشر و نقض قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
- ایجاد دولت
- حقوق بین الملل
- داعش
- شناسایی
- مشروعیت