تحولات قانون مجازات اسلامی در خصوص مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی

عنوان	تحولات قانون مجازات اسلامی در خصوص مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	بهاره مروجی
استاد راهنما	عسل عظیمیان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

تحولات قانون مجازات اسلامی در خصوص مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی عنوان پایان نامه ای است که توسط بهاره مروجی، با راهنمایی عسل عظیمیان در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

پلان این پژوهش از نظر دانشجو شامل پنج قسمت است. قسمت اول بیان مقدمه که شامل بیان مسیله و ضرورت پژوهش و اهداف و سوالات و فرضیات و پیشینه تحقیق می باشد. قسمت دوم بیان فصل اول با عنوان تعاریف و مفاهیم اختلالات روانی است. مفاهیم اختلالات روانی و مسیولیت از دیدگاه روانشناسی و روانکاوی و رشته حقوق و فقه توضیح داده شد. قسمت سوم بیان فصل دوم با عنوان تاثیر اختلالات روانی در ارتکاب جرم می باشد که بعد از ارایه یک تعریف برای جرم؛ پذیرش مسیولیت کیفری نسبی و یا تخفیف مجازات به استناد کیفیات مخففه از نگاه فقه و حقوق را بیان داشتیم و ضمن توضیح اختلال روانی؛ که بی سازمانی شخصیتی؛ ذهنی؛ هیجانی می باشد با پذیرش اینکه آسیب های وارده بر عواطف علت ایجاد اختلال روانی از دیدگاه روان کاوان است؛ به غیرممکن بودن تشخیص مرزهای دقیق مفهوم اختلالات روانی از دیدگاه روانشناسی پی می بریم و می خوانیم که ویژگی های متعددی چون عوامل محیطی– آناتومی افراد انسان و ژن ها، کروموزوم ها و هورمون ها– اختلالات شخصیتی در بروز اختلالات روانی و ارتکاب جرم نقش دارند؛ که از نگاه dsm–iv انجمن روان پزشکی امریکا، مورد سوم اختلالات شخصیتی به سه دسته شخصیت های عجیب– هیجانی– ترسو و مضطرب تقسیم شده است. سپس در موضوع اختلالات روانی و ارتباطات با جرایم به صورت موردی ماهیت اختلال روان گسیختگی و ماهیت اختلالات خلقی و ماهیت روان دردمندی و ماهیت سایر اختلالات روانی به صورت جداگانه توضیح و رابطه هر یک از این اختلالات را با جرم مورد بررسی قرار می دهیم و ارتباط بیماری صرع و عقب ماندگی ذهنی با جرم مطرح می شود. در ادامه ی تکمیل کننده ی آن؛ عوامل رافع مسیولیت کیفری روان گسیختگان– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به انواع اختلالات هذیانی– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلالات خلقی– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلالات دو قطبی– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به انواع اختلالات شخصیت– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال صرع– مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به عقب ماندگی ذهنی و دیگر اختلالات روانی زایل کننده مسیولیت کیفری را مطالعه خواهیم کرد و پی می بریم که اختلالات روانی کاهش (تقلیل) دهنده مسیولیت کیفری هستند. سپس تاثیر مستی بر مسیولیت کیفری و تعاریف آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. در قسمت چهارم که بیان فصل سوم با عنوان مفهوم جنون و حکم ناشی از آن در فقه امامیه است، می خوانیم که دو منشا برای جنون در فقه وجود دارد اول عارضه های روانی، دوم عارضه های عقلی و سایر عارضه ها می باشد که عارضه روانی مفهومی گسترده تر از عارضه عقلی (در فقه) می باشد سپس مفهوم لغوی و اصطلاحی عقل را تعریف می کنیم که در اصطلاح فقها و حقوق دانان سه مفهوم از عقل وجود دارد و علاوه بر آن با توجه به توانایی تشخیص دو معنای متفاوت از جنون و با توجه به منشا آن سه معنا از جنون در فقه وجود دارد و به این علت که تعیین گستره ی جنون در فقه ضرورت دارد. در روایات فقهی جنون به مطلق و خاص تشخیص و تقسیم شده است و بر اساس زمان ابتلا و شدت آن به اطباقی و ادواری تشخیص و تقسیم شده است تا جایگاه عرف و کارشناسان در ترسیم گستره ی جنون مشخص شود.در قسمت پنجم که بیان فصل چهارم با عنوان نقش اختلالات روانی در مسیولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی می باشد. ابتدا مسیولیت کیفری مجرمین روان بیمار در قوانین ایران (چه با منشا اختلال روانی باشد چه با منشا زوال عقل چه با مصرف مواد) ذکرشده است. در این پژوهش پس از آن که با مفاهیم ذکرشده در سایر فصل ها و ارتباط آن با جرم و مسیولیت کیفری آشنا شدیم اختلالات روانی و مسیولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) را مورد مداقه قراردادیم و مباحث تجدید نظر شده در لایحه که تبدیل به قانون شده( از جمله، تعیین درجات جنون– بار اثبات جنون در امور کیفری– اقدامات قضایی در قبال جنون– حدوث جنون حین ارتکاب جرم حدوث جنون تا پیش از صدور حکم قطعی– حدوث جنون پس از صدور حکم قطعی) را در ارتباط با مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی مورد پژوهش و تحقیق قرار دادیم تا به تحولات قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) در خصوص مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی پی ببریم.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ۱

مقدمه ۳

بیان مساله ۴

پیشینه پژوهش ۵

ضرورت و اهمیت تحقیق ۱۰

اهداف ۱۱

سوالات تحقیق ۱۱

فرضیات تحقیق ۱۱

روش تحقیق ۱۲

جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق ۱۳

بخش اول: تعاریف و مفاهیم اختلالات روانی

مقدمه ۱۵

فصل اول: تعاریف اختلالات روانی در روانپزشکی ۱۶

مبحث اول: مفاهیم و جنبه های اختلال روانی ۱۶

گفتار اول: مفهوم اختلال روانی (کاپلان و سادوک) ۱۶

بند اول: مفهوم اختلال در لغت ۱۶

بند دوم: مفهوم روان در لغت ۱۷

بند سوم: مفهوم اختلال روانی در فرهنگ فارسی ۱۷

بندچهارم: مفهوم واحد از اختلالات روانی ۱۷

بند پنجم: تعریف سازمان جهانی بهداشت از اختلالات روانی ۱۷

بند ششم: تفاوت تعریف دو اصطلاح بیماری روانی یا اختلال روانی ۱۸

بندهفتم: طبقه بندی اختلالات روانی در نسخه DSM–IV انجمن روان پزشکی امریکا ۱۹

محور I: شامل همه اختلالات بالینی عمده بجز اختلالات رشد شخصیت ۱۹

محور II: شامل عقب ماندگی ذهنی و اختلالات شخصیت ۲۰

محور III: شامل مشکلات پزشکی عمومی ۲۱

محور IV: شامل، مشکلات روانی– اجتماعی و محیطی ۲۱

محور V: مقیاس هفت درجه ای از کاملا آسیب دیده ۲۱

بندهشتم: نیروی روانی؛ بخش مهمی از هویت ۲۱

بند نهم: اختلال روانی؛ بیسازمانی شخصیتی؛ ذهنی؛ هیجانی ۲۲

بند دهم: ضایعات مغزی علت ایجاد اختلال روانی از دیدگاه روان پزشکان ۲۲

بند یازدهم: آسیب های وارده بر عواطف علت ایجاد اختلال روانی از دیدگاه روان کاوان ۲۲

بند دوازدهم: اشتراک دیدگاه روان پزشکان و روان کاوان در مورد اختلالات روانی ۲۲

بند سیزدهم: غیرممکن بودن تشخیص مرزهای دقیق مفهوم اختلالات روانی ۲۳

بند چهاردهم: سوابق طبقه بندی رسمی از اختلالات روانی در عصر حاضر؛ مرتبط با حقوق کیفری ۲۳

مبحث دوم: تعاریف اختلالات روانی در فقه و حقوق ۲۴

گفتار اول: جنون در فقه ۲۴

بند اول: تقسیم اختلال روانی به سفاهت و جنون از دیدگاه فقه امامیه ۲۴

بند دوم: تعریف فقه امامیه از جنون ۲۴

بند سوم: تفاوت جنون و بیماری روانی از دیدگاه فقه امامیه ۲۴

بند چهارم: تاثیر شدت و ضعف بیماری روانی در ترتیب آثار و احکام فقهی ۲۵

بند پنجم: از دیدگاه فقه امامیه جنون فنی از فنون است (یعنی دارای مرتبههایی است) ۲۵

بندششم: تفاوت تعریف روان پزشکان و فقه امامیه در مورد اختلال روانی ۲۶

بند هفتم: ملاک اصلی در شناخت مجنون از دیدگاه فقه امامیه (فسادعقل) ۲۶

بندهشتم: جنون مدار آثار فقهی حقوقی ۲۷

بند نهم: جنون از اسباب شش گانه حجر ۲۷

گفتار دوم: سفاهت در فقه ۲۸

بند اول: تعریف فقه امامیه از سفاهت ۲۸

بند دوم: تفاوت سفیه و صغیر ممیز ۳۰

بند سوم: تفاوت بین سفیه و مجنون ۳۰

بند چهارم: مسیولیت کیفری سفیه ۳۰

گفتار سوم: نظر فقه امامیه در مورد شناخت و بازشناسی بیماران روانی ۳۱

مبحث سوم: جنون در روانپزشکی، فقه و حقوق ۳۱

گفتار اول: تعریف لفظ جنون در علم حقوق و علم فقه و علم روانشناسی و در اصطلاح لغت ۳۱

بند اول: تعریف روان پزشکان و فقه از جنون دایمی ۳۲

بند دوم: تفاوت مفهوم جنون در علم روانپزشکی و علم حقوق و علم فقه و مسیولیت جزایی آن ۳۲

بند سوم: اختلال مشاعرو دماغ در قانون مدنی و فقه ۳۳

بند چهارم: اختلال تام و قوه تمیز در قانون مدنی و فقه ۳۳

مبحث چهارم: مفهوم مسیولیت و اقسام مسیولیت و مفهوم مسیولیت کیفری ۳۴

گفتار اول : مفهوم مسیولیت و اقسام مسیولیت ۳۴

بند اول: تعریف لغوی ۳۴

بند دوم: مسیولیت در معنای لاتین ۳۵

بند سوم: مسیولیت در معنای فقهی ۳۵

بند چهارم: تعریف اصطلاحی مسیولیت ۳۵

گفتار دوم: مفهوم مسیولیت از نگاه علم حقوق جزای عمومی ۳۶

بند اول: اقسام مسیولیت ۳۸

الف: مسیولیت حقوقی ۳۸

ب: مسیولیت اخلاقی ۳۸

ج: تعریف مسیولیت کیفری ۳۸

د: تعریف مسیولیت جزایی ۴۱

ه: تعریف مسیولیت قرار دادی و مسیولیت خارج از قرار داد ۴۲

گفتار سوم: ارکان مسیولیت کیفری مبتلایان به اختلالات روانی درعلم حقوق و فقه(نقصان یا فقدان شعور) ۴۳

بند اول: علم ۴۴

الف: علم به حکم ۴۴

ب: علم به موضوع ۴۴

ج: خواستن ۴۴

گفتار چهارم: عوامل رافع مسیولیت کیفری ۴۵

بند اول: مسیولیت کیفری بالقوه ۴۶

الف: بلوغ ۴۷

ب: ادراک = عقل ۴۷

ج: اختیار ۴۸

ج–۱– قدرت ۴۸

ج–۲– اراده ۴۹

بند دوم: مسیولیت جزایی بالفعل ۴۹

بخش دوم: تاثیر اختلالات روانی در ارتکاب جرم

مقدمه ۵۱

مبحث اول: مفهوم جرم و مهم ترین عوامل برای ارتکاب جرم ۵۳

گفتار اول: نقش عوامل محیطی در بروز اختلالات روانی و ارتکاب جرم ۵۳

بند اول: محیط عام یا کلی ۵۵

بند دوم: محیط شخصی ۵۵

الف: محیط شخصی اختیاری ۵۵

ب: محیط اجباری ۵۵

بند سوم: قانون حرارتی محیط بر جرم ۵۶

الف: نظر لاکاسانی درباره تاثیر محیط اجتماعی بر جرم ۵۹

ب: گابریل تارد درباره تاثیر محیط اجتماعی بر جرم ۵۹

ج: نظریه ساترلند درباره تاثیر محیط اجتماعی بر جرم ۶۲

بند چهارم: حدود مسیولیت افراد در رابطه با عوامل اجتماعی و محیطی موثر در وقوع جرم ۶۴

گفتاردوم: نقش اناتومی و شخصیت در ارتکاب جرم ۶۵

بند اول: نقش آناتومی بعضی افراد انسان و ژن ها، کروموزوم ها و هورمون ها با ارتکاب به جرم ۶۵

الف: نظریه آناتومی جمجمه و ارتکاب به جرم ۶۶

ب: نظریه بازپیدایی ژنتیکی و ارتکاب به جرم (Atavism ) ۶۷

ج: نظریه تیپ شناسی یا سنح شناسی و ارتکاب به جرم (Typology) ۶۹

د: نقش غددو ارتکاب به جرم (Glands) ۷۲

ه: نظریه وراثت و ارتکاب به جرم (Inheritance) ۷۲

ص: نظریه ژن مبارزه و ارتکاب به جرم (Battle Gene): ۷۵

ض: نظریه فرزندخواندگی و ارتکاب به جرم (Adoption) ۷۶

ط: نظریه دوقلوهای همسان و ارتکاب به جرم (Identical Twins) ۷۶

ظ: نظریه گروه های خونی و ارتکاب به جرم (Blood Groups) ۷۷

ع: نظریه ناهنجاری های کروموزومیو ارتکاب به جرم (Chromosomal Abnormalities) ۷۸

غ: نظریه عوامل عصب شناختی (Neurological Factors) ۸۱

بند دوم: نقش اختلالات شخصیت و ارتباط آن با جرم از نگاه dsm–iv ۸۲

الف: شخصیت های عجیب ۸۲

الف– ۱– اختلال شخصیت پارانویید (Paranoid) ۸۲

الف– ۲– شخصیت اسکیزویید (Schizoid) ۸۳

الف–۳– اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (Schizotypal) ۸۳

ب: شخصیت های هیجانی ۸۳

ب–۱– اختلال شخصیت ضد اجتماعی (Antisocial Personality dsorder) ۸۳

ب–۲– اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality disorder) ۸۴

ب– ۳– اختلال شخصیت نمایشی یا نمایشگر (Histronic personality disorder) ۸۴

ب–۴– اختلال شخصیت خود شیفته (Narcissist personality disorder) ۸۵

ج: شخصیت های ترسو و مضطرب ۸۵

ج–۱– اختلال شخصیت وسواسی– جبری ۸۵

ج– ۲– اختلال شخصیت دوری گزین (Avoidant personality disorder) ۸۵

ج– ۳– اختلال شخصیت وابسته (Dependent personality disoder) ۸۵

ج– ۴– اختلال شخصیت منفعل و مهاجم (Passive– aggressive personality disorder) ۸۵

ج– ۵– اختلال شخصیت افسرده (Depressive personality disorder) ۸۶

مبحث دوم: اختلالات روانی و ارتباط آن ها با جرایم ۸۷

گفتار اول: اختلال روان گسیختگی و جرم ۸۷

بند اول: ماهیت روان گسیختگی ۸۷

الف: اسکیزوفرنی (شیزوفرنی Schizophrenia) ۸۸

ب: اختلال هذیانی ۸۸

بند دوم: رابطه روان گسیختگی و جرم ۸۹

گفتار دوم: اختلالات خلقی و جرم ۹۰

بند اول: ماهیت اختلالات خلقی ۹۰

بند دوم: رابطه اختلالات خلقی و جرم ۹۰

گفتار سوم: اختلال رواندردمندی و جرم ۹۱

بند اول: ماهیت روان دردمندی ۹۱

بند دوم: رابطه روان دردمندی و جرم ۹۱

گفتار چهارم: دیگر اختلالات روانی و جرم ۹۲

بند اول: ماهیت انواع اختلالات روانی ۹۲

الف: اختلالات فراگیر رشد (اختلالات تکاملی فراگیر (Pervasive developmenta)) ۹۲

الف–۱– اختلال رت (Rett disorder) ۹۲

الف– ۲– اختلال فروپاشی کودکی (اختلال فروپاشنده ی کودکی) ۹۲

الف–۳– اختلال اسپِرگر (Asperger disarder) ۹۲

ب: اختلالات یادگیری (اختلال مهارت های آموزشی) ۹۲

ج: اختلالات کاهش توجه همراه با بیش فعالی (ADHD) ۹۲

د: اختلالات تیک ۹۲

ذ: اختلالات دفعی (Elimination disorder) ۹۲

ص: اختلالات اضطرابی (Anxiety disorders) ۹۳

ض: اختلال هراس (آکورا فوبیPanic disorder) ۹۳

ط: اختلالات ساختگی ۹۳

ظ: اختلالات شبه جسمی ۹۳

ع: اختلالات کنترل ۹۳

بند دوم: رابطه این دسته از اختلالات و جرم ۹۳

گفتار پنجم: رابطه بیماری صرع و عقب ماندگی ذهنی با جرم ۹۴

بند اول: رابطه بیماری صرع با جرم ۹۴

بند دوم: رابطه عقب ماندگی ذهنی با جرم ۹۵

مبحث سوم: مسیولیت کیفری اختلالات روانی در قانون مجازات اسلامی ۹۶

گفتار اول: پذیرش مسیولیت کیفری نسبی و یا تخفیف مجازات به استناد کیفیات مخففه ۹۶

گفتار دوم: مسیولیت کیفری انواع اختلالات ۹۸

بند اول: مسیولیت کیفری روان گسیختگان ۹۸

الف: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی ۹۸

ب: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی فرم ۹۹

ج: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به انواع اختلالات هذیانی ۱۰۰

بند دوم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلالات خلقی ۱۰۱

الف: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی ۱۰۱

ب: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلالات دو قطبی ۱۰۲

بند سوم: مسیولیت کیفری روان دردمندان ۱۰۲

الف: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به انواع اختلالات شخصیت ۱۰۲

ب: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری ۱۰۳

بند چهارم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به بیماری صرع ۱۰۳

بند پنجم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به عقب ماندگی ذهنی ۱۰۴

بند ششم: مسیولیت کیفری دیگراختلالات روانی زایل کننده ۱۰۶

بند هفتم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال یادگیری ۱۰۶

بند هشتم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال انفجاری دورهای ۱۰۶

بند نهم: مسیولیت کیفری بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ۱۰۷

بند دهم: مسیولیت کیفری دیگر اختلالات روانی کاهش (تقلیل) دهنده ۱۰۷

مبحث چهارم: تاثیراختلال روانی ناشی از مستی بر مسیولیت کیفری ۱۰۸

گفتار اول : :مفهوم مستی و صفات و اسباب مستی ۱۰۸

بند اول: تعریف مست و مستی ۱۱۰

بند دوم: صفات مستی ۱۱۰

بند سوم: عوارض مستی ۱۱۱

بند چهارم: اسباب مستی ۱۱۱

الف: الکل معمولی و الکل اتلیک ۱۱۱

الف–۱– عوارض اعتیاد به الکل ۱۱۳

الف–۲– ارتباط مصرف الکل با ارتکاب جرم ۱۱۴

ب: مواد مخدر در کنار الکل ۱۱۴

ب–۱– داروهای اعتیاد دهنده (مخدر) و مکانیسم آن ها بر دستگاه عصبی و جرم ۱۱۷

ب–۲– عوارض اعتیاد به مواد مخدر ۱۱۸

ب–۳– ارتباط مصرف مواد مخدر با ارتکاب جرم ۱۱۹

گفتار دوم: مسیولیت کیفری الکلیسم و مواد مخدر ۱۱۹

بند اول: فرق الکلیسم و مستی ارادی ۱۱۹

بند دوم: اقسام مستی از نظر میزان تاثیر بر دستگاه عصبی ۱۲۱

الف: مستی تام ۱۲۱

ب: مستی نسبی ۱۲۱

بند سوم: مستی بر مبنای قصد شخصی مست ۱۲۲

الف: مستی ارادی ۱۲۲

الف–۱– مستی ارادی به انگیزه ارتکاب جرم ۱۲۳

الف–۲– مستی ارادی بدون انگیزه ارتکاب جرم ۱۲۴

ب: مستی غیر ارادی ۱۲۵

بند چهارم: وجود یا فقدان مسیولیت کیفری در مستی ارادی ۱۲۷

بند پنجم: مستی در قانون مجازات اسلامی و قانون اقدامات تامینی ۱۳۳

بخش سوم: مفهوم جنون و حکم ناشی از آن در فقه امامیه

مقدمه ۱۴۱

مبحث اول: عارضههای روانی در فقه ۱۴۱

گفتار اول: منشاء عارضه های روانی در فقه ۱۴۱

بند اول: عارضه های عقلی ۱۴۱

بند دوم: سایر عارضه ها ۱۴۱

بند سوم: عارضه روانی مفهومی گستردهتر از عارضه عقلی(در فقه) ۱۴۲

گفتار دوم : مفهوم لغوی و اصطلاحی عقل از نظر فقها و حقوق دانان ۱۴۲

بند اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی عقل ۱۴۲

بند دوم: عقل در اصطلاح فقها و حقوق دانان ۱۴۳

بند سوم: ضرورت تعیین گستره ی جنون در فقه ۱۴۴

بند چهارم: جایگاه عرف و کارشناسان در ترسیم گستره ی جنون ۱۴۶

گفتار سوم : اقسام تشخیص جنون در فقه ۱۴۷

بند اول : تشخیص جنون درفقه باتوجه به توانایی تشخیص ۱۴۷

بند دوم : تشخیص و تقسیم جنون در فقه با توجه به منشاء آن ۱۴۷

بند سوم: تشخیص و تقسیم جنون به مطلق و خاص در روایات فقهی ۱۴۸

الف: جنون مطلق (عارضه های عقلی) ۱۴۹

ب: جنون خاص ۱۵۰

ب–۱– تعاریف لفظی ۱۵۰

ب–۲– تعریف با مثال و روش استقرایی (رسم ناقص) ۱۵۲

ج:تعریف به تقسیم (رسم تام) ۱۵۳

بند چهارم: تشخیص و تقسیم جنون در فقه بر اساس زمان ابتلا و شدت آن به اطباقی و ادواری ۱۵۴

الف: عارضه های عقلی ادواری ۱۵۵

ب: عارضه های عقلی اطباقی ۱۵۶

بخش چهارم: نقش اختلالات روانی در مسیولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی

مقدمه ۱۵۸

مبحث اول: مسیولیت کیفری مجرمین روان بیمار در قوانین ایران ۱۶۳

گفتار اول: اختلال روانی در قوانین ایران ۱۶۴

بند اول: اختلالات روانی و مسیولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) ۱۶۵

بند دوم: تشخیص جنون در قوانین ۱۶۸

بند سوم: تعیین درجات جنون در قوانین ۱۶۹

بند چهارم: اثبات جنون در قوانین ۱۷۱

گفتار دوم: اقدامات قضایی در قبال جنون ۱۷۳

بند اول: حدوث جنون حین ارتکاب جرم ۱۷۳

بند دوم: حدوث جنون تا پیش از صدور حکم قطعی ۱۷۵

بند سوم: حدوث جنون پس از صدور حکم قطعی ۱۷۷

خلاصه ۱۸۰

منابع و مآخذ ۱۸۹

کلیدواژه ها

• حکم قطعی
• قانون مجازات اسلامی
• مسیولیت کیفری
• اختلال روانی
• جرم
• روان پریشی