تحولات مجازات شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تحولات مجازات شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران
عنوانتحولات مجازات شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومهدی غیاث یزدی
استاد راهنماسیدعلیرضا میرکمالی
استاد مشاوررجب گلدوست جویباری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



تحولات مجازات شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مهدی غیاث یزدی، با راهنمایی سیدعلیرضا میرکمالی و با مشاوره رجب گلدوست جویباری در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

مقوله جرم انگاری شروع به جرم، از بدو قانونگذاری در نظام تقنینی کیفری ایران، جرم انگاری و برای آن مجازات در نظر گرفته شد. جرم شروع به قتل عمد یکی از مباحثی است که تابع دو مولفه شروع به جرم و جرم قتل عمد می باشد. شروع به قتل عمد در زمره جرایمی است که ضابطه تشخیص و نیز تعیین مجازات برای آن، از مباحث چالشی حقوق کیفری می باشد. بحث ضابطه تشخیص یا به عبارت دیگر یافتن نقطه آغازین اقدامی است که بتوان مرتکب را به عنوان شروع کننده به جرم قتل عمدی مورد تعقیب قرار داد و مقوله دیگر، یعنی تعیین مجازات برای چنین رفتاری است. آنچه مسلم و محرز می باشد این است که با توجه به تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب۱۳۹۹، مجازات شروع به قتل عمد، وفق بند (الف) ماده ۱۲۲ ق.م.ا، برابر است با حبس تعزیری درجه چهار؛ ولی باید این نکته را درنظر داشت که مجازات قصاص برای جرم قتل عمدی، تنها در صورتی است که سایر شرایط قصاص نفس مهیا باشد، حال اگر مرتکب در صورت انجام دادن جرم تام قتل عمد مستحق کیفر قصاص نفس نباشد، لاجرم تعیین مجازات مذکور فاقد وجاهت قانونی است. در مقوله ضابط تشخیص نیز این که سنگ بنای تمییز رفتار شروع به جرم از عملیات مقدماتی و نیز حتی جرم تام چیست، در گرو شناخت ارکان تشکیل دهنده جرم قتل عمد می باشد. برای تعیین ضابطه ای مشخص در جهت شناخت رفتار شروع به جرم قتل عمد در قدم اول مصادیق رکن مادی جرم قتل عمد را باید بررسی نمود و در ادامه به بررسی رکن معنوی آن پرداخت. از آنجایی که شروع به جرم تنها ناظر به جرایمی است که عامدانه ارتکاب می پذیرد، درنتیجه در اقسامی از جرم قتل عمد مطابق موارد مصرح در ماده ۲۹۰ ق.م.ا، شروع به قتل متصور نخواهد بود. همچنین با توجه به رویه قضایی باید دیدگاه محاکم قضایی را در خصوص پایبندی به نظریه ذهنی، نظریه عینی یا مختلط را بررسی نمود تا بتوان به بیان یک ضابطه مشخص در خصوص شروع به رفتار مجرمانه جرم قتل عمد پرداخت. در این پژوهش سعی شده به صورت تفصیلی حول این دو موضوع، یعنی اولا در خصوص ملاک تشخیص رفتار شروع به قتل عمدی و دوما تعیین مجازات برای چنین جرمی، با توجه به رویه قضایی و آراء صادره از محاکم قضایی و همچنین دیدگاه های دکتری حقوقی، تحلیل و بررسی گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده ح مقدمه ۱ ۱_ طرح مسیله و بیان موضوع ۱ ۲_ ضرورت انتخاب موضوع ۲ ۳_ پیشینه پژوهش ۳ ۴_ نوآوری پژوهش ۴ ۵_ اهداف تحقیق ۴ ۶_ سوالات اصلی و فرعی تحقیق ۵ ۷_ فرضیات تحقیق ۶ ۸_ روش پژوهش ۶ ۹_ ساماندهی پژوهش ۶ فصل اول : کلیات و مفاهیم جرم انگاری شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران مبحث اول : مفاهیم ۸ گفتار اول : شروع به قتل عمد ۸ بند اول : مفهوم لغوی ۹ الف) شروع به جرم ۹ ب) قتل عمد ۹ بند دوم : مفهوم اصطلاحی ۱۰ الف) مفهوم حقوقی شروع به قتل عمد ۱۰ ب) مفهوم فقهی شروع به قتل عمد ۱۶ گفتار دوم : واژگان مرتبط ۱۸ بند اول : جرم محال ۱۸ بند دوم : جرم عقیم ۱۹ مبحث دوم : سیر تقنینی شروع به قتل عمد در نظام کیفری ایران ۲۱ گفتار اول : پیشینه تقنینی تا قبل از تصویب قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۲۴ بند اول : قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ ۲۴ بند دوم : قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ ۲۴ بند سوم : قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب ۱۳۶۱ ۲۵ بند چهارم : قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ ۲۵ گفتار دوم : پس از تصویب قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۲۶ فصل دوم : ارکان تشکیل دهنده شروع به جرم قتل عمد در نظام کیفری مبحث اول : رکن مادی شروع به جرم قتل عمد ۲۹ گفتار اول : موضوع جنایت ۳۰ بند اول : ضرورت حیات مستقر ۳۲ الف) مبدا حیات ۳۳ ب) فرجام حیات ۳۶ بند دوم : محقون الدم بودن مجنی علیه ۳۸ بند سوم : ضرورت ارتکاب فعل بر دیگری ۴۴ گفتار دوم : رفتار مجرمانه ۴۷ بند اول : فعل مادی ۴۸ بند دوم : فعل غیرمادی ۴۹ بند سوم : ترک فعل مطلق ۵۴ بند چهارم : ترک فعل مقید ۵۵ بند پنجم : شروط تحقق مسیولیت بر تارک فعل ۵۶ بند ششم : اشکال ارتکاب ۵۹ الف) مباشرت ۵۹ ب) تسبیب ۶۲ گفتار سوم : شرایط و اوضاع و احوال در اراتکاب جنایت ۶۵ بند اول : شخصیت مجنی علیه ۶۵ بند دوم : زمان و مکان ۶۶ بند سوم : وسیله ارتکاب جرم ۶۸ گفتار چهارم : لزوم تحقیق نتیجه رفتار مجرمانه ۷۹ بند اول : سلب حیات ۷۰ الف) مرگ قطعی ۷۱ ب) نزع ۷۱ ج) مرگ ظاهری ۷۱ د) کما ۷۲ ه–) مرگ مغزی ۷۲ گفتار پنجم : رابطه علیت و استناد در جنایت ۷۴ مبحث دوم : رکن معنوی جرم شروع به قتل عمد ۷۷ گفتار اول : سوءنیت عام ۷۹ بند اول : قصد و اراده مجرمانه ۷۹ بند دوم : علم به موضوع جنایت ۸۰ بند سوم : نقش انگیزه در ارتکاب جنایات عمدی ۸۲ گفتار دوم : سوءنیت خاص ۸۲ بند اول : قصد صریح ۸۳ بند دوم : قصد ضمنی ۸۶ الف) عمل نوعا کشنده مطلق ۸۷ ب) عمل نوعا کشنده نسبی ۸۹ گفتار سوم : تطابق و تقارن میان رکن مادی و رکن معنوی ۹۰ بند اول : تطابق میان رکن مادی و رکن معنوی ۹۰ بند دوم : تقارن میان رکن مادی و رکن معنوی ۹۱ فصل سوم : شروط تحقق شروع به قتل عمد و مجازات آن مبحث اول : شروع به قتل عمد ۹۴ گفتار اول : شرایط شروع به قتل عمد ۹۴ گفتار دوم : تاثیر فاصله زمانی میان رفتار و نتیجه مجرمانه ۹۹ گفتار سوم : تعیین ضابطه شروع به قتل عمد و تشخیص آن ۱۰۱ مبحث دوم : مجازات شروع به قتل در قوانین کیفری ایران ۱۰۶ گفتار اول : سیر تقنینی جرم انگاری شروع به قتل در نظام کیفری ایران ۱۰۶ گفتار دوم : ماهیت مجازات جرم قتل عمد ۱۰۸ گفتار سوم : مجازات شروع به قتل عمد ۱۱۱ نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۱۸ فهرست منابع ۱۲۵ چکیده انگلیسی ۱۳۱

کلیدواژه ها

  • شروع به جرم
  • شروع به قتل
  • قتل عمدی
  • مجازات شروع به قتل عمدی
  • ضابطه تشخیص