تحولات مفهومی مزیت نظامی در چارچوب حقوق بین الملل بشردوستانه
 | |
| عنوان | تحولات مفهومی مزیت نظامی در چارچوب حقوق بین الملل بشردوستانه |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | فرزانه منتخب |
| استاد راهنما | پوریا عسکری |
| استاد مشاور | همایون حبیبی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
تحولات مفهومی مزیت نظامی در چارچوب حقوق بین الملل بشردوستانه عنوان پایان نامه ای است که توسط فرزانه منتخب، با راهنمایی پوریا عسکری و با مشاوره همایون حبیبی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
تحولات اخیر در شیوه های نبرد و رشد روزافزون فناوری های تسلیحاتی و به تبع آن تولید جنگ افزارهای مدرن و توسعه تسلیحات موجود از خصایص مخاصمات مسلحانه دهه های اخیر است. این تحولات منجر به ایجاد تحول در برداشت طرف های متخاصم از مفاهیم مختلف از جمله مزیت نظامی شده است و مصادیق این مفاهیم را تا حد زیادی دچار تحول و دگرگونی کرده است. به طورکلی، مزیت نظامی به مزیتی با ماهیت نظامی که در نتیجه حمله به دست می آید، اطلاق می شود. کشیده شدن مخاصمات به مناطق شهری و فزونی جنگ های نامتقارن و همچنین استفاده از تسلیحات نوین از جمله فناوری سایبری و سلاح های خودمختار نمونه ای از این تحولات هستند که بر تفاسیر موجود از مفهوم مزیت نظامی تاثیر فراوان اما نه لزوما مثبتی گذاشته اند و آن را به چالش کشیده اند. در سایه این تحولات، عمده این چالش ها حول محور گسترده شدن مفهوم مزیت نظامی است. طرف های متخاصم در تلاشند تا با ارایه تفسیر موسع از این مفهوم و ویژگی های آن، مصادیق جدیدی به گستره مزیت نظامی اضافه کنند. در سایه این تحولات، حمایت از غیرنظامیان و اموال غیرنظامی به عنوان مهم ترین هدف حقوق بین الملل بشردوستانه نیز با چالش های جدی ای روبه رو شده است. پاسخ به این چالش ها گاه نیازمند توسعه حقوق بین الملل بشردوستانه و گاهی نیز با نگاه از زاویه ای متفاوت و ارایه تفاسیر متناسب با شرایط کنونی امکان پذیر است. بنابراین، ضروریست اصول اساسی حقوق بین الملل بشردوستانه از جمله ضرورت نظامی، تناسب حملات و اقدامات احتیاطی در تمامی مراحل رویارویی و واکنش نسبت به این تحولات در نظر گرفته شوند. بدیهی است هر تلاشی در این راستا باید جهت فاصله گرفتن از ارایه تفاسیر موسع از مزیت نظامی که عاملی تاثیرگذار در چگونگی و میزان حمایت از غیرنظامیان در حملات نظامی دارای تلفات تصادفی احتمالی است، گردد. از طرفی دیگر آسیب به غیرنظامیان و اموال غیرنظامی باید موسع تفسیر شوند تا تمامی انواع آسیب قابل پیش بینی را دربر گیرند. بدیهی است تنها با توسل به این شیوه است که می توان به واقعیات اجتناب ناپذیر مخاصمات وجهه بشردوستانه تری بخشید و توازنی میان ملاحظات انسانی و ضروریات مخاصمات برقرار کرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
مقدمه ۱
بخش اول: تحول در شیوه های نبرد و تسلیحات جدید در مخاصمات امروزی و چالش های پیش روی مزیت نظامی ۱۰
فصل اول: شیوه های نوین نبرد و مبهم بودن مزیت نظامی ناشی از حملات ۱۹
گفتار اول: از بین رفتن صحنه نبرد کلاسیک و تغییر موقعیت مکانی مزیت نظامی ۱۹
مبحث اول: مزایای درگیری در مناطق شهری برای گروه های نظامی غیردولت ۲۱
مبحث دوم: شهری شدن مخاصمات: افزایش مزیت نظامی و افزونی تلفات غیرنظامیان ۲۴
گفتار دوم: جنگ های نامتقارن: درگیری بیشتر غیرنظامیان و دشواری سنجش مزیت نظامی ۳۱
مبحث اول: مزایای جنگ های نامتقارن برای گروه های نظامی غیردولت ۳۶
مبحث دوم: چالش های پیش روی مزیت نظامی در جنگ های نامتقارن ۳۸
فصل دوم: تسلیحات جدید و جلوگیری از گسترده شدن قلمرو مزیت نظامی با تعهد به مطابقت با حقوق بین الملل بشردوستانه ۴۱
گفتار اول: حملات سایبری: ماهیت، مزایا، چالش ها ۴۵
مبحث اول: مزایای حمله سایبری به زیرساخت های فیزیکی با استفاده دوگانه و تاثیر آن بر ارزیابی مزیت نظامی ۴۹
مبحث سوم: مزیت نظامی داده های غیرنظامی و محافظت از داده ها در برابر حملات سایبری ۵۳
گفتار دوم: سلاح های خودمختار ۵۵
مبحث اول: چالش انطباق سیستم های تسلیحاتی خودمختار با قواعد مرتبط با مزیت نظامی ۵۷
مبحث دوم: رویارویی مزیت بالای سلاح های خودمختار و ملاحظات بشردوستانه و اخلاقی ۶۲
جمع بندی ۶۴
بخش دوم: گسترده شدن قلمرو مزیت نظامی در سایه تحولات در مخاصمات و لزوم تفسیر موسع قلمرو تلفات تصادفی ۶۵
فصل اول: لزوم وجود ضرورت نظامی در حملات دارای مزیت نظامی ۶۶
گفتار اول: تبیین ماهیت ضرورت نظامی ۶۷
مبحث اول: ضرورت به عنوان مجوزی برای کشتار و تخریب ۷۰
مبحث دوم: ارجحیت موردی و استثنایی ضرورت نظامی بر ملاحظات حمایتی حقوق بین الملل بشردوستانه ۷۲
فصل دوم: تحول مفهوم و مصادیق مزیت نظامی به تبعیت از شیوه های نوین نبرد و تسلیحات جدید ۷۹
مبحث اول: تبیین مفهوم مزیت نظامی ۸۰
مبحث دوم: چالش های تفسیر گسترده ویژگی های مزیت نظامی ۸۲
گفتار دوم: مفهوم حمله و چارچوب ارزیابی مزیت نظامی ۹۲
مبحث اول: تبیین مزیت نظامی حمله در مفهوم کلاسیک و حملات سایبری ۹۲
مبحث دوم: نقش ضرورت نظامی در تحدید آستانه مزیت نظامی و تلفات تصادفی ۹۸
گفتار سوم: چالش های ارزیابی مزیت نظامی حاصل از به کارگیری شیوه های نوین نبرد و تسلیحات جدید ۱۰۴
مبحث اول: ارتباط جغرافیایی و زمانی مزیت نظامی و محل حملات در شیوه های نوین نبرد ۱۰۵
مبحث دوم: تامین امنیت نیروهای خودی به عنوان مزیت نظامی در حملات سایبری و استفاد از سلاح های خود مختار ۱۰۷
فصل سوم: چالش های پیش روی تلفات تصادفی متاثر از شیوه های نوین نبرد و کاربرد تسلیحات جدید ۱۱۵
گفتار اول: تبیین مفهوم تلفات تصادفی و گستردگی قلمرو آن در واکنش به شیوه های نوین نبرد و کاربرد تسلیحات جدید ۱۱۵
مبحث اول: بیماری و آسیب روانی در قلمرو تلفات تصادفی ۱۱۸
مبحث دوم: تلفات اشیای با استفاده دوگانه در قلمرو تلفات تصادفی ۱۲۴
مبحث سوم: خسارت های اقتصادی و آوارگی در قلمرو تلفات تصادفی ۱۲۷
مبحث چهارم: آثار متمادی در قلمرو تلفات تصادفی ۱۳۲
جمع بندی ۱۳۶
نتیجه گیری ۱۳۹
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- توان نظامی
- حقوق بین الملل بشردوستانه
- فناوری تسلیحاتی
- رایاجنگ
- جنگ نامتقارن
- غیرنظامی
- حمله سایبری
- مزیت نظامی
- شهری شدن مخاصمات
- جنگ های نامتقارن
- فناوری سایبر
- سلاح های خودمختار
- حمایت از غیرنظامیان و اموال غیرنظامی
- تلفات تصادفی