تحول مفهوم سلاح در حقوق کیفری ایران با نگاهی به لایحه تعزیرات 1401
 | |
| عنوان | تحول مفهوم سلاح در حقوق کیفری ایران با نگاهی به لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | محمدعلی خطیبی بایگی |
| استاد راهنما | ناصر قاسمی |
| استاد مشاور | محمدهادی توکل پور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری |
تحول مفهوم سلاح در حقوق کیفری ایران با نگاهی به لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدعلی خطیبی بایگی، با راهنمایی ناصر قاسمی و با مشاوره محمدهادی توکل پور در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.
چکیده
در طول تاریخ قانون گذاری در ایران، قانون گذار بارها واژه سلاح را در قوانین به کار برده و آثاری بر آن بار کرده است. این پژوهش در صدد آن است تا مفهوم سلاح را در قوانین کیفری ایران بررسی و تحول آن را در سیر قانون گذاری مشخص کند. در قوانین کیفری، جرایم زیادی را می توان دید که مرتبط با سلاح اند یا استفاده از سلاح در تحقق آن ها نقش اساسی دارد یا در تعیین میزان مجازات مرتکب موثر است. در برخی قوانین، قانون گذار تلاش کرده است مقصود خود را از واژه سلاح تا حدودی مشخص کند ولی در بسیاری از مواد قانونی چنین نیست و به ذکر واژه سلاح بسنده شده است. در قوانین متعددی، از قوانین مربوط به قاچاق سلاح گرفته تا قانون مجازات اسلامی و آیین نامه های اجرایی این قوانین، مصادیق مختلفی از سلاح ارایه شده است. رویکرد قانون گذار به مفهوم سلاح در قوانین مختلف، متفاوت است. در پیش نویس لایحه تعزیرات در که در آبان ۱۴۰۱ منتشر شد نیز مصادیقی از سلاح به چشم می خورد که پیش از این در قوانین کیفری سابقه نداشته است. در هیچ یک از این قوانین و مقررات، تعریفی جامع ومانع از سلاح ارایه نشده و ماهیت آن آشکار نشده است. این پژوهش که توصیفی و کیفی است و اطلاعات آن از منابع کتابخانه ای گردآوری شده، در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول معانی و مصادیق مختلف سلاح در نظر عرف و رویه و دکترین بررسی می شود تا مشخص شود که اختلاف نظرهایی درباره این مفهوم میان علمای حقوق وجود دارد که منجر به اختلاف رویه نیز شده است. این اختلافات ناشی از ابهام مفهومی یا مصداقی سلاح در قوانین است. همچنین، در این بخش، شیوه قانون گذاران برخی کشورها در تبیین مفهوم سلاح به طور اجمالی بررسی می شود تا شاید بتوان از رویکرد آن ها نیز برای اصلاح قوانین داخلی استفاده کرد. در بخش دوم، با جست وجو در قوانین و مقررات مختلف که می توان ردی از مفهوم و مصادیق سلاح در آن ها جست، به تحلیل و نقد رویکرد قانون گذار به مفهوم سلاح پرداخته می شود. در پایان نیز رویکرد پیش نویس لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ از این حیث بررسی می شود تا مشخص شود چه نوآوری هایی در رویکرد این لایحه به مفهوم سلاح وجود دارد، چه نقدهایی بر این رویکرد وارد است و چگونه می توان آن را بهبود بخشید.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
الف بیان مسیله
ب اهداف پژوهش
ج کاربردهای پژوهش
ج سوال های پژوهش
د فرضیه های پژوهش
ه– پیشینه پژوهش
و روش پژوهش
ز ساختار پژوهش
بخش اول: مفهوم و مصادیق سلاح و اهمیت تفسیر آن در حقوق کیفری و رویه قضایی
فصل اول: مفهوم و مصادیق سلاح
مبحث اول: مفهوم و مصادیق سلاح در عرف
گفتار اول: معنای عرفی سلاح
بند اول: معنای لغوی
بند دو: معنای اصطلاحی
گفتار دوم: مصادیق عرفی سلاح
بند اول: سلاح گرم
بند دوم: سلاح سرد
بند سوم: سایر مصادیق
مبحث دوم: مفهوم و مصادیق سلاح در نظر علمای حقوق و فقها
گفتار اول: دیدگاه علمای حقوق
بند اول: تفسیر مضیق
بند دوم: تفسیر عرفی
بند سوم: توسعه مصادیق سلاح
بند چهارم: جمع بندی دیدگاه علمای حقوق
گفتار دوم: دیدگاه فقهای امامیه
بند اول: بیانات فقها
بند دوم: جمع بندی دیدگاه فقها
مبحث سوم: مفهوم و مصادیق سلاح در قوانین داخلی و خارجی و مقررات بین المللی
گفتار اول: در قوانین و مقررات ایران
بند اول: قانون اساسی
بند دوم: قوانین عادی
بند سوم: آیین نامه ها
گفتار دوم: مفهوم و مصادیق سلاح در قوانین خارجی و مقررات بین المللی
بند اول: مفهوم سلاح در پاره ای قوانین خارجی
بند دوم: مفهوم و مصادیق سلاح در مقررات بین المللی
فصل دوم: اهمیت تفسیر سلاح در حقوق کیفری و رویه قضایی
مبحث اول: جرایم مرتبط با سلاح
گفتار اول: سلاح، موضوع جرم
گفتار دوم: سلاح، وسیله جرم
گفتار سوم: سلاح، عامل تشدیدکننده مجازات
مبحث دوم: تفسیر سلاح در رویه قضایی
گفتار اول: نظریات مشورتی
گفتار دوم: آرای کیفری
بند اول: آرای دادگاه های بدوی
بند دوم: آرای دیوان عالی کشور
گفتار سوم: نشست های قضایی
بخش دوم: تببین مفهوم سلاح و تحول آن در حقوق کیفری ایران
فصل اول: تبیین مفهوم سلاح در قوانین کیفری سابق و کنونی
مبحث اول: قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح مصوب ۱۳۵۰
گفتار اول: رویکرد تبیین مفهوم سلاح در این قانون
گفتار دوم: آیین نامه های اجرایی
بند اول: آیین نامه اجرایی تبصره
ماده
مصوب ۱۳۵۱
بند دوم: آیین نامه اجرایی تبصره
ماده
مصوب ۱۳۵۳ ۵۰ بند سوم: فهرست انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری موضوع تبصره
ماده
مصوب ۱۳۹۰
گفتار سوم: نوآوری های قانون، انتقادات وارد به آن و کاربرد آن در تفسیر مفهوم سلاح
بند اول: نوآوری های قانون
بند دوم: انتقادات وارد به قانون
بند سوم: کاربرد قانون در تفسیر مفهوم سلاح
مبحث دوم: قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب ۱۳۹۰
گفتار اول: رویکرد تبیین مفهوم سلاح در این قانون
گفتار دوم: آیین نامه اجرایی
بند اول: سلاح گرم و در حکم آن، مهمات و قطعات موثر آن
بند دوم: سلاح سرد
بند سوم: سلاح شکاری و در حکم آن
بند چهارم: اقلام و مواد تحت کنترل
گفتار سوم: نوآوری های قانون، انتقادات وارد به آن و کاربرد آن در تفسیر مفهوم سلاح
بند اول: نوآوری های قانون
بند دوم: انتقادات وارد به قانون
بند سوم: کاربرد قانون در تفسیر مفهوم سلاح
مبحث سوم: تبصره الحاقی به بند
ماده
قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ مصوب ۱۳۸۷
گفتار اول: محتوای تبصره
گفتار دوم: نوآوری های قانون، انتقادات وارد به آن و کاربرد آن در تفسیر مفهوم سلاح
بند اول: نوآوری های قانون
بند دوم: انتقادات وارد به قانون
بند سوم: کاربرد قانون در تفسیر مفهوم سلاح
مبحث چهارم: سایر قوانین
گفتار اول: قانون حکومت نظامی مصوب ۱۲۹۰
گفتار دوم: قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۱۳۰۷ و قوانین تفسیری آن
گفتار سوم: قانون راجع به اسلحه و مهمات جنگی مصوب ۱۳۱۱
بند اول: قانون راجع به اسلحه و مهمات جنگی
بند دوم: آیین نامه قانون اسلحه و مهمات جنگی
گفتار چهارم: قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۱۳۱۲
گفتار پنجم: قانون راجع به مجازات حمل چاقو و انواع سلاح سرد و اخلال در نظم و امنیت و آسایش عمومی مصوب ۱۳۳۶
گفتار ششم: قانون لغو مجازات شلاق مصوب ۱۳۴۴
گفتار هفتم: تبصره
ماده
و ماده
قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵
گفتار هشتم: قانون الحاق دو تبصره به ماده
قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ مصوب ۱۳۹۶
فصل دوم: مفهوم سلاح در لایحه تعزیرات ۱۴۰۱
مبحث اول: رویکرد لایحه به مفهوم سلاح
گفتار اول: مفهوم سلاح در لایحه
بند اول: محتوای ماده
۸۰ بند دوم: شیوه تبیین مفهوم سلاح در ماده
۸۱ گفتار دوم: کاربرد سلاح در سایر مواد لایحه
بند اول: سلاح، موضوع جرم
بند دوم: سلاح، وسیله جرم
بند سوم: سلاح، عامل تشدیدکننده مجازات
بند چهارم: سایر کاربردهای سلاح در لایحه
مبحث دوم: مقایسه رویکرد لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ به مفهوم سلاح با سایر قوانین
گفتار اول: رویکرد لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ به مفهوم سلاح به طور کلی
بند اول: قلمرو کاربردی ماده
لایحه تعزیرات ۱۴۰۱
بند دوم: مقایسه شیوه بیان مفهوم سلاح
گفتار دوم: نوآوری های لایحه تعزیرات ۱۴۰۱ در مفهوم و مصادیق سلاح
بند اول: بندهای چهارگانه ماده
۸۷ بند دوم: تبصره های ماده
۸۸ مبحث سوم: نقد رویکرد لایحه در قبال مفهوم سلاح
گفتار اول: نقدهای وارد به ماده
۹۰ بند اول: شیوه لایحه برای بیان مفهوم سلاح
بند دوم: نقص های دسته بندی چهارگانه انواع سلاح ها
بند سوم: ابهام های اقلام و مواد تحت کنترل
بند چهارم: سلاح غیرواقعی
بند پنجم: ضابطه اشیای برنده
گفتار دوم: ناهماهنگی های لایحه در بیان مفهوم سلاح
بند اول: ناهماهنگی لفظی
بند دوم: ناهماهنگی در مصادیق و مفهوم سلاح
بند سوم: مفهوم سلاح در مبحث سلاح، مهمات و اقلام تحت کنترل
نتیجه گیری و پیشنهادها
الف نتیجه گیری
ب پیشنهادها
فهرست منابع
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- سلاح
- سلاح گرم
- سلاح سرد
- لایحه تعزیرات ۱۴۰۱
- قاچاق