تدوین و تنقیح قوانین در حقوق ایران از ضرورت تا چالش ها

عنوان	تدوین و تنقیح قوانین در حقوق ایران از ضرورت تا چالش ها
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	مهدیه ایورتی
استاد راهنما	زهره موسوی فر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۹
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

تدوین و تنقیح قوانین در حقوق ایران از ضرورت تا چالش ها عنوان پایان نامه ای است که توسط مهدیه ایورتی، با راهنمایی زهره موسوی فر در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

هدف تدوین و تنقیح، وضوح و روشنی بخشیدن به قوانین است. این پدیده به حقوق گ–رد آم–ده، برمبنای طرحی منطقی، در چند مجموعه میانجامد. به مدد این مجموعه ها، حق–وق بیش–تر و بهت–ر و ب–ه دور از آشفتگی دیده می شود یا ح–داقل بیش–تر و س–اده ت–ر در دس–ترس اس–ت . ت–دوین و تنق–یح ق–وانین کاری بس سودمند و در عین حال دقیق و دشوار است. سودمندی ای–ن ک–ار از لح–اظ تس–هیل آگ–اهی عامه مردم به قواعد و موازین قانونی و تشخیص حد و مرز و کم و کی–ف حق–وق و تک–الیف ف–ردی و اجتماعی خود و بازشناخت دگرگونیه–ا آن برحس–ب تغیی–ر و مقتض–یات و ق–وانین و مق–ررات اس–ت اگ–ر گاهی شناختن مقررات معتبر در موضوعی، به سبب جوانی آن ش–اخه و ی–ا روش–ن ب–ودن س–ابقه، آسان است در برابر بسیاری از موارد تش–خیص ق–انون معتب–ر ی–ا ح–دود اعتب–ار ی–ک ق–انون ی–ا موادی از یک قانون و همچنین یک تصویبنامه یا آییننامه – ک–ه گ–اهی اهمی–ت ف–وق الع–اده ای معادل قانون یافتهاند – و این که چه امری جایگزین چ–ه ام–ر دیگ–ری ش–ده اس–ت در می–ان حج–م بزرگی از مصوبات و مقررات بسیار دشوار و مبهم و مستلزم تحقی–ق و مطالع–ه و زحم–ت ف–راوان است، به خصوص اینکه بسیاری از نسخها به طور ضمنی است ن–ه ص–ریح و بیش–تر پ–اره ه–ایی از قانون و حتی جزیی از مادهای نسخ یا اصلاح شده و یا به دفعات در مدت زمانی کوتاه یا دراز از موضوع و حکم و افراد و مصادیق هر امری کاسته شده و یا بدانه–ا اف–زوده ش–ده اس–ت

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف – بیان مسیله تحقیق

ب– پیشینه تحقیق

ج– پرسش های تحقیق

د–فرضیه های تحقیق

ه– نوآوری تحقیق

و– اهداف تحقیق

ز– اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

ح– روش تحقیق

ط– ساختار تحقیق

فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱– مفاهیم

۱–۱–۱– معنای تدوین قوانین

۱–۱–۲– معنای تنقیح قوانین

۱–۱–۲–۱– تنقیح شکلی

۱–۱–۲–۲– تنقیح ماهوی

۱–۲– تمایز بین تنقیح و تدوین

۱–۲–۱– تدوین شکلی و تمایز آن از تدوین ماهوی

۱–۲–۲– تدوین ماهوی و ویژگیهای آن

۱–۲–۳– تدوین شکلی و ویژگیهای آن

۱–۳– الگوهای مهم تنقیح و تدوین قوانین

۱–۳–۱– کمیسیون خاص تخصصی دایمی در کنگره ایالاتمتحده

۱–۳–۲– دفتر پارلمانی ارزیابی قوانین در کنار مجلس ملی و سنای فرانسه

۱–۳–۳– انگلستان

۱–۴– هدف از تدوین و تنقیح قوانین

۱–۵– سابقه تنقیح و تدوین قوانین

۱–۵–۱– سابقه تنقیح و تدوین قوانین در خارج از ایران

۱–۵–۲– سابقه تدوین و تنقیح قوانین در ایران

فصل دوم : اصول و لوازم و آثار تدوین و تنقیح قوانین در حقوق ایران

۲–۱– اصول سنتی حاکم بر تنقیح قوانین

۲–۱–۱– اصول حاکم بر طبقه بندی قوانین

۲–۱–۲– اصول حاکم بر تعیین روابط بین قوانین

۲–۲– اصول نوین حاکم بر تنقیح قوانین

۲–۲–۱– اصول نوین حاکم بر تراکم حجم قوانین

۲–۲–۲– اصول حاکم بر ماشینیزه کردن قوانین

۲–۳– لوازم و مراحل اصلی مشترک و خاص تنقیح و تدوین قوانین و مقررات

۲–۳–۱– لوازم و مراحل اصلی مشترک

۲–۳–۱–۱– تقویت و تثبیت اراده اساسی در قوای حکومتی برای تحقق تنقیح و تدوین

۲–۳–۱–۲– تعیین راهبردها

۲–۳–۲– لوازم و مراحل اصلی خاص برای تنقیح قوانین و مقررات

۲–۳–۲–۱– جمع آوری کلیه قوانین و مقررات

۲–۳–۲–۲– تقسیم بندی قوانین و مقررات به موضوعات اصلی و فرعی

۲–۳–۲–۳– تشخیص موارد ناسخ، منسوخ، مغایر و متناقض در قوانین و مقررات

۲–۳–۲–۴– ایجاد سیستم مکانیزه برای مراحل مختلف تنقیح قوانین و مقررات

۲–۳–۳– لوازم و مراحل اصلی خاص برای تدوین قوانین و مقررات

۲–۳–۳–۱– استفاده جامع از مجموعه های قوانین و مقررات موضوعی منقح:

۲–۳–۳–۲– وضع قواعد موضوعه جامع و مانع برای تعیین مسیر وضع قوانین و مقررات:

۲–۳–۳–۳– وضع قواعد موضوعه جامع و مانع برای تفسیر قوانین و مقررات:

۲–۴– آثار و ضرورت تنقیح و تدوین آن ها

۲–۴–۱– آثار برای شهروندان

۲–۴–۱–۱– تحمیل هزینه های اداری گزاف

۲–۴–۱–۲– دشوار شدن تصمیم گیری در مسایل زندگی

۲–۴–۱–۳– دامن زدن به نابرابری

۲–۴–۱–۴– لطمه زدن به امنیت حقوقی ۵۰ ۲–۴–۲ آثار برای مقامات حکومتی ۵۰ ۲–۴–۲–۱– هزینه های مدیریتی ۵۰ ۲–۴–۲–۲– هزینه های سیاسی ۵۰ ۲–۴–۳– روش های تدوین و معیارهای انتخاب آن ها

۲–۴–۳–۱– روش های تدوین

۲–۴–۳–۲– معیارهای انتخاب بین تدوین – گردآوری و تدوین – اصلاح

فصل سوم: چالش های تدوین و تنقیح قوانین ایران

۳–۱– دشواری های تدوین و تنقیح قوانین

۳–۱–۱– دشواری های سیاسی

۳–۱–۲– دشواری های فنی

۳–۱–۲–۱– دشواری مربوط به مقررات

۳–۱–۲–۱–۱– ماهیت مقامات تصویب کننده

۳–۱–۲–۱–۲– دلایل عملی یا اصولی

۳–۱–۲–۱–۳– مقررات ماهیتا غیرقابل تدوین و تنقیح قوانین

۳–۱–۲–۱–۴– مقررات بسیار خاص

۳–۱–۲–۲– دشواری ساختاری

۳–۱–۲–۲–۱– تنظیم برنامه

۳–۱–۲–۲–۲– تعیین قلمرو

۳–۱–۲–۳– دشواری حقوقی

۳–۱–۲–۳–۱– دشواری مربوط به محتوای تدوین و تنقیح قوانین

۳–۱–۲–۳–۲– دشواری مربوط به حقوق خاص

۳–۱–۲–۴– دشواری مربوط به نسخ قوانین

۳–۲– رفع ابهام قوانینبا توجه به تنقیح و تدوین قوانین و مقررات

۳–۲–۱– علل پیچیدگی و ابهام حقوقی

۳–۲–۱–۱ زبان

۳–۲–۱–۲– مفاهیم نامتعین

۳–۲–۱–۳– تعدد منابع حقوق

۳–۲–۱–۴– ابهام و پیچیدگی موضوعات

۳–۳– دوگانگی تدوین و تنقیح قوانین

۳–۴– نقدی بر قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور و دستورالعمل اجرایی آن

نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع

فهرست منابع فارسی

فهرست منابع غیرفارسی

چکیده انگلیسی

صفحه عنوان انگلیسی

کلیدواژه ها

• چالش ها
• ضرورت ها
• تدوین قوانین
• تنقیح قانون