تروریست‌های جوان یا کودک‌سربازها؟ کودکان داعشی، حقوق بین‌الملل و قربانی شدن*
تروریست‌های جوان یا کودک‌سربازها؟ کودکان داعشی، حقوق بین‌الملل و قربانی شدن* نام مقاله ای از سیّد صادق موسوی نژاد و کنارد نیاموتاتا است که در شماره 44 (دی 1399) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
از زمانی که درگیری‌ها در سوریه آغاز گردید، تعداد قابل‌توجهی از شهروندان کشورهای غربی به منطقه جنگی عزیمت کردند تا به دولت اسلامی شام و عراق (داعش)**** ملحق شوند. بر اساس تعاریف رایج، برخی از این افراد سفرکرده کودک هستند. پس از شکست داعش، کشورهای غربی با این معضل مواجه شدند که چگونه باید با این جنگجویان جوان رفتار کنند. وضعیت این کودکان بحث‌برانگیز شده بود. به‌نظر نمی‌رسد در میان کشورهای غربی موضع مشخص یا رویکردی ثابت درمورد چگونگی رفتار با این کودکان وجود داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که رویکردهای موجود درمورد معضل این جوانان، عمدتاً توسط امیال سیاسی هر کشور دیکته شده باشد. به‌طور کلّی این کودکان به‌عنوان تروریست‌های جوانی شناخته می‌شوند که درصورت بازگشت به میهن، جوامع خود را در معرض خطر قرار می‌دهند. به هر تقدیر به‌نظر می‌رسد برداشت‌ها و واکنش‌ها نسبت به این اقلیت، از روش‌های هنجاری درمورد کودکان مرتبط با مخاصمات مسلحانه، اخذ می‌شود. پرونده شمیمه بیگم، نوجوان بریتانیایی، که به‌طور گسترده گزارش گردیده، درمورد وضعیت نگران‌کننده کودکانی که سابقاً با داعش مرتبط بودند زنگ خطری را به صدا درآورد. این مقاله پرونده‌ای را برای رفتار با کودکان مرتبط با داعش به‌عنوان کودک‌سرباز، ایجاد می‌کند. در بررسی‌های نزدیک، این کودکان مستحق دریافت حمایت‌هایی مطابق با تمام حمایت‌های انجام‌شده برای کودکان به‌کار گرفته‌شده برای اهداف جنگی می‌باشند. به‌نظر می‌رسد رویه قضایی اخیر به‌طور ضمنی بیان می‌دارد این حمایت‌ها حتی بعد از سن 18 سالگی پایان نمی‌یابد. باتوجه‌به مطالب مذکور، ممانعت از بازگشت به میهن برای هنجارسازی معیارها درمورد کودکان مرتبط با میدان جنگ، غیرضروری به‌نظر می‌رسد. به‌علاوه، رویکردهای برخی از کشورهای غربی می‌تواند به‌دلیل نقض حاکمیت قانون در معرض انتقاد باشد. لغو خودسرانه تابعیت و ممنوعیت بازگشت به میهن در تضاد کامل با هنجارهای عدالت طبیعی است. با وجود این، این مقاله مدعی است یک رویکرد ثابت، نیازمند رویکرد غربی در برخورد با کودکان داعشی اولاً به‌عنوان قربانی و پیروی از حقوق به‌رسمیت شناخته‌شده آنها در حقوق بین‌الملل می‌باشد.
کلیدواژه ها
- حقوق بشردوستانه
- حقوق بشر
- كودك سربازان
- كودكان داعشی