ترور سردار سلیمانی از منظر حقوق کیفری بین المللی
 | |
| عنوان | ترور سردار سلیمانی از منظر حقوق کیفری بین المللی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | اکبر علیزاده |
| استاد راهنما | جعفر کوشا |
| استاد مشاور | حسین میرمحمدصادقی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
ترور سردار سلیمانی از منظر حقوق کیفری بین المللی عنوان رساله ای است که توسط اکبر علیزاده، با راهنمایی جعفر کوشا و با مشاوره حسین میرمحمدصادقی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
ترور سردار قاسم سلیمانی از فجیع ترین و متمایزترین اقدامات تروریستی است که با دستور مستقیم رییس جمهور وقت امریکا (دونالد ترامپ) ارتکاب یافت. رویه ی امریکا در این ترور، مشابه با ترورهای هدفمندی است که قبلا توسط اسراییل در ترور فرماندهان فلسطینی و دانشمندان هسته ای ایران مورد استفاده قرار گرفته بود. با وجود مغایریت ترور یا قتل های هدفمند با تعهدات دولت ها در اسناد بین المللی و معاهدات دو جانبه و چندجانبه ، عدم برخورد بازدارنده با چنین ترورهایی در سطح بین المللی، منجر به تبدیل شدن به یک دکترین یا سیاست خطرناک شده که می تواند صلح و امنیت بین المللی را به مخاطره بیاندازد. پژوهش حاضر که با هدف بررسی ترور سردار سلیمانی از منظر حقوق کیفری بین المللی به نگارش در آمده به این نتیجه می رسد که؛ اولا؛ حمله پهبادهای آمریکایی از پایگاه عین الاسد مستقر در کشور عراق که با برنامه ریزی قبلی و به صورت هدفمند ارتکاب یافته با تعهدات دو جانبه بین ایران و امریکا و همچنین موافقت نامه بین امریکا و عراق در مغایرت است و ثانیا، این حمله مغایر با تعهدات حقوق بشری کشورها که به صراحت در اسناد بین المللی و منشور سازمان ملل که در راستای صلح و امنیت بین المللی و حمایت از مقامات رسمی تدوین شده اند می باشد. ثالثا، این اقدام جنایتکارانه، مغایر با قطعنامه–های صادره توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد و به ویژه شورای امنیت و تعهداتی هستند که در این قطعنامه ها، از کشورها در جهت مبارزه با اقدامات تروریستی خواسته شده است. رابعا، مسیولیت کیفری مرتکبین اقدام تروریستی منجر به شهادت سردار سلیمانی و همراهان، در قالب هر سه شکل مسیولیت کیفری یعنی ۱– مسیولیت کیفری فردی، ۲– مسیولیت کیفری در پرتو فعالیت مجرمانه مشترک (جمعی) و ۳– مسیولیت فرماندهان و مقامات مافوق قابلیت طرح داشته و بسته به شیوه مشارکت و دخالت یا عدم دخالت مرتکب در عملیات مادی، شکل مسیولیت کیفری مشخص می گردد، خامسا؛ علاوه بر امکان تعقیب از طریق نهادهای بین المللی، دولت جمهوری اسلامی ایران بر مبنای صلاحیت های واقعی (به طور مطلق)، شخصی منفی و جهانی (در صورت حضور مرتکبین یا استرداد آنها به کشور) می تواند مرتکبین این اقدام تروریستی را مورد تعقیب قرار داده و بر اساس مجازات پیش بینی شده در قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات نماید.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب الف: مقدمه
ب: بیان مساله
پ: سوال های پژوهش
ت: فرضیه های پژوهش
ث: اهداف پایان نامه
ح: اهمیت و کاربرد نتیجه های پایان نامه:
خ: جنبه جدید بودن و یا نوآوری پایان نامه:
ج: روش شناسی پژوهش
خ: سابقه تحقیق
د: ساختار پژوهش
بخش اول: مبانی نظری
فصل اول: تبیین مفاهیم و تحولات تاریخی
مبحث اول: تبیین مفاهیم و انواع تروریسم
گفتار اول: مفهوم شناسی تروریسم۳۵ بند اول: تعریف لغوی۳۵ بند دوم: تعریف فقهی
بند سوم: تعریف اصطلاحی و مشخصه های مشترک اعمال تروریستی
الف: ایجاد ترس و وحشت۳۹ ب: طبیعت کورکورانه۴۰ پ: غافل گیر کننده بودن و پنهانی بودن ترور۴۱ ت: اهداف سیاسی
ث: سازمان یافتگی
ح: خشونت۴۲ ج: جهت گیری عمومی۴۴ بند چهارم: تعریف تروریسم بر اساس اسناد بین المللی
گفتار دوم: انواع تروریسم ۵۸بند اول: تقسیم بندی از حیث تاریخی بند دوم: تقسیم بندی از حیث مرتکب تروریسم بند سوم: تقسیم بندی از حیث قلمروی جغرافیایی بند چهارم: تقسیم بندی تروریسم از حیث انگیزه و هدف مبحث دوم: ترور سردار سلیمانی و پیشینه ترورهای هدفمند گفتار اول: زندگی نامه و بیوگرافی گفتمانی از سردار سلیمانی بند اول: زندگی نامه گفتار دوم: بیوگرافی گفتمانی سردار سلیمانی در غرب گفتار دوم: تشریح واقعه ترور سردار سلیمانی بند اول: شرح ترور بند دوم: نوع عنوان مجرمانه بند دوم: آمرین و مرتکبین ترور الف: آمر یا آمرین ب: مباشر یا مباشرین پ: شرکا و معاونین ترور ت: تجهیزات مورد استفاده گفتار سوم: پیشینه ی ترورهای هدفمند الف: ترور ولیعهد اتریش (آرشیدوک فرانسیس فردیناند) ب: ترور روسای جمهور امریکا پ: ترورهای موساد ت: انوار الاولکی ث: ترور رفیق حریری ج: ترور دانشمندان هسته ای ایران فصل دوم: ارتباط ترور سردار سلیمانی با حقوق کیفری بین المللی
مبحث اول: ارتباط از منظر عدالت کیفری بین المللی
گفتار اول: جلوگیری از بی کیفرمانی
گفتار دوم: برقراری صلح و امنیت بین المللی
مبحث دوم: ارتباط از منظر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه
گفتار اول: مغایرت از منظر تعهدات دو جانیه
بند اول: عهدنامه مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی منعقده بین ایران و ایالات متحده ۱۹۵۵
بند دوم: بیانیه های الجزایر
بند سوم: موافقت نامه ۲۰۰۸ میان دولت های عراق و آمریکا مصوب ۲۰۰۸ (سوفا)
گفتار دوم: مغایرت از منظر تعهدات بین المللی و حقوق بشر
بند اول: نقض منشور سازمان ملل متحد
بند دوم: نقض کنوانسیون راجع به جلوگیری و مجازات از جمله مامورین سیاسی ۱۹۷۳
بند سوم: نقض مواد کمیسیون طرح مسوولیت بین المللی دولت ۲۰۰۱
گفتار سوم: نقض تعهدات مرتبط با همکاری در مبارزه با اقدامات تروریستی
گفتار چهارم: نقض تعهدات حقوق بشر دوستانه
مبحث سوم: ارتباط از منظر وجود عامل بین المللی
گفتار اول: راهبردهای دولت امریکا (به عنوان کشور متبوع متهمین)
بند اول: راهبرد ایالات متحده امریکا در مقابله با اقدامات ترویستی
بند دوم: مستندات قانونی جرم انگاری ترور در کشور امریکا
الف: ماده ۲۶۵۶ (ف) کد سراسری ایالات متحده
ب: قانون ضد تروریسم و مرگ موثر جزایی
پ: فرمان اجرایی فورد
ت: قانون قدر ت های جنگی
ث: قانون مهاجرت و تابعیت
ح: قانون میهن پرستی ایالات متحده امریکا
بند دوم: دلایل امریکا از ارتکاب ترور سردار سلیمانی
گفتار اول: کشور محل وقوع ترور
بند اول: راهبرد عراق در مبارزه با تروریسم
بند دوم: مستندات قانونی جرم انگاری ترور در کشور عراق
بند دوم: واکنش کشور عراق به ترور سردار سلیمانی
گفتار سوم: کشور متبوع بزه دیده
بند اول: راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم
بند دوم: مستندات قانونی جرم انگاری ترور در ایران
الف: ماده واحده قانون تشدید مقابله با اقدامات تروریستی امریکا مصوب ۱۳۶۸
ب: قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت های خارجی مصوب ۱۳۷۸ (اصلاحی ۱۳۹۱)
پ: اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی
ت: قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم
ث: قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه مصوب ۱۳۹۶
بخش دوم: مبانی عملی و کاربردی
فصل اول: عناوین مجرمانه
مبحث اول: جایگاه اقدامات تروریستی در بین جنایات بین المللی
گفتار اول: مفهوم جنایت بین المللی و تفکیک آنها از جرایم بین المللی
گفتار دوم: امکان سنجی اقدامات تروریستی در قالب یکی از جنایات مهمه
بند اول: اقدامات تروریستی در قالب جنایت علیه بشریت
بند دوم: جنایات جنگی
بند سوم: نسل زدایی
بند چهارم: تجاوز
گفتار سوم: عناصر تشکیل دهنده جرایم ارتکابی در ترور سردار سلیمانی
بند اول: تروریسم به عنوان مصداقی از جنایت عمدی
بند دوم: تروریسم به عنوان مصداقی از محاربه
بند سوم: تروریسم به عنوان مصداقی از افساد فیالارض
بند چهارم: تروریسم به عنوان مصداقی از جرایم علیه امنیت
بند پنجم: تروریسم به عنوان مصداقی از قانون تامین مالی تروریسم
مبحث دوم: مسیولیت کیفری مرتکبین ترور سردار سلیمانی
گفتار اول: مسیولیت کیفری فردی
گفتار دوم: مسیولیت کیفری در پرتو فعالیت مجرمانه مشترک
گفتار سوم: مسیولیت کیفری فرماندهان و مقامات مافوق
گفتار چهارم: مسیولیت حقوقی دولت امریکا و سایر دول همکار
فصل دوم: شیوه پیگیری و آیین دادرسی
مبحث اول: شیوه پیگیری
گفتار اول: پیگیری از طریق محاکم قضایی بین المللی
بند اول: پیگیری از طریق دیوان بین المللی دادگستری
بند دوم: پیگیری از طریق محاکم کیفری بین المللی
الف: دیوان کیفری بین المللی
ب: تعقیب مرتکبین ترور سردار سلیمانی از طریق تشکیل دادگاه بین المللی کیفری اختصاصی (موردی)
پ: تعقیب مرتکبین ترور سردار سلیمانی از طریق تشکیل دادگاه کیفری مختلط
گفتار دوم: پیگیری از طریق سازمان ها و نهادهای بین المللی
بند اول: صلاحیت و وظایف سازمان ملل متحد
الف: وظایف دبیر کل سازمان ملل
ب: شورای امنیت سازمان ملل متحد
ت: کمیته ضد تروریسم (CTC) سازمان ملل متحد
ث: شورای حقوق بشر
بند دوم: صلاحیت و وظایف پلیس بین الملل (اینترپل)
بند سوم: صلاحیت و وظایف دولت ها
مبحث دوم: آیین دادرسی
گفتار اول: اعمال صلاحیت سرزمینی
گفتار دوم: اعمال صلاحیت واقعی
گفتار سوم: اعمال صلاحیت شخصی منفی
پ: اعمال صلاحیت جهانی
نتیجه گیری و ارایه پیشنهادها
الف: بررسی فرضیات
ب: نتایج
پ: پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- ترور،
- تروریسم دولتی،
- مسیولیت کیفری،
- سردار سلیمانی