تضمین حق تامین اجتماعی در نظام حقوق بین الملل
تضمین حق تامین اجتماعی در نظام حقوق بین الملل عنوان رساله ای است که توسط علی آزاددوین، با راهنمایی سید قاسم زمانی و با مشاوره مهدی رضایی و جواد کاشانی در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | تضمین حق تامین اجتماعی در نظام حقوق بین الملل |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | علی آزاددوین |
| استاد راهنما | سید قاسم زمانی |
| استاد مشاور | مهدی رضایی، جواد کاشانی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۶ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
حق برخورداری از تامین اجتماعی از جمله حقوق رفاهی می باشد که در راستای احترام به ارزش و کرامت ذاتی افراد بشر، تامین عدالت اجتماعی و همچنین نیل به صلح و امنیت بین المللی در هریک از اسناد و مقررات بین المللی و همچنین اسناد منطقهای حقوق بشر شناسایی و مورد حمایت قرار گرفته است. این هنجارمندی با توجه به تلاش ها و مساعی انجام شده اولین گام های اساسی در تبیین و تضمین حق مذکور در نظام حقوق بین الملل محسوب می شود که با نظام مندی حقوقی و اجرایی آن به ویژه در تعیین معیارها و استانداردهای لازم برای بهره مندی مطلوب و همچنین وضع تدابیر و تمهیدات نظارتی از سوی سازمان ها و نهادهای بین المللی تکمیل و مورد پذیرش دولتها نیز قرار گرفته است. بنابراین می توان اذعان داشت که حق تامین اجتماعی در بعد نظری و براساس اقدامات تقنینی و اجرایی در نظام حقوق بین الملل و حقوق داخلی دولتها هنجارمند شده است، ولی در بعد عملی با ملاحظه اینکه جمعیت زیادی از افراد بشر هنوز از مزایا وحمایت های تامین اجتماعی محروم می باشند، به نظر می رسد که حق مذکور تحت تاثیر عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی از جامعیت و عمومیت و در نتیجه تضمین لازم برخوردار نبوده و نیازمند توجه جدی دولتها و نهادهای بین المللی و منطقه ای می باشد. هرچند در این خصوص برخی اقدامات انجام شده درعرصه بین الملل از طریق سازمان های بین المللی به ویژه سازمان بین المللی کار و اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی و کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل متحد و یا حمایت های منطقه ای حقوق بشر توانسته است تا حدودی حق تامین اجتماعی را برای بهره مندی مناسب مردمان این مناطق تضمین نماید، ولی به نظر کفایت نمی نماید، ولی با طرح جهانی مبارزه با فقر و همچنین توسعه پایدار شاهد برخی اقدامات و تصمیمات جدی و اساسی از سوی نهادهای مذکور برای اجرای مطلوب حق تامین اجتماعی و تضمین آن مبتنی بر نوعی فرهنگ سازی بدون لزوم به رسیدگی ترافعی می باشیم، و به نظر می رسد نوعی عزم بین المللی برای تضمین موثر اجرای حق مذکور در حال شکل گیری است که نیل به آن نیازمند همبستگی بین المللی دولتها و سازمانهای ذیربط در حوزه تامین اجتماعی می باشد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
بخش اول: تبیین مفهوم و نظام مندی حق تامین اجتماعی فصل اول : تبیین حق تامین اجتماعی
مبحث اول: کلیات شناخت تامین اجتماعی
گفتار اول) مفهوم تامین اجتماعی
بند اول–مفهوم مشارکتی
بند دوم–مفهوم غیرمشارکتی
بند سوم–مفهوم اجتماعی– سیاسی
بند چهارم– مفهوم حقوقی
بند پنجم–مفعوم معاوضی
بند ششم–مفهوم توزیعی
گفتار دوم) سیر تاریخی پیدایش تامین اجتماعی
بند اول– دوره کلاسیک
بند دوم– دوره جدید
گفتار سوم: تیوری های تامین اجتماعی
بند اول– تیوری بیسمارک
بند دوم– تیوری بوریج
بند سوم– تیوری اسلام
مبحث دوم: هنجارمندی بین المللی تامین اجتماعی
گفتار اول) منشور ملل متحد
گفتار دوم) اعلامیه جهانی حقوق بشر
گفتار سوم) اسناد سازمان بین المللی کار
گفتار چهارم) میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
گفتار پنجم) سایر کنوانسیون های بین المللی
بند اول–کنوانسیون بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی
بند دوم–کنوانسیون حذف هرگونه تبعیض علیه زنان
بند سوم–کنوانسیون حقوق کودک
بند چهارم–کنوانسیون بین المللی حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت
بند پنجم–کنوانسیون بین المللی حمایت از حقوق تمامی کارگران مهاجر و خانواده های آنان
گفتار ششم) اسناد منطقه ای
بند اول–منشور اجتماعی اروپایی
بند دوم–معاهده اتحادیه اروپا
بند سوم–معاهده اروپایی تامین اجتماعی
بند چهارم–کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر
بند پنجم– منشور آفریقایی حقوق بشر و خلق ها
مبحث سوم: ارکان و گستره موضوعی حق بر تامین اجتماعی
بند اول–خدمات سلامت
بند دوم–سالمندی
بند سوم–بیکاری ۵۰ بند چهارم– ازکارافتادگی
بند پنجم– حمایت از خانواده و فرزندان (عایله مندی)
بند ششم – بازماندگان ویتیمان
بند هفتم– حوادث ناشی از کار
بند هشتم– بیماری
بند نهم –بارداری
فصل دوم: نظام مندی حق تامین اجتماعی
مبحث اول: مبانی حقوقی
گفتار اول) در حقوق داخلی
بند اول– اعمال حاکمیت
بند دوم – حمایت قانونی
بندسوم– استمرار حق
بند چهارم– سازماندهی حقوقی
گفتار دوم) در حقوق بین الملل
بنداول– جهانشمولی
بند دوم – مشارکت و پاسخگویی دولتها
بند سوم– رویکرد حقوق محور
مبحث دوم: اصول بنیادین
گفتار اول) اصول بنیادین بشری
بند اول– اصل کرامت ذاتی بشری
بند دوم– اصل تساوی و برابری
گفتار دوم) اصول کلی نظام تامین اجتماعی
بند اول– اصل فراگیری
بند دوم– اصل جامعیت
بند سوم– اصل مشارکت
بند چهارم– اصل کفایت
بند پنجم– اصل ضمانت حقوقی
بند ششم– اصل تقدم مسیولیت دولت
مبحث سوم: اهداف
گفتار اول) اهداف اجتماعی
بند اول–ایجاد امنیت
بند دوم– برقراری عدالت
بند سوم– ایجاد رفاه
بند چهارم– دفاع اجتماعی
گفتار دوم) اهداف اقتصادی
گفتار سوم) توسعه پایدار
مبحث چهارم: تبیین حق تامین اجتماعی و نظام مندی آن در جمهوری اسلامی ایران
گفتار اول) تبیین حق
بند اول– سیر تاریخی پیدایش
بند دوم– عضویت ایران در سازمان بین المللی کار
بند سوم– تبیین حق در قانون اساسی
بند چهارم– تبیین حق در قوانین عادی
گفتار دوم) نظام مندی حق
بند اول– نظام مندی حقوقی
بند دوم– نظام مندی اجرایی
بند سوم – نقش ایران در اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی
بند چهارم – نقش ایران در اسناد منطقه ای
جمع بندی بخش اول
بخش دوم:استاندارد سازی و نظارت بر اجرای حق تامین اجتماعی فصل اول: استاندارد سازی حق تامین اجتماعی
مبحث اول: ارتباط حق تامین اجتماعی با سایر حق های بشری
گفتار اول) در ارتباط با حق حیات
گفتار دوم) در ارتباط با سایر حقوق بشری
مبحث دوم: مفهوم استاندارد سازی
گفتار اول) تکوین استانداردها
بند اول– دوره شروع به استاندارد سازی
بند دوم– دوره تبیین استانداردهای حداقلی
بند سوم– دوره تقویت استانداردها
گفتار دوم) اقدامات دولتها
بنداول–پذیرش حق تامین اجتماعی
بند دوم– ارتقای سطح و قلمرو حمایت
بند سوم–رویه دولتهای توسعه یافته
بند چهارم– رویه کشورهای در حال توسعه
مبحث سوم: توسعه بین المللی استاندارد سازی
گفتاراول) توصیه نامه شماره
سازمان بین المللی کار
گفتاردوم)استانداردهای حرفه ای
مبحث چهارم: مشکلات فراروی استاندارد سازی
گفتار اول) فقدان جهانشمولی عملی
بنداول–عدم جامعیت وفراگیری حق تامین اجتماعی
بند دوم– موانع تحقق عملی حق تامین اجتماعی
گفتار دوم) مشکلات مالی
بنداول– دولتها، متعهدان اصلی اجرای حق تامین اجتماعی
بند دوم– عمده دلایل ایجادی
گفتار سوم) استخدام غیررسمی
بنداول– افزایش کار غیررسمی
بند دوم– آثار و نتایج استخدام غیررسمی
بند سوم– گذر از اقتصاد غیر رسمی
گفتار چهارم) خصوصی سازی تامین اجتماعی
بنداول– استدلال موافقان
بند دوم– استدلال مخالفان
گفتارپنجم) شرکت های فراملی
بند اول– عدم ضابطه مندی بین المللی
بند دوم– شرکت های فراملی و اجرای حق تامین اجتماعی
گفتار ششم) چالش های جهانی تامین اجتماعی
فصل دوم: نظارت بر اجرای حق تامین اجتماعی
مبحث اول: نظارت ملی
گفتار اول)تعهدات داخلی دولتها
بنداول– رعایت حق دسترسی افراد به تامین اجتماعی
بند دوم –حق دسترسی بیگانگان به تامین اجتماعی
بند سوم– حق دسترسی افراد به محاکم صالح و مستقل
بند چهارم– تضمین دادخواهی
گفتار دوم) تعهدات بین المللی دولتها
مبحث دوم: نظارت بین المللی
گفتار اول) سازوکارهای نظارتی سازمان بین المللی کار
گفتار دوم) ساز وکارهای اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی
بند اول– نظارت مستقیم
بند دوم – نظارت غیرمستقیم
گفتار سوم) سازوکارهای نظارتی کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
بند اول– شیوه های نظارتی
بند دوم– شیوه های رسیدگی به شکایات
گفتار چهارم) نظارت منطقه ای
گفتار پنجم) نقش سازمان های غیردولتی
مبحث سوم: اجرای حق تامین اجتماعی و تضمین آن در جمهوری اسلامی ایران
گفتار اول) تکلیف دولت در برقراری حق تامین اجتماعی
گفتار دوم) تکلیف دولت در زمینه اجرای حق تامین اجتماعی
گفتار سوم) چالش های اجرایی حق
گفتار چهارم) ضمانت اجرای حق
جمع بندی بخش دوم
نتیجه گیری
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- تامین اجتماعی
- حقوق بشر
- حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
- تعهد به وسیله
- جهان شمولی
- استاندارد سازی