تعامل حقوق بشر و حقوق محیط زیست در حمایت از حقوق مردمان بومی
 | |
| عنوان | تعامل حقوق بشر و حقوق محیط زیست در حمایت از حقوق مردمان بومی |
|---|---|
| رشته | حقوق محیط زیست |
| دانشجو | یلدا مظفریان |
| استاد راهنما | عرفان شمس |
| استاد مشاور | ژانت بلیک |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
تعامل حقوق بشر و حقوق محیط زیست در حمایت از حقوق مردمان بومی عنوان پایان نامه ای است که توسط یلدا مظفریان، با راهنمایی عرفان شمس و با مشاوره ژانت بلیک در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
نظریه های اخیر زیست محیطی بر ارتباط وثیق میان ارزش های زیست محیطی و حقوق بشری مردمان بومی تاکید می کند. در واقع، امروزه، جوامع و مردمان محلی نقش فزآینده ای در مدیریت منابع زیست محیطی پیدا کرده اند و نظام های حقوقی مدرن نیز این نقش را به رسمیت شناخته و تلاش کرده اند تا در پرتو مفاهیم و اصول حقوق بشری و زیست محیطی، این نقش را شناسایی و تضمین نمایند. در برخی از کشورها مانند نیوزیلند، استرالیا و کانادا قوانین زیست محیطی مانند قانون مدیریت منابع بر تضمین منافع مردمان بومی در فرآیند مدیریت منابع زیست محیطی تاکید می کنند. رویه قضایی دادگاه ها و محاکم نیز بر اهمیت حفظ منافع مردمان بومی از طریق سازوکارهایی مانند مشارکت در اتخاذ تصمیمات زیست محیطی صحه می گذارند. شناسایی و تضمین این حق برای مردمان بومی بر مبانی و مفاهیم متعددی استوار است. مفهوم تنوع زیستی مستلزم توجه به مردمان بومی به عنوان یکی از اجزاء مهم و سازنده این تنوع است. به طور گسترده ای پذیرفته شده است که تنوع زیستی نمی تواند بدون توجه به تنوع فرهنگی به خوبی فهم شود. در این راستا مردمان بومی نقش سازنده ای در فرآیند تکامل تمدن بشری و تکامل زیستی ایفا می–کنند. همه مردمان بومی ارتباطات فرهنگی، روحی، اجتمای و اقتصادی عمیقی را با سرزمین سنتی خود برقرار می کنند و فهم این ارتباطات و تلاش در جهت حفظ و تضمین آنها به تعمیق ارتباط فرهنگ و محیط زیست و تنوع زیستی کمک شایان توجهی می–کند. نهادهای ملی و محلی مدیریت منابع از طریق ساز وکارهایی مانند مشورت و مشارکت با مردمان بومی یا ارزیابی آثار زیست محیطی طرح ها، نقش بسزایی در تضمین پایداری زیست محیطی بازی می کنند. هر چند مفهوم عدالت زیست محیطی پیوندی استوار با حقوق و منافع مردمان بومی برقرار می کند اما برخی الزامات و اقتضایات عدالت، مستلزم ایجاد برخی موانع و محدودیت ها بر بهره مندی آنها از منابع زیست محیطی می باشد. از این منظر، ادعا شده است که هر چند مردمان بومی دارای برخی حقوق ذاتی بشری هستند، اما این امر آنها را از برخی تعهدات و تکالیف بازتوزیعی مبرا نمی کند. اصول عدالت می تواند حقوق زیست محیطی مردمان بومی را تحت تاثیر قرار دهد؛ مردمان بومی باید بتوانند آزادانه در فرآیند تصمیم گیری در خصوص نحوه مدیریت منابع سرزمینشان مطابق با اصول عدالت مشارکت داشته باشند و منابع اضافی می تواند برای ترمیم نارسایی ها و جبران محرومیت هایی که برخی اقلیت های فرهنگی دیگر با آن مواجه هستند، بکار رود. پژوهش حاضر در پی آن است که ضمن واکاوی حقوق مردمان بومی در ادبیات نوشته شده و قوانین و مقررات موضوعه، رویکرد حقوق محیط زیست مدرن را در شناسایی و تضمین این حقوق در پرتو سایر مفاهیم و اصول زیست محیطی مانند مشورت و مشارکت، رضایت پیشینی آزادانه و آگاهانه و عدالت زیست محیطی و حقوق بشری مانند حق حیات، تعیین سرنوشت و عدم تبعیض و برابری مورد توجه قرار دهد. در این راستا مسیولیت دولتها در برابر بومیان و در اجرای برنامه های توسعه ای مانند توسعه استفاده های تجاری از زمین، استخراج معادن، جنگل زدایی و تاثیر آنها بر مردمان بومی اهمیتی دو چندان می یابد و می توان ادعا داشت که دولتها نقشی دوگانه ای ایفا می کنند؛ دولتها هم بزرگترین حافظان و حامیان حقوق بومیان هستند و هم بزرگترین ناقضان حقوق آنان. این امر به ویژه با درنظر داشتن ویژگی فرامرزی پیامدهای زیست محیطی و پذیرش فرهنگ بومیان به عنوان میراثی مشترک قابل توجه است. دولتهای متبوع مردمان بومی هم می توانند از حقوق آنان با توسل به سازو کارهای داخلی و بین المللی حراست نمایند و هم محتمل است خود به عنوان متهمین اصلی نقض حقوق بومیان در معرض مسیولیت و پیگیری قرار بگیرند.
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه چکیده
مقدمه
بخش نخست: مفهوم و جایگاه مردمان بومی در نظام حقوق بشر و حقوق محیط زیست
فصل نخست: مفهوم مردمان بومی در اسناد حقوق بشر و حقوق محیط زیست
گفتار نخست: مفهوم مردمان بومی از دیدگاه کنوانسیون(مقاوله نامه)
سازمان بین المللی کار
گفتار دوم: مفهوم مردمان بومی از دیدگاه گزارشگر ویژه کمیسیون فرعی جلوگیری از تبعیض و حمایت از اقلیتها سازمان ملل متحد
مبحث نخست: معیارهای واحد
الف) تبار (دودمان)
ب) فرهنگ
ج) زبان
د)آگاهی جمعی (گروهی)
مبحث دوم: معیارهای چندگانه
الف) اقامت در نقطه مشخصی از کشور
ب) تعریف حقوقی
ج) تغییر از وضعیت بومی به غیر بومی و بالعکس
د) ثبت و شناسایی
ه) مقامات صالح و احراز کننده
گفتار نخست: جایگاه مردمان بومی در اسناد حقوق محیط زیست
مبحث نخست: جایگاه مردمان بومی در اسناد نرم
الف) بیانیه کنفرانس ملل متحد درباره انسان و محیط زیست استکهلم (۱۹۷۲)
ب) بیانیه محیط زیست و توسعه ریو (۱۹۹۲ )
ج) دستور کار
(دستورکار در ارتباط با توسعه پایدار جهانی ۱۹۹۲ )
د) بیانیه اصول توافق جهانی در مورد حفاظت و توسعه پایدار کلیه انواع جنگل( ۱۹۹۲)
ه) بیانیه اجلاس جهانی توسعه پایدار آفریقای جنوبی (ژوهانسبورگ ۲۰۰۲)
مبحث دوم: جایگاه مردمان بومی در اسناد الزام آور
الف) کنوانسیون بین المللی برای تنظیم صید نهنگ(۱۹۴۶)
ب) کنوانسیون تالابهای بین المللی دارای اهمیت بین المللی (کنوانسیون رامسر ۱۹۷۱)
ج) کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان (۱۹۷۲ )
د) کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های گیاهی و جانوری تحت خطر (سایتس ۱۹۷۳)
ه) توافقنامه حفاظت از خرسهای قطبی(۱۹۷۳)
و) کنوانسیون تنوع زیستی سازمان ملل متحد( ۱۹۹۲)
ز )کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس ( ۲۰۰۳)
ح) کنوانسیون آفریقایی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (۲۰۰۳ )
گفتار دوم: حقوق مردمان بومی در پرتو نظام حقوق بشر
مبحث نخست: حقوق مردمان بومی در پرتو حقوق مدنی و سیاسی
الف) حق تعیین سرنوشت
ب) حق برابری و عدم تبعیض
ج) حق دسترسی به عدالت و تضامین قضایی
د) حق حیات
ه) حق آزادی و امنیت
و) تضمین حقوق اقلیتها ۵۰ مبحث دوم: حقوق مردمان بومی در پرتو حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی
الف) حق بر کار
ب)حق بر تامین خوراک، مسکن و نیازهای اولیه
ج) حق بر سلامت
ه) حق بر آموزش و پرورش
مبحث سوم: حقوق مردمان بومی در پرتو حقوق همبستگی
الف) حق بر توسعه
ب)حق بر محیط زیست سالم
فصل سوم: تبیین جایگاه و دسته بندی حقوق ویژه مردمان بومی
گفتار نخست: حق تعیین سرنوشت
مبحث نخست: حق مشارکت و مشورت در فرآیندهای تصمیم گیری
مبحث دوم: رضایت پیشینی آگاهانه و آزادانه
گفتار دوم: حق بر سرزمین و دسترسی به منابع سرزمینی
گفتار سوم: حق دادخواهی و دسترسی به عدالت زیست محیطی
مبحث نخست: حق دسترسی به ساز و کارهای قضایی و اجرای عدالت زیست محیطی
مبحث دوم: جایگاه سازمانهای مردم نهاد در دادخواهی از مردمان بومی
بخش دوم: مردمان بومی فصل مشترک حقوق بشر و حقوق محیط زیست
فصل نخست: همگرایی حقوق بشر و حقوق محیط زیست در حمایت از حقوق مردمان بومی
گفتار نخست: همگرایی اسناد حقوق بشر و حقوق محیط زیست در حمایت از حقوق مردمان بومی
مبحث: نخست بیانیه ریو &#۴۳;۲۰
مبحث دوم: برنامه عمل ۲۰۳۰
مبحث سوم: اعلامیه سازمان ملل متحد در حمایت از مردمان بومی
مبحث چهارم: کنوانسیون
سازمان بین المللی کار
مبحث پنجم: منشور حقوق بشر آفریقایی و مردم
مبحث ششم: کنوانسیون آرهوس
گفتار دوم: نسبت حقوق مردمان بومی با حقوق اقلیتها و جایگاه اقلیتهای بومی در نظام قواعد حقوق بشر
مبحث نخست: نظام حقوقی مردمان بومی مستقل از حقوق اقلیت ها
مبحث دوم: حقوق نظام حقوقی مردمان بومی بخشی از نظام حقوق اقلیت ها
مبحث سوم: وضعیت حقوقی حاکم بر زنان به عنوان گروه اقلیت در میان مردمان بومی
فصل دوم: مردمان بومی قربانیان تخریب محیط زیست و نقض گسترده حقوق بشر
گفتار نخست: نسبت جنایات بین المللی با مردمان بومی
مبحث نخست: رویکرد دیوان بین المللی کیفری به تخریب محیط زیست و نقض حقوق مردمان بومی
مبحث دوم: مردمان بومی مجنی علیه جنایات جنگی
مبحث سوم: مردمان بومی مجنی علیه جنایت نسل زدایی
گفتار دوم: نسبت جرایم علیه صلح و امنیت بشری با مردمان بومی ۱۱۰ مبحث نخست: مردمان بومی قربانیان اکوساید
مبحث دوم: مردمان بومی قربانیان بیوتروریسم
فصل سوم: تعامل دولتها و مردمان بومی در چارچوب حقوق بشر و حقوق محیط زیست
گفتار نخست: نقش دولتها در اجرای الگوهای حمایتی از حقوق مردمان بومی در نظامهای حقوق ملی
مبحث نخست: نظام حقوقی کانادا در حمایت از حقوق مردمان بومی
مبحث دوم: نظام حقوقی نیوزیلند در حمایت از حقوق مردمان بومی
مبحث سوم: نظام حقوقی ایران در حمایت از حقوق مردمان بومی
گفتار دوم: آراء و رویه قضایی در حمایت از حقوق مردمان بومی در نظامهای منطقه ای حقوق بشر
مبحث نخست: رویه نظام آفریقایی حقوق بشر در حمایت از حقوق مردمان بومی
مبحث دوم: نظام آمریکایی حقوق بشر در حمایت از حقوق مردمان بومی
مبحث سوم: نظام اروپایی حقوق بشر در حمایت از حقوق مردمان بومی
نتیجه گیری
فهرست منابع؛
کلیدواژه ها
- حقوق محیط زیست
- حقوق بشر
- مردمان بومی
- جنایات بین المللی