تعقیب رییس جمهور سودان توسط دیوان کیفری بین المللی از منظر حقوق بین الملل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تعقیب رییس جمهور سودان توسط دیوان کیفری بین المللی از منظر حقوق بین الملل
عنوانتعقیب رییس جمهور سودان توسط دیوان کیفری بین المللی از منظر حقوق بین الملل
رشتهحقوق بین الملل
دانشجولیلی افتاده
استاد راهنماهمایون حبیبی
استاد مشاورسیدقاسم زمانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



تعقیب رییس جمهور سودان توسط دیوان کیفری بین المللی از منظر حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط لیلی افتاده، با راهنمایی همایون حبیبی و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

با اوج گیری دامنه اختلافات در دارفور سودان که منجر به بروز یکی از شدیدترین بحران های انسانی در سطح بین المللی گردید، شورای امنیت سازمان ملل متحد طی قطعنامه ۱۵۹۳ و مطابق فصل هفتم منشور، این رویداد را خطری علیه صلح و امنیت بین المللی تلقی کرده و آن را به دیوان کیفری بین المللی ارجاع نمود. به دنبال این ارجاع، دیوان در ۴ مارس ۲۰۰۹ با پذیرش اتهامات جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت که در دادخواست دادستان دیوان مطرح شده بود قرار جلبی علیه عالی ترین مقام سیاسی سودان عمر حسن احمد البشیر صادر نمود. اما به دلیل عدم اتفاق نظر قضات در رابطه با ارتکاب جنایت ژنوسید توسط عمرالبشیر، قرار جلب صادر شده در بردارنده اتهام مذکور علیه وی نبود.موضوع مذکور از جانب دادستان، به شعبه تجدیدنظر دیوان ارجاع گردید که پس از انجام تحقیقات لازم، این رکن دیوان ضمن موافقت با نظر دادستان، موضوع را مجددا به شعبه یک مقدماتی ارجاع داد و بدین ترتیب در ۱۲ ژوییه ۲۰۱۰ دومین قرار جلب نیز علیه عمرالبشیر مبنی بر ارتکاب جنایت ژنوسید صادر گردید.علیرغم مخالفت بسیاری از کشورها، اقدام اخیر دیوان کیفری بین المللی نشان داد که مصونیت رییس جمهور سودان، مانعی برای مبارزه با بی کیفری و تعقیب وی در سطح بین المللی نخواهد بود. همچنین عدم عضویت سودان در دیوان نیز نمی تواند به عنوان سدی برای اجتناب از تعقیب وی در نظر گرفته شود چراکه موضوع مذکور توسط شورای امنیت و اختیارات آن طبق فصل هفتم منشور به دیوان ارجاع شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول: بحران دارفور سودان و تعقیب عمرالبشیر به اتهام جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت توسط دیوان کیفری بین المللی ۸


گفتار اول: بحران دارفور و واکنشهای صورت گرفته نسبت به آن ۸

بند اول: ریشه های بحران سودان ۹

الف) مختصری در خصوص بحران دارفور ۹

ب) به قدرت رسیدن عمرالبشیر ۱۲

بند دوم: واکنشهایی در مقابل بحران دارفور ۱۴

الف) واکنش دولت سودان ۱۴

ب) پاسخ های بین‎المللی به بحران دارفور ۱۷

۱– اقدامات دبیر کل ۱۷

۲– شورای امنیت ۱۹

۲–۱ تدارک عملیات حفظ صلح ۱۹

۲–۲ پیش بینی اعمال تحریم های اقتصادی ۲۰

۲–۳ پیشنهاد تشکیل کمیسیون بین المللی تحقیق ۲۱

۲–۴ ارجاع وضعیت سودان به دیوان کیفری بین المللی ۲۲

گفتار دوم: تعقیب رییس جمهور سودان به اتهام جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت ۲۳

بند اول: نقش دادستان در تعیین صلاحیت دیوان ۲۴

بند دوم: بررسی عناصر ارتکاب جنایت در جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت ۲۹

الف) عناصر ارتکاب جرم در جنایات جنگی ۳۰

۱–احراز وجود جنایات جنگی در دارفور ۳۰

۲–عناصر اختصاصی جنایت جنگی در دارفور ۳۵

۲–۱ حمله به غیرنظامیان ۳۵

۲–۲ غارت ۳۵

ب) عناصر ارتکاب جرم در جنایت علیه بشریت ۳۷

۱– احراز وجود جنایت علیه بشریت در دارفور ۳۷

۲–عناصر اختصاصی در جنایت علیه بشریت در دارفور ۳۹

۲–۱ قتل عمدی ۳۹

۲–۲ ریشه‎کن کردن ۴۰

۲–۳ انتقال اجباری ۴۲

۲–۴ شکنجه ۴۴

۲–۵ تجاوز به عنف ۴۵

فصل دوم: تعقیب عمرالبشیر به اتهام ژنوسید توسط دیوان بین المللی کیفری ۴۷


گفتار اول: مباحثاتی مبنی بر ارتکاب جنایت ژنوسید در دارفور ۴۸

گفتار دوم: عناصر ارتکاب جرم در جنایت ژنوسید ۵۲

بند اول: احراز وجود جنایت ژنوسید در دارفور ۵۲

بند دوم: عناصر اختصاصی جنایت ژنوسید در دارفور ۵۳

الف) بررسی تعلق قربانیان به یک گروه ملی، مذهبی، قومی یا نژادی ۵۳

ب) بررسی تحقق عنصر مادی جنایت ژنوسید ۵۷

۱– ژنوسید از طریق به قتل رساندن اعضای گروههای هدف ۵۸

۲– ژنوسید از طریق ایراد صدمات شدید جسمی و روانی به اعضای گروه هدف ۶۰

۲–۱ تجاوز و سایر انواع خشونت جنسی به عنوان صدمات شدید جسمی و روانی ۶۰

۲–۲ شکنجه و رفتارهای غیرانسانی به عنوان صدمات شدید جسمی و روانی ۶۱

۲–۳ انتقال اجباری به عنوان صدمات شدید روانی ۶۱

۳– ژنوسید از طریق تحمیل عمدی شرایط نامناسب زندگی به منظور زوال قوای جسمی گروه در کل یا بخشی از آن ۶۲

۳–۱ نابودی ابزار بقای اعضای گروههای هدف ۶۲

۳–۲ غصب سرزمین اعضای گروههای هدف ۶۳

۳–۳ ممانعت از امدادهای بشردوستانه به افراد آواره – مواجه ساختن اعضای گروههای هدف با سوء تغذیه و فقدان کمکهای پزشکی ۶۴

ج) بررسی تحقق عنصر معنوی در جنایت ژنوسید ۶۶

۱– احراز عنصر معنوی ژنوسید در ارتکاب جنایت ژنوسید توسط عمرالبشیر ۶۶

۱–۱ انگیزه در مقابل قصد ۶۶

۱–۲ خاستگاه و علت قصد عمرالبشیر برای نابود کردن گروههای هدف ۶۷

۱–۳ اثبات قصد عمرالبشیر به واسطه استنتاج از شواهد موجود ۶۷

۱–۳–۱ احراز وجود طرح یا سیاستی جهت ارتکاب ژنوسید ۶۸

۱–۳–۲ اظهارات صریح و سخنان مرتکبان جنایت ژنوسید ۶۹

۱–۳–۳ انتقال اجباری به عنوان دلیل و گواهی بر قصد ژنوسید ۶۹

۱–۳–۴ تجاوز به عنف و خشونت جنسی به عنوان بخشی از روند نابودسازی ۷۰

۱–۳–۵ استراتژی انکار و پنهان کردن ژنوسید به عنوان قرینه ای بر قصد ژنوسید ۷۱

گفتار سوم: : نظر قضات دیوان در رابطه با قصد ارتکاب ژنوسید توسط عمرالبشیر ۷۲

گفتار چهارم: درخواست تجدیدنظر قرار جلب صادره از شعبه تجدید نظر توسط دادستان ۷۸

بند اول: نظر شعبه تجدیدنظر ۸۰

بند دوم: نظر شعبه یک مقدماتی در رابطه با صدور قرار جلب پس از درخواست تجدیدنظر دادستان ۸۲

گفتار پنجم: کاربرد کنوانسیون ژنوسید جهت استحکام همکاری با دیوان کیفری بین المللی ۸۳

بند اول: تفسیر و کاربرد ماده

کنوانسیون ژنوسید ۸۴

بند دوم: پذیرش صلاحیت دیوان کیفری بین المللی توسط کشورهای عضو کنوانسیون ژنوسید ۸۷

بند سوم: تعهد دولت سودان بر همکاری طبق کنوانسیون ژنوسید ۸۸

بند چهارم: تعهد کشورهای عضو کنوانسیون ژنوسید به همکاری با دیوان کیفری بینالمللی ۸۹

بند پنجم: مصونیت عمرالبشیر در پرتو کنوانسیون ژنوسید ۹۰

گفتار پنجم: مسیولیت کیفری عمرالبشیر به عنوان مباشرت یا مشارکت در ارتکاب جنایات بین‎المللی ۹۲

فصل سوم: تعهد دولت‎ها در همکاری با دیوان و مصونیت عمرالبشیر ۹۸


گفتار اول: تعریفی بر مصونیت ۱۰۰

بند اول: تحول دکترین مصونیت سران دولتها در قرن بیستم ۱۰۱

بند دوم: تفاوت مصونیت شغلی و مصونیت شخصی ۱۰۱

الف) مصونیت شغلی ۱۰۱

ب) مصونیت شخصی ۱۰۴

گفتار دوم: مصونیت در پرتو دیوان کیفری بین المللی ۱۱۰

بند اول: بررسی نادیده انگاشتن مصونیت در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی ۱۱۳

بنددوم: بررسی نحوه عملکرد دیوان در روابط با مصونیت کشورهای غیر عضو اساسنامه ۱۱۴

بند سوم: ماهیت حقوقی برخورد دیوان کیفری بین المللی با مصونیت عمر البشیر ۱۱۵

بند چهارم: ماهیت حقوقی قابلیت اعمال اساسنامه رم بر سودان (کشور غیر عضو) ۱۱۶

بند پنجم: مصونیت عمرالبشیر در قرار جلب صادره علیه وی ۱۱۷

گفتار سوم: نظر مخالفان اختیار دیوان کیفری بین المللی در لغو مصونیت البشیر ۱۲۱

گفتار چهارم : نظر طرفداران اختیار دیوان کیفری بین المللی در لغو مصونیتهای عمر البشیر ۱۲۲

گفتار پنجم: تعهد دولتها در جلب و تحویل عمر البشیر به دیوان کیفری بین المللی ۱۲۵

بند اول: تعهد کشور سودان ۱۲۶

بند دوم: تعهد کشورهای عضو اساسنامه رم برای همکاری با دیوان ۱۲۸

بند سوم: تعهد کشورهای غیر عضو اساسنامه دیوان ۱۳۳

نتیجه گیری ۱۳۷

فهرست منابع ۱۴۰

کلیدواژه ها

  • دیوان کیفری بین المللی
  • جنایت جنگی
  • جنایت علیه بشریت
  • ژنوسید
  • مصونیت
  • تعقیب کیفری
  • رییس جمهور
  • دیوان بین المللی کیفری
  • جنایت جنگی
  • بشیر، عمرحسن احمد
  • سودان
  • حقوق بین المللی