تفسیر اخراج اتباع بیگانه ذیل قاعدة منع شکنجه در رویة دیوان اروپایی حقوق بشر
تفسیر اخراج اتباع بیگانه ذیل قاعدة منع شکنجه در رویة دیوان اروپایی حقوق بشر نام مقاله ای است از علیرضا جلالی که در شماره چهار دوره پنجاه و یک (زمستان 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
نظام ترسیم‌شده توسط کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، مطلق بودن قاعدة منع شکنجه را بیان می‌کند و دیوان مربوط برای تفسیر این امر در سنوات اخیر مسئلة اخراج یا استرداد اتباع بیگانه و پناه‌جویان را ذیل قاعدة مذکور قرار داده است؛ هرچند در بررسی پرونده‌های مربوطه قضات دیدگاه مطلق‌گرایانه بیان‌شده در کنوانسیون را پشت سر می‌گذارند و به‌صورت موردی درخواست‌ها را مطالعه می‌کنند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، در پی پاسخگویی به این پرسش است: بر چه اساسی در مقررات فراملی حقی مطلق اعلام می‌شود، اما در رویة مصادیقی عنوان می‌شوند که عملاً همان حق (قاعدة منع شکنجه) دربارة مهاجران مشروط تفسیر می‌شود؟ در انتها ثابت خواهد شد که اساس اعمال محدودیت‌ها نسبت به مسئله‌ای که قرار است ذیل قاعدة مطلق منع شکنجه تفسیر شود، این است که در صورت عدم تفسیر نسبی‌گرایانه، دیوان اختیار دولت‌ها در اخراج بیگانگان را مخدوش خواهد کرد و چنین مسئله‌ای مشکلات زیادی را در حوزة بار مالی سامان دادن به خارجی‌ها و پناه‌جویان ایجاد می‌کند، ضمن اینکه حاکمیت کشورها هم تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت. هرچند این رویکرد، دیوان را در معرض انتقادات از حیث دوگانگی در عنوان کردن حقوق بشر مطلق و رویه‌ای که نسبی است، قرار می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
- اخراج بیگانگان
- حقوق بنیادین
- دیوان اروپایی حقوق بشر
- منع شکنجه