تملک اراضی و املاک اشخاص خصوصی توسط وزرات نفت و نظام حقوقی جبران خسارت آن
تملک اراضی و املاک اشخاص خصوصی توسط وزرات نفت و نظام حقوقی جبران خسارت آن نام مقاله ای از محمد جواد رضایی زاده و محمد ذکایی است که در دوره ششم شماره دوم(مهرماه1399) نشریه مطالعات حقوق انرژی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
یکی از مظاهر دخالت دولت و نهادهای عمومی در زندگی اجتماعی، اختیار سلب مالکیت از اراضی و املاک اشخاص با هدف تأمین منافع عمومی است. این دخالت که برمبنای تأمین نظم و خیر عمومی و مصالح اجتماعی انجام می‌گیرد، زمینۀ ایجاد مسئولیت مدنی دولت را بر پایۀ مبانی مشخصی، مانند اصل برابری در برابر قانون و نظریههای سازماندهی زیان، خدمت عمومی و همبستگی اجتماعی، فراهم می‌نماید. در این میان، وزارت نفت با توجه به وظایف مهمی که در زمینۀ اجرای طرح‌های عمومی و عمرانی برعهده دارد، براساس قوانین مختلفی مانند لایحۀ قانونی نحوۀ خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌های عمومی، عمرانی و نظامی، حوزۀ صلاحیت گسترده‌ای را در زمینۀ سلب مالکیت از اراضی و املاک برای خود فراهم کرده و قانون، مسئولیت جبران خسارت مالکان را برعهدۀ آنها گذاشته است. بااینحال، در فرضی که اقدامات دولت در این حوزه مبتنی بر شرایط قانونی نبوده و یا مصداق تصرف عدوانی باشد، راهکارهای مختلفی برای طرح دعوا علیه دولت در دیوان عدالت اداری و دادگاههای عمومی حقوقی وجود دارد که مقالۀ پیشرو به تبیین و بررسی آنها می‌پردازد.
کلیدواژه
- منافع عمومی
- دولت
- مسئولیت مدنی
- سلب مالکیت
مواد مرتبط