توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت در عصر دیجیتال

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت در عصر دیجیتال
عنوانتوازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت در عصر دیجیتال
رشتهحقوق مالکیت فکری
دانشجوامیرحسین جوادزاده
استاد راهنماباقر انصاری
استاد مشاورمیرقاسم جعفرزاده
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت در عصر دیجیتال عنوان پایان نامه ای است که توسط امیرحسین جوادزاده، با راهنمایی باقر انصاری و با مشاوره میرقاسم جعفرزاده در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

گفت و گو پیرامون توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت یاد آور نزاع دیرین موافقین و مخالفین نظام حقوق مالکیت فکری است. ما حصل این اختلاف نظر، پیروزی قایلین به ضرورت ایجاد و حفظ این نظام بوده است. نظام کپی رایت در عصر پیشا دیجیتال به نفع عمومی جامعه در قالب نظام استثنایات و شروط حمایتی ضروری بها داده است و از رهگذر این توجه در برقراری توازن میان این دو نفع توفیق داشته است. اما یکی از مهم ترین پدیده های نوظهور که منجر به تحولات عظیم در نظام حقوق مالکیت فکری شد ظهور عصر دیجیتال و ایجاد محیطی به نام محیط دیجیتال و دنیای مجازی بود. در این میان باید دید حقوق کپی رایت در این شرایط برای تطبیق خود با عصر دیجیتال با چه فراز و نشیب هایی مواجه می شود و بازیابی توازن در عصر دیجیتال به چه صورت امکان پذیر است. فقر قانونگذاری و قلم زنی در حوزه عصر دیجیتال و تاثیر شگرفی که تکنولوژی های جدید بر نظام کپی رایت داشته اند؛ انگیزه نگارنده جهت گام نهادن در این مسیر گردید. این پژوهش با بررسی کنوانسیون های بین المللی و حقوق داخلی کشورها راهکار های موجود را ارزیابی و الگوی به کار گرفته شده در هند را الگویی سازگار با بافت جامعه ایرانی یافت. در حوزه حمایت بین المللی از دارایی های فکری نیز می بایست به تدریج به کنوانسیون های بین المللی ملحق شد تا ضمن تحقق اهداف توسعه ای اصطکاک با جامعه بین المللی به حداقل خود برسد. بیان ضرورت اتخاذ دیدی میان رشته ای، الحاق به کنوانسیون های بین المللی، زدودن مفاهیم و واژه های مبهم از متون قانونی و به کارگیری شیوه صحیح قانون نویسی در اسناد بالادستی و به کار گیری قضات متخصص در این دعاوی، از مهم ترین یافته ها و پیشنهادات این نوشتار می باشد. از آنجا که مطالعه توازن میان منافع عمومی و خصوصی نیازمند بررسی نظریات فلسفی پیرامون توجیه حق بر دارایی های فکری است و هم چنین از این رو که، بازیابی این توازن در عصر دیجیتال شناخت دقیق چالشهای عصر دیجیتال برای حقوق مالکیت ادبی و هنری را مطالبه می کند، این پژوهش، در دو فصل که یکی به بررسی توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت در پرتو نظریات اندیشمندان (فصل اول) و چالشهای نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری در عصر دیجیتال (فصل دوم) ساماندهی شده است. کنوانسیون های بین المللی به عنوان ستون فقرات نظم بین المللی نیز در فصل اول مورد مطالعه قرار گرفته اند. از آنجا که این پژوهش بدون مطالعه نظام حقوقی ایران بدون شک نوشتاری عبث خواهد بود رویکرد قانون گذار ما در مواجهه با عصر دیجیتال نیز در فصل دوم مورد بررسی قرار گرفت.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول: تحلیل منافع عمومی و خصوصی در پرتو نظریات اندیشمندان و کنوانسیون های بین المللی

مبحث اول: توازن منافع عمومی و خصوصی در نظریات اندیشمندان

گفتار اول: توازن منافع عمومی و خصوصی در نظریه کار

بند اول: اعمال نظریه بر اموال فکری

بند دوم: سرمنشا مشروعیت در دیدگاه لاک

بند سوم: تیوری عدم مطلوبیت

بند چهارم: تیوری ارزش افزوده

بند پنجم: تیوری ترکیب

بند ششم: جایگاه نظریه کار در عصر حاضر

گفتار دوم: توازن منافع عمومی و خصوصی در نظریه سود انگار ۱۸ گفتار سوم: توازن منافع عمومی و خصوصی در نظریه شخصیت

بند اول: وجه افتراق تیوری لاک و تیوری هگل

بند دوم: موضع تیوری شخصیت در خصوص حقوق طبیعی

گفتار چهارم: تبیین جایگاه نفع عمومی و خصوصی از حیث اصل یا استثنا بودن

بند اول: جایگاه منفعت خصوصی در نظام کپی رایت

بند دوم: جایگاه منفعت عمومی در نظام کپی رایت

مبحث دوم: توازن منافع عمومی و خصوصی در معاهدات بین المللی و حقوق تطبیقی

گفتار اول: کنوانسیون برن

بند اول: اصل رفتار ملی و نفع عمومی

بند دوم: اصل حمایت بدون تشریفات و نفع عمومی

بند سوم: اصل استقلال حقوق، قاعده مدت کوتاه تر و نفع عمومی

بند چهارم: استثنایات مربوط به کشورهای در حال توسعه

بند پنجم: محدودیتها و استثنایات مندرج در کنوانسیون برن

گفتار دوم: معاهده تریپس

بند اول: منفعت عمومی در موافقتنامه تریپس

بند دوم: دید حقوق بشری موافقتنامه تریپس

بند سوم: رفتار مبتنی بر شرط دولت کامله الوداد

بند چهارم: محدودیتها و استثنایات مندرج در معاهده تریپس

گفتار سوم: معاهدات اینترنت وایپو

بند اول: معاهده کپی رایت سازمان جهانی مالکیت فکری ۳۹ بند دوم: محدودیتها و استثنایات مندرج در معاهده کپی رایت سازمان جهانی مالکیت فکری

بند سوم: معاهده وایپو راجع به اجراها و آوانگاشت ها

گفتار چهارم: راهکارهای به کار گرفته شده در سایر نظام های حقوقی برای توازن منافع عمومی و خصوصی کپی رایت

بند اول: نظام حقوقی آمریکا

الف: مرور تاریخ حمایت از محصولات کپی رایت در آمریکا

ب: رویکرد قانون کپی رایت به حمایت از آثار داخلی و خارجی

ج: حمایت بین المللی از کپی رایت

بند دوم: نظام حقوقی چین

الف: قانون حق مولف امپراطوری چین

ب: دوره الحاق چین به سازمان تجارت جهانی

بند سوم: نظام حقوقی هند

الف: استفاده از مهلت های مقرر در موافقتنامه تریپس برای دستیابی به سطحی از تولید دانش

ب: سیاست گذاری های مرتبط با مصادیق تحت شمول حمایت

ج: بهره گیری از ابهامات موافقتنامه تریپس جهت تامین نیازهای توسعه ای

فصل دوم: چالشهای عصر دیجیتال و حقوق کپی رایت ۵۵ مبحث اول: توان پاسخگویی نظام سنتی در عصر دیجیتال

گفتار اول: سازگاری تدابیر فنی با اصل فروش اول

گفتار دوم: سازگاری تدابیر فنی با اصل موقتی بودن حمایت از دارایی های فکری

مبحث دوم: مصادیق روشهای به کار گرفته شده برای حمایت از دارایی های فکری در عصر دیجیتال

الف) کد گذاری

ب) تکنولوژی دیجیتال Watermark

ج) امضای دیجیتال

د) نشانه گذاری الکترونیک

مبحث سوم: رد پای قانونگذار برای حفظ منفعت عمومی

گفتار اول: جایگاه نفع عمومی به عنوان اصل

بند اول: نظام استثنایات و تامین نفع عمومی

بند دوم: منافع عمومی سنتی

بند سوم: منافع عمومی نوین

بند چهارم: معاهده مراکش و استثنای مربوط به افراد توان خواه

گفتار دوم: شروط حمایتی ضروری و تامین منافع عمومی

بند اول: شرط اصالت و نفع عمومی

بند دوم: تجسد مادی اثر در شیء معین و نفع عمومی

بند سوم: عدم مخالفت با نظم عمومی و اخلاق حسنه

مبحث چهارم: رویکرد قانونگذار ایرانی در حمایت از آثار ادبی و هنری در مقایسه با سایر کشورها

گفتار اول: تاریخچه قانونگذاری کپی رایت از قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان تا قانون تجارت الکترونیک

بند اول: قانون حمایت از مولفان، مصنفان و هنرمندان

بند دوم: چالش حمایت از حق مولف پس از انقلاب

بند سوم: قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای

بند چهارم: قانون تجارت الکترونیک

گفتار دوم: رویکرد نقشه جامع علمی کشور به فناوری و حقوق مالکیت فکری

گفتار سوم: رویکرد برنامه ششم توسعه به محیط دیجیتال و بهره برداری از آن

نتیجه گیری و پیشنهادات

منابع و مآخذ

Abstract

کلیدواژه ها

  • کپی رایت
  • نفع عمومی
  • نفع خصوصی
  • توازن منافع
  • عصر دیجیتال