توصیف حقوقی دیه – مطالعه تطبیقی حقوق عراق و فقه اسلامی

عنوان	توصیف حقوقی دیه – مطالعه تطبیقی حقوق عراق و فقه اسلامی
رشته	حقوق
دانشجو	نبیل عبدالستار شغاتی الکنانی
استاد راهنما	سیدمحمد امین زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه ادیان و مذاهب

توصیف حقوقی دیه – مطالعه تطبیقی حقوق عراق و فقه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط نبیل عبدالستار شغاتی الکنانی، با راهنمایی سیدمحمد امین زاده در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.

چکیده

این مطالعه با عنوان تطبیق قانونی دیه – مطالعه مقایسه ای بین قانون عراق و فقه اسلامی به هدف بررسی مسیله دیه، که یک عنصر مهم از تنظیمات جزای اسلامی است، انجام شده است. همچنین، ارتباط آن با تعویض مدنی که به عنوان یک جایگزین برای دیه در قوانین وضعیتی وجود دارد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در حقوق اسلامی، دیه یک فرار از انتقام نیست، زیرا خانواده قربانی دارای انتخاب بین پذیرش دیه و تعقیب انتقام است. از نظر تطبیق قانونی، قصاص با قانون کیفری عراق (قانون شماره ۱۱۱ سال ۱۹۶۹، با اصلاحات) هماهنگ است. لازم است توجه کنید که قوانین وضعیتی عراق دیه را در نظر نمی گیرند و تنها بر تعویض تکیه می کنند. قانون عراق به طور صریح به دیه اشاره نمی کند، با اینکه در فقه اسلامی اهمیت دارد و در قرآن کریم و حدیث های مطهر آمده است. یکی از اهداف مطالعه من تعیین همگرایی و هماهنگی بین مقررات تعویض اعمال شده در قانون عراق و مقررات دیه در فقه اسلامی است. علاوه بر این، من قصد دارم امکان اجرای مقررات تعویض و قصاص را ارزیابی کنم. مطالعه به بررسی مسیله در نظر گرفتن دیه به عنوان یک حق مالی برای وراث قربانی پرداخته است و میزان انطباق آن با جبران خسارت را مورد بررسی قرار داده است. در روش شناسی ما، تمرکز بر ابراز تفاوت های هدفمند بین دیه در حقوق عراق و فقه اسلامی قرار داشته ایم. این مطالعه از رویکرد توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای پیروی کرده است. یکی از یافته های کلیدی این مطالعه این است که دیه نمایانگر منابعی است که به خویشاوندان قربانی داده می شود و می تواند به اشکال مختلفی پرداخت شود، از جمله پول یا دارایی ها. دیه در دوره پیش از اسلام وجود داشته و توسط حقوق اسلامی به عنوان یک مفهوم شناخته و تنظیم شد تا اطمینان حاصل شود که داخل چارچوب اسلامی باقی بماند و به مفاهیم دیگر منحرف نشود. پیشنهاد می دهیم که مراجع قانونگذار عراق دیه را در قوانین مربوطه جای دهد به دلیل اهمیت قابل توجه آن در جامعه، زیرا این مسیله به طور وثیقه به فقه اسلامی مرتبط است. لازم است یک قانون خاص وجود داشته باشد که به بررسی دیه بپردازد تا از انجام اعمال غیرقانونی در جامعه منع شود و حفاظت قانونی فراهم شود. علاوه بر این، دیه بیشتر با جنبه انتقامی در قانون کیفری عراق و با مسیولیت مدنی در جبران خسارت همخوانی دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرس المحتویات فهرس الجداول

المقدمه

۱ بیان المساله

۲ اهمیه البحث

۳ هدف البحث

۴ سابقه البحث

۵ اسیله البحث

۶ فرضیات البحث

۷ منهجیه البحث

۸ هیکلیه الدراسه

الفصل الاول: المفاهیم والکلیات

۱–۱ المفاهیم

۱–۱–۱ مفهوم الدیه

۱–۱–۱–۱ تعریفها لغه

۱–۱–۱–۲ تعریفها اصطلاحا

۱–۱–۲ مفهوم التعویض

۱–۱–۲–۱ التعویض لغه

۱–۱–۲–۲ التعویض اصطلاحا

۱–۱–۳ مفهوم الارش

۱–۱–۳–۱ الارش لغه

۱–۱–۳–۲ الارش اصطلاحا

۱–۱–۴ مفهوم الغرامه

۱–۱–۴–۱ الغرامه لغه

۱–۱–۴–۲ الغرامه اصطلاحا

۱–۲ الکلیات

۱–۲–۱ تطور الدیه عبر التاریخ

۱–۲–۲ الدیه فی عصر الجاهلیه

۱–۲–۲–۱ الدیه فی الاسلام

۱–۲–۲–۲ الدیه لدی العشایر

۱–۲–۳ لتمییز الدیه عن الارش والغرامه

۱–۲–۳–۱ ما هو الارش

۱–۲–۳–۲ ما هی الغرامه

الفرق بین الدیه والغرامه

۱–۲–۳–۳ الفرق بین الدیه والارش

۱–۲–۳–۴ التداخل بین الدیه والتعویض

۱–۲–۳–۵ الفرق بین الدیه والتعویض

۱–۲–۳–۶ اوجه الشبه بین الدیه والتعویض

الفصل الثانی: الطبیعه القانونیه للدیه والتعویض فی الفقه الاسلامی والقانون العراقی

۲–۱ الطبیعه القانونیه والشرعیه للدیه والتعویض

۲–۱–۱ طبیعه الدیه والتعویض فی القانون العراقی

۲–۱–۱–۱ طبیعه الدیه فی القانون العراقی

۲–۱–۱–۲ التعویض فی القانون العراقی

۱–۲–۱–۱–۲ النظر فی حریه القاضی فی تقدیر قیمه التعویض المحکوم به

۲–۲–۱–۱–۲ من حیث طرق التعویض

۳–۲–۱–۱–۲ یبرز القانون حریه القضاه

۲–۱–۲ الدیه، تعریفها طبیعتها وجوبها

۲–۱–۲–۱ الدیه لغه

۲–۱–۲–۲ الدیه قبل الإسلام

۲–۱–۲–۳ اصل الدیه من حیث التشریع

۲–۱–۲–۴ تعریفها وطبیعتها

۲–۲ الادله الشرعیه العقلیه والنقلیه علی اختلاف التعویض عن الدیه

۲–۲–۱ إزاله شبهه التعویض عن الدیه

۲–۲–۲ خلاصه تحدید طبیعه الدیه

۲–۳ الدیه والتعویض (الضمان) فی الشریعه الإسلامیه

۲–۳–۱ تاصیل فکره المسیولیه والضمان فی الإسلام

۲–۳–۲ ارکان الضمان (التعویض) فی الشریعه الإسلامیه

۲–۳–۲–۱ الخطا (التعدی)

۲–۳–۲–۲ الضرر

۲–۳–۳ الضمان علی شرکات التامین

۲–۳–۴ الدیه والتعویض فی الفقه الاسلامی

۲–۳–۴–۱ الدیه فی الفقه الاسلامی

۱–۱–۴–۳–۲ الدیه فی القران الکریم

۲–۱–۴–۳–۲ الدیه فی السنه النبویه

۳–۱–۴–۳–۲ عند الجعفریه

۴–۱–۴–۳–۲ عند الحنفیه

۵–۱–۴–۳–۲ عند الشافعیه

۶–۱–۴–۳–۲ التعویض فی الفقه الاسلامی

۷–۱–۴–۳–۲ فی القرآن الکریم

۸–۱–۴–۳–۲ التعویض فی السنه النبویه

۹–۱–۴–۳–۲ التعویض عند الجعفریه

۱۰–۱–۴–۳–۲ التعویض عند المذاهب الاربعه

۲–۴ اجراءات دفع الدیه والتعویض والاشخاص المستحقین لها فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۲–۴–۱ اجراءات دفع الدیه والتعویض فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۲–۴–۱–۱ اجراءات دفع الدیه فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۱–۱–۱–۴–۲ اجراءات دفع الدیه فی القانون العراقی

۲–۱–۱–۴–۲ اجراءات دفع الدیه فی الفقه الاسلامی

۲–۴–۱–۲ اجراءات دفع التعویض فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۱–۲–۱–۴–۲ اجراءات دفع التعویض فی القانون العراقی

۲–۲–۱–۴–۲ اجراءات دفع التعویض فی الفقه الإسلامی

۲–۴–۲ الاشخاص المستحقین لها

۲–۴–۲–۱ الاشخاص المستحقین للدیه فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۱–۱–۲–۴–۲ الاشخاص المستحقین للدیه فی القانون العراقی

۲–۱–۲–۴–۲ الاشخاص المستحقین للدیه فی الفقه الاسلامی

۲–۴–۲–۲ الاشخاص المستحقین للتعویض فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۱–۲–۲–۴–۲ الاشخاص المستحقین للتعویض فی القانون العراقی

۲–۲–۲–۴–۲ الاشخاص المستحقین للتعویض فی الفقه الاسلامی

الفصل الثالث: الاحکام القانونیه فی التعویض ودور الصلح لدفع الدیه وفقا للقانون العراقی والفقه الاسلامی

۳–۱ التنظیم القانونی للتعویض والدیه فی جرایم الاعمال الارهابیه فی القانون العراقی والفقه الاسلامی

۳–۱–۱ تعویض ودیه المتضررین وضحایا الاعمال الارهابیه فی القانون العراقی

۳–۱–۱–۱ الدیه والتعویض عن الاعمال الارهابیه

۳–۱–۱–۲ الدیه والتعویض عن جرایم النظام السابق

۳–۱–۲ حکم التعویض والدیه فی القانون العراقی

۳–۱–۲–۱ حکم الدیه فی القانون العراقی

۳–۱–۲–۲ احکام التعویض فی القانون العراقی

۳–۲ الصلح

۳–۲–۱ الصلح العشایری

۳–۲–۱–۱ مفهوم العشایر

۱–۱–۱–۲–۳ العشیره فی العصر الملکی

۳–۲–۱–۲ مفهوم الصلح العشایری

۱–۲–۱–۲–۳ حل وسط کامل

۲–۲–۱–۲–۳ حل وسط غیر کامل او مشروط

۳–۲–۲ احکام الدیه فی القضاء والعرف وعلاقتها بالشریعه الاسلامیه

۳–۲–۲–۱ احکام الدیه فی القضاء وعلاقتها بالشریعه الاسلامیه

۳–۲–۲–۲ احکام الدیه فی العرف وعلاقتها بالشریعه الاسلامیه

الخاتمه

۱ النتایج

۲ التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

• فقه اسلامی
• سازگاری قانونی
• دیه
• حقوق عراق