تکمیل موازین حقوق بشر با موازین اخلاقی و دین

عنوان	تکمیل موازین حقوق بشر با موازین اخلاقی و دین
رشته	حقوق بین الملل عمومی
دانشجو	ام الفخر علامه
استاد راهنما	سیدباقر میرعباسی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه تهران

تکمیل موازین حقوق بشر با موازین اخلاقی و دین عنوان رساله ای است که توسط ام الفخر علامه، با راهنمایی سیدباقر میرعباسی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

حقوق بشر نظامی است که با آفرینش آدم ابوالبشر (ع) در صحنه وجود پدیدار گشته و در واقع موهبتی از ناحیه واهب و خالق او است. به همین سبب، زمینه ها و ریشه های آن از دیرباز در ادیان و عرف ملل وجود داشته و همین امر از طرفی موجب مقبولیت عام این حقوق گردیده و از طرف دیگر، به واسطه ریشه داشتن این موهبت در وجدان ابنای بشر، آنان خود را از نظر اخلاقی ملزم به لحاظ نمودن آن در رفتارهای اجتماعی و بین المللی می دانسته اند. بدین ترتیب، حقوق بشر از لحاظ عمق و گسترده و باور درونی، همچنان از موهبت های خالق بشر سود می برد. با این حال، ابتنای این حقوق بر مبانی حقوق موضوعه در نهادهای بین المللی جدید، امکان هر نوع استفاده سیاسی حتی بر خلاف موازین حقوق بشر را ممکن ساخته است. به نظر می رسد اختلاف فلسفه حاکم بر سطوح زیرین این حقوق که مبتنی بر مبانی اخلاقی و دینی بوده و سطوح زبرین آن که از ناحیه حقوق موضوعه است، توازن آن را به هم می زند و قواعد این حقوق را در فضای عملکرد سیاسی به چالش می کشد. در این راستا، القای تفاهم و درک متقابل از موازین دینی حقوق بشر و احیای ارزش های طبیعی آن می تواند در نیل به سطحی از درک موازین بنیادین اخلاق و دین، حداقل در مشترکات و نجات بشریت از ورطه هلاکت و فلاکت کنونی موثر واقع شود؛ لذا با جریان دادن معنویات و اخلاق از سطح زیرین به سطوح بالا می توان مشترکات ادیان را برجسته نموده و باتوجه به منشا حقوق طبیعی بشر و فعال کردن عناصر موثر حقوق بشر موضوعه، آن را به وجه غنی شده ای از حقوق بشر تقویت و رهنمون نمود. همچنین در راستای تکیه بر مشترکات اخلاقی و دینی، می توان با عبور از گفت وگوی تمدن ها به گفت وگوی تدین ها دست یافت و در بحث منجی موعود با هم گرایی اراده ها در ایمان و توجه به آینده، موجبات تشویق دولت ها به رعایت سطح جدیدی از حقوق بشر مترقی با موازین تکمیل شده را فراهم کرده، ضعف الزامات و تضمینات را نیز جبران نمود. با اشاره به اینکه در ماده دو میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آزادی نسبی دولت ها در تفسیر حقوقی میثاق و برخورد محافظه کارانه جهت ارتقای همکاری های بین المللی درباره حقوق بشر به نوعی پذیرفته شده است و همچنین با توجه به اینکه اعلامیه حقوق بشر معاصر به عنوان وجوه مشترک ملل جهان برای رسیدن به اهداف و ارزش های مشترک تدوین شده است، در نتیجه اقدامات فوق الذکر را باید در همین راستا لحاظ نمود. در راستای نیل به مبانی و اهداف مذکور، کارا نمودن معنوی حقوق بشر با موازین اقتصاد مبتنی بر اعتقاد به عنوان مکمل و همچنین نمونه های تکمیلی از نسل ها که در تاریخ بشر محقق شده، پیشنهاد می گردد و در نهایت، اوج همبستگی بین المللی در ظهور منجی موعود به مثابه عنصر اعتقادی مشترک جامعه آرمانی مورد انتظار، مطرح شده است. در یک جمع بندی، نسل جدیدی از حقوق بشر پیشنهاد می گردد که شامل مولفه های فوق الذکر بوده که این نسل را می توان حقوق بشر اعتقادی – اقتصادی نام گذاری نمود.

کلیدواژه ها

• اخلاق
• دین
• حقوق بشر
• تروریسم