جایگاه مصلحت در سه ساحت استنباط،تقنین و اجرا
 | |
| عنوان | جایگاه مصلحت در سه ساحت استنباط،تقنین و اجرا |
|---|---|
| نویسنده | علی محمدی جورکویه علی زارع قراملکی |
| محور موضوعی | فقه و اصول |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه حقوق اسلامی |
| دوره | ۲۱ |
| شماره | ۸۱ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
جایگاه مصلحت در سه ساحت استنباط،تقنین و اجرا عنوان مقاله ای از علی محمدی جورکویه و علی زارع قراملکی است که در تیر 1403 و در شماره 81 فصلنامه حقوق اسلامی منتشر شده است.
چکیده
مصلحت مؤلفه‌ای که به جهت کاربرد فراوان در ابعاد مختلف زندگی انسان، شکی در اهمیت آن نیست لیکن می‌بایست جایگاه آن در ساحت‌های مختلف زندگی به روشنی تبیین شود. در این پژوهش از اطلاعات بدست آمده از منابع کتابخانه‌ای با روش توصیفی_تحلیلی به جایگاه مصلحت پرداخته می‌شود. هر یک از ساحت‌های استنباط احکام شرعی، تقنین قوانین و اجرا دارای ویژگی‌های متمایز از یکدیگر هستند که منجر به بررسی مستقل جایگاه مصلحت در هر یک می‌شود. مصلحت در ساحت استنباط، به مثابه ملاک جعل احکام الاهی می‌باشد به نحوی که هر یک از تقسیم‌های احکام شرعی نوعی از ارتباط را با مصلحت به عنوان ملاک جعل حکم دارد. در ساحت تقنین، قوانین که مابه‌ازای فقهی در احکام شرعی دارند، مصلحت به همان معنای ملاک جعل خواهد بود لیکن در قوانین فاقد مابه‌ازای فقهی به مثابه موضوع احکام ولایی و اختیار حاکم اسلامی در وضع قوانین مورد نیاز به تناسب اقتضای شرایط زمانی و مکانی می‌باشد. جایگاه مصلحت در ساحت اجرا نیز در دو رویکرد الف) اجرای مصلحت به مثابه «قید متعلق حکم شرعی یا قانون» و ب) مصلحت اجرا مشتمل بر تغییر شرایط به نحوی که اجرای احکام و قوانین اولیه ممکن نباشد و تزاحم احکام و قوانین با یکدیگر می‌باشد.