جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا
عنوانجایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا
رشتهحقوق عمومی
دانشجومحمد سرویه
استاد راهنمامجتبی همتی
استاد مشاورمحمد وزین کریمیان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری



جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد سرویه، با راهنمایی مجتبی همتی و با مشاوره محمد وزین کریمیان در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

چکیده

نظارت، حوزه گسترده ای از مطالعات حقوق عمومی را به خود اختصاص داده است. به طوری که می توان گفت، نظریات مهمی چون نظریه تفکیک قوا، تلاشی برای زمینه سازی در افزایش نظارت و تسهیل آن بوده است. نظارت بر حسن اجرای قوانین، به موجب بند ۳ اصل ۱۵۶ قانون اساسی، به عنوان یکی از وظایف قوه قضاییه مقرر گردیده و در جهت اجرا و تحقق این بند، سازمان بازرسی کل کشور زیر نظر رییس قوه قضاییه تشکیل گردیده است. آنچه که ضرورت نگارش این پژوهش را آشکار می سازد، آن است که در سالهای پس از تشکیل سازمان بازرسی، گهگاهی به دیده تردید نسبت به جایگاه سازمان نگریسته شده، به گونه ای که نظارت سازمان بازرسی بر دستگاههای اداری سایر قوا، مخالف با اصل تفکیک قوا پنداشته شده و از سوی دیگر، قانونگذار نیز با شناسایی اصل ۵۷، سنگ بنای تضمین استقلال ساختاری قوای دیگر را گذاشته است. کسانی که تردید کرده اند، چنین توضیح می دهند که، اگر چه سیستم تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی ایران نوعی تفکیک نرم و نسبی است و قوه مقننه و مجریه از ابزارهای تاثیر گذاری و نظارت بر یکدیگر برخوردارند، اما در مورد قوه قضاییه، این سیستم، نوعی تفکیک سخت است و قوه قضاییه، نه در برابر مجلس و نه در برابر قوه مجریه، پاسخگو نیست. در این میان، برداشت ناصحیح از اصل تفکیک قوا، نظارت ناپذیری قوه قضاییه و به تبع آن سازمان بازرسی کل کشور از چالش های نطام حقوقی ایران است. در این پژوهش تلاش شده است با بازشناسی جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا، با بهره گیری از عوامل موثر بر این بازشناسی، از جمله تفکیک بین کارکرد قضایی، اداری و اجرایی دولت و تفکیک بین عمل قضایی و عمل غیرقضایی؛ ضمن تبیین نوع، موضوع و شمول صلاحیت سازمان بازرسی؛ تفسیری نوین از جایگاه سازمان بازرسی از منظر استقلال قوا ارایه گردد تا کارآمدی سازمان به نحو مطلوب و شایسته تری تضمین گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده ج بیان مساله

ضرورت انجام تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات و فرضیه های تحقیق

پیشینه تحقیق

قلمرو تحقیق

روش تحقیق

ساختار تحقیق

بخش اول: مبانی نظری پژوهش

فصل اول: مفهوم، مبانی و اقسام نظارت در حقوق اساسی

مبحث اول: مفهوم نظارت و بازرسی

گفتار اول: معنا و مفهوم نظارت

گفتار دوم: معنا و مفهوم بازرسی

مبحث دوم: مبانی فقهی و حقوقی نظارت

گفتار اول: مبانی فقهی یا اسلامی

گفتار دوم: مبانی حقوقی یا عرفی

مبحث سوم: اقسام نظارت

فصل دوم: تعریف و جایگاه تفکیک قوا در نظام حقوقی ایران

مبحث اول: برداشت ها و شیوه اجرای اصل تفکیک قوا

گفتار اول: تفکیک مطلق و نسبی قوا

گفتار دوم: تفکیک افقی و تفکیک عمودی قوا

مبحث دوم: تفکیک قوا در نظام حقوقی ایران

فصل سوم: تعریف و جایگاه استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران

مبحث اول: تعریف استقلال قضایی

مبحث دوم: استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران

مبحث سوم: شاخص های استقلال قضایی

گفتار اول: استقلال سیاسی

گفتار دوم: استقلال در انتصاب و انتخاب

گفتار سوم: استقلال نهادی یا سازمانی

بند اول: تعریف استقلال نهادی یا سازمانی

بند دوم: استقلال بودجه ای

بخش دوم: عوامل موثر بر تعیین جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

فصل اول: تعریف دولت و انواع کارکردهای آن

مبحث اول: تعریف دولت

مبحث دوم: تعریف کارکرد

مبحث سوم: انواع کارکرد

گفتار اول: کارکرد اقتصادی و اجتماعی دولت

گفتار دوم: کارکردهای حقوقی دولت

بند اول: کار کرد قاعده گذاری

بند دوم: کارکرد اداری ۵۰ بند سوم: کارکرد قضایی

فصل دوم: اعمال قضایی و غیر قضایی

مبحث اول: تعریف صلاحیت قوا

مبحث دوم: مفهوم عمل قضایی در مقابل عمل اجرایی و تقنینی

گفتار اول: نظریه های شکلی یا صوری

گفتار دوم: نظریه ماهوی

بند اول: فصل خصومت

الف– امور ترافعی

ب– ضوابط تمایز احکام ترافعی

ج– امور حسبی

بند دوم: حل مسیله حقوقی

بند سوم: اهمیت هدف اعمال حقوقی دولت

بند چهارم: تحلیل روانی دادرسان و ماموران اداری

بند پنجم: اعتبار امر مختومه

مبحث سوم: تحلیل رای دادگاه

بخش سوم: بررسی جایگاه و صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

فصل اول: جایگاه سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

مبحث اول: معرفی و بیان تاریخچه سازمان بازرسی کل کشور

مبحث دوم: جایگاه مطلوب سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

فصل دوم: صلاحیتهای سازمان بازرسی کل کشور از منظر تفکیک قوا

مبحث اول: موضوع صلاحیت های سازمان بازرسی کل کشور

گفتار اول: نظارت بر حسن جریان امور دستگاه های اداری

گفتار دوم: نظارت بر اجرای صحیح قوانین در دستگاههای اداری

گفتار سوم: تفاوت حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین

مبحث دوم: اختیارات حاکمیتی سازمان بازرسی کل کشور در روند اعمال صلاحیت های موضوعی از منظر تفکیک قوا

گفتار اول: نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحدید قدرت قوه ی مجریه

بند اول: پیشگیری از تجاوز دستگاه های اداری از حدود صلاحیت های قانونی

بند دوم: تکلیف کلیه مسیولان وزارتخانه ها، موسسات و سازمان ها به همکاری باسازمان بازرسی کل کشور

بند سوم: ارایه گزارش های نظارتی هشدار دهنده به مقامات مسیول

بند چهارم: تکلیف قانونی موسسات وشرکت های مشمول بازرسی در اطلاع رسانی به سازمان بازرسی

بند پنجم: ارایه تذکرات لازم از سوی سازمان بازرسی مبنی بر ضرورت تدوین مقررات دولتی

گفتار دوم: نقش سازمان بازرسی در تحدید قدرت قوه ی مقننه

گفتار سوم: نقش سازمان بازرسی در تحدید قدرت قوه ی قضاییه

بند اول: نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر امور اداری و مالی دادگستری

بند دوم: ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دادگاه های دادگستری

بند سوم: ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دادستان

بند چهارم: ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دیوان عالی کشور

بند پنجم: ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دیوان عدالت اداری

مبحث سوم: مشارکت مردمی در نظارت

گفتار اول: تبیین مفهوم مشارکت مردمی در نظارت

گفتار دوم: راهکارهای تقویت مشارکت مردمی در نظارت

بند اول: افزایش آگاهی های عمومی و مشارکت مردم

بند دوم: تقویت رسانه ها و مشارکت مردم

بند سوم: تقویت ارتباط مستقیم مردم با سازمان ها و نهادهای نظارتی

بند چهارم: نظارت مردمی از طریق سازمان های مردم نهاد

نتیجه گیری و پیشنهادها

نتیجه گیری

پیشنهادها

پیشنهادهای کاربردی

پیشنهادهای پژوهشی

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • سازمان بازرسی کل کشور
  • نظارت
  • کارکرد
  • اصل تفکیک قوا