جبران پذیری خسارات وارده به محیط زیست
 | |
| عنوان | جبران پذیری خسارات وارده به محیط زیست |
|---|---|
| رشته | حقوق محیط زیست |
| دانشجو | الهام آرمینه |
| استاد راهنما | عزیزاله فهیمی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
جبران پذیری خسارات وارده به محیط زیست عنوان پایان نامه ای است که توسط الهام آرمینه، با راهنمایی عزیزاله فهیمی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
محیط زیست یکی از نعمات خداوند است که اختصاص به یک نسل ندارد بلکه متعلق به همه بشریت در تمام اعصار می باشد. یک حیات ذی شعور و تسبیح گوی خداوند متعال؛ این نگاه نگاهی رفیع توام با احترام نسبت به محیط زیست است. با وجود تمام تلاش های بازدارنده، گاه محیط زیست و منابع طبیعی به نحو نگران کننده ای تخریب می شوند و مورد تعرض قرار می–گیرند که ممکن است به خاطر بی احتیاطی یا حادثه ناگهانی یا رفتاری غیرقانونی رخ دهد. متاسفانه جبران خسارات وارده به محیط زیست هنوز جای خود را در کشور پیدا نکرده است و دستگاه های قضایی نیز گاه ضعیف عمل می کنند. علاوه بر این فقدان قانون و ضمانت اجراهای مناسب از سویی و عدم باور افراد به اینکه محیط زیست از سرمایه های ملی و حق تک تک افراد است از سوی دیگر موجب گردیده است که گاه هیچکس پیگیر جبران و مطالبه این خسارات نباشد. این تحقیق بر آنست تا جبران پذیری این خسارات را احراز نماید، در این تحقیق دلایل مخالفان و موافقان جبران این خسارات بررسی شده است و یافته ها نشان می دهد که با وجود دشواری های مربوطه اینگونه خسارات قابل جبران می باشند و از جمله دلایل می توان به قاعده های لاضرر، اتلاف، احترام و نقش ابزاری محیط زیست اشاره کرد. هم چنین رابطه ی انفال و محیط زیست بررسی و علاوه بر این نحوه ی جبران خسارات زیست محیطی و تامین آن نیز مطرح شد. هم چنین مفاهیم و اصول حاکم بر جبران این خسارات مثل حقوق نسل های آینده و برابری حق مراجعه به محاکم در موضوعات زیست محیطی نشان می دهد که هر فردی می تواند مطالبه ی این خسارات را بخواهد و قضات وظیفه ی رسیدگی دارند. اهمیت این موضوع نیز به دلیل بعضی آرای ضعیف صادره از دادگاهها می باشد. برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه
الف : بیان مسیله
ب : ضرورت بحث
ج : اهداف و کاربردها
د : پیشینه تحقیق ۳
ه : روش تحقیق ۴
و : سوالات تحقیق
ز : فرضیات تحقیق
فصل اول : کلیات
مبحث اول : مفردات
گفتار اول : جبران پذیری
گفتار دوم : خسارت
بند اول : مفهوم خسارت
بند دوم : انواع خسارت
الف : خسارت مادی و معنوی
ب : خسارت فردی و جمعی ۱۲
ج : خسارت مستقیم و غیر مستقیم ۱۳
د : خسارت حال و آینده ۱۴
ه : خسارت قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی ۱۴
و : خسارت عام و خاص ( کلی و ویژه ) ۱۴
ز : خسارت حقیقی و حکمی ۱۵
گفتار سوم : محیط زیست ۱۵
بند اول : مفهوم محیط زیست ۱۵
الف : لغوی ۱۵
ب : اصطلاحی ۱۶
بند دوم : عناصر اصلی محیط زیست ۱۸
الف : آب ۱۸
ب : خاک ۱۹
ج : جنگل ۲۰
د : هوا ۲۱
ه : مرتع ۲۱
و : لایه ازن ۲۱
بند سوم : انواع محیط زیست ۲۲
الف : محیط زیست طبیعی ( فیزیکی ) ۲۲
ب : محیط زیست انسان ساخت ( مصنوعی ) ۲۳
ج : محیط زیست اجتماعی ۲۴
گفتار چهارم : خسارات وارده به محیط زیست ۲۴
مبحث دوم : مفاهیم مرتبط ۲۷
گفتار اول : انفال و مفاهیم مرتبط با آن ۲۷
بند اول : انفال ۲۷
بند دوم : مفاهیم مرتبط با انفال ۳۱
الف : اموال دولتی ، اموال و مشترکات عمومی ۳۱
ب : مباحات عامه ۳۴
گفتار دوم : عدم النفع ۳۴
مبحث سوم : تاریخچه ۴۰
گفتار اول : قوانین عمومی ۴۰
گفتار دوم : قوانین اختصاصی ۴۱
فصل دوم : ادله مخالفان و موافقان جبران خسارات وارده به محیط زیست ۴۳
مبحث اول : ادله مخالفان
گفتار اول : ماهیت و ویژگی های خسارات زیست محیطی ۴۴
بند اول : دیرپا بودن ۴۴
بند دوم : منابع متعدد ۴۴
بند سوم : سرایت پذیر بودن ۴۵
گفتار دوم : ارزش ذاتی ۴۶
گفتار سوم : هزینه دار بودن ۴۹
گفتار چهارم : گونه های نادر ۴۹
گفتار پنجم : رابطه سببیت ۴۹
گفتار ششم : قاعده تسلیط ۵۰
گفتار هفتم : اطلاق آیات ۵۱
مبحث دوم : ادله موافقان ۵۱
گفتار اول : دیدگاههای فقهی ۵۱
بند اول : قاعده لاضرر ۵۱
الف : مفاهیم قاعده و تطبیق ۵۲
۱– ضرر و ضرار ۵۲
۲– معانی لا ۵۴
۲–۱– حمل لا به نهی ۵۴
۲–۲– نفی ضرر غیرمتدارک ۵۶
۲–۳– نفی حکم ضرری ۵۸
۲–۴– نفی حکم به لسان نفی موضوع ۵۹
۲–۵– نهی حکومتی ۶۰
۲–۶– نتیجه ( نظر برگزیده ) ۶۰
ب : ارکان جبران خسارات ۶۲
۱–ورود خسارت ۶۲
۱–۱–ممنوعیت خسارت ۶۲
۱–۱–۱–ممنوعیت خسارت در آیات و روایات ۶۲
۱–۱–۲–ممنوعیت خسارت در حقوق ۶۳
۱–۲–شرایط خسارات قابل جبران ۶۵
۲– فعل زیانبار ۶۹
۳– رابطه سببیت ۷۰
ج : نتیجه قاعده لاضرر ۷۱
بند دوم : قاعده اتلاف ۷۱
الف : مالیت و مالکیت عناصر محیط زیست ۷۲
۱– مفهوم ۷۲
۲– اثبات ۷۸
۲–۱–انفال ۷۸
۲–۲–نظریه منطقه فراغ ۷۸
۲–۳–مذاق شریعت ۸۰
ب : قاعده تسلیط و مالیت عناصر محیط زیست ۸۰
ج : نتیجه قاعده اتلاف ۸۱
بند سوم : قاعده احترام ۸۲
بند چهارم : سایر دیدگاههای فقهی ۸۳
الف : تسبیب ۸۳
ب : تفویت ۸۵
ج : ضمان ید ۸۵
د : من له الغنم فعلیه الغرم ۸۶
ه : اجتماع سبب و مباشر ۸۷
گفتار دوم : سایر دیدگاهها ۸۷
بند اول : عقل ۸۷
بند دوم : بنای عقلا ۸۷
بند سوم : اصل دخالت دولت و مصلحت نظام ۸۷
بند چهارم : ارزش ابزاری محیط زیست ۸۸
بند پنجم : افکار عمومی ۸۸
بند ششم : عرف ۸۹
فصل سوم : آثار جبران خسارات وارده به محیط زیست ۹۰
مبحث اول : ماهیت خسارات زیست محیطی ۹۱
گفتار اول : حقوق عمومی ۹۳
گفتار دوم : حقوق خصوصی ۹۴
گفتار سوم : نظر برگزیده ۹۴
مبحث دوم : اصول و مفاهیم حاکم بر جبران خسارات زیست محیطی ۹۵
گفتار اول : ارزیابی تاثیرات زیست محیطی ۹۵
گفتار دوم : عدالت بین نسلی و فرا نسلی ۹۶
گفتار سوم : مسیولیت پذیری در قبال آسیب های فرامرزی ۹۷
گفتار چهارم : توسعه پایدار ۹۸
گفتار پنجم : پرداخت توسط آلوده ساز ۹۹
گفتار ششم : مطالبه خسارت فرع بر خسارت ۱۰۱
گفتار هفتم : برابری حق مراجعه به محاکم ۱۰۱
مبحث سوم : چگونگی جبران ۱۰۲
گفتار اول : بازگرداندن وضع پیشین ۱۰۴
گفتار دوم : از بین بردن منبع ضرر ۱۰۶
گفتار سوم : دادن معادل ۱۰۷
گفتار چهارم : فیپول ۱۰۷
گفتار پنجم : دستور موقت ۱۰۸
گفتار ششم : جبران توسط نهاد عمومی ۱۰۹
گفتار هفتم : مجازات ۱۰۹
گفتار هشتم : غرامت ۱۱۱
گفتار نهم : مالیات ۱۱۲
مبحث چهارم : طرفین دعوا ۱۱۳
گفتار اول : خوانده ۱۱۳
بند اول : اشخاص حقیقی ۱۱۴
بند دوم : اشخاص حقوقی ۱۱۴
گفتار دوم : خواهان ۱۱۸
مبحث پنجم : تامین جبران خسارات وارده به محیط زیست ۱۲۰
گفتار اول : بیمه ۱۲۰
گفتار دوم : صندوق های جبران خسارت ۱۲۱
مبحث ششم : مباحث متفرقه مربوط به جبران ۱۲۲
گفتار اول : هزینه دادرسی ۱۲۳
گفتار دوم : کارهای عمرانی ۱۲۳
گفتار سوم : معیار مسیولیت ۱۲۴
گفتار چهارم : روش ارزیابی خسارات زیست محیطی ۱۲۷
گفتار چهارم : دفاعیات ۱۲۹
نتیجه گیری ۱۳۱
پیشنهاد ۱۳۲
منابع
کلیدواژه ها
- خسارات
- زیست محیطی
- جبران پذیری
- محیط زیست
- ضرر
- خسارات زیست محیطی
- خسارت
- محیط زیست
- جبران خسارت
- تغییر زیست محیطی
- تخریب محیط زیست