جرایم علیه امنیت پرواز در حقوق ایران و حقوق بین الملل
جرایم علیه امنیت پرواز در حقوق ایران و حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط ولی اله طاهری فر، با راهنمایی محمدعلی مهدوی ثابت در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | جرایم علیه امنیت پرواز در حقوق ایران و حقوق بین الملل |
|---|---|
| رشته | حقوق |
| دانشجو | ولی اله طاهری فر |
| استاد راهنما | محمدعلی مهدوی ثابت |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
چکیده
هواپیما به عنوان وسیله سریع ارتباطی و شاخه هایی از ارتباطات در طول دو جنگ جهانی تحول قابل توجهی پیدا کرد و امروزه به عنوان وسیله ایی معمولی برای نقل و انتقال داخلی و بین المللی به شمار می آید از طرفی هواپیما به عنوان یک وسیله سریع حمل و نقل مورد توجه مجرمین بوده است که با ارتکاب انواع جرایم با انگیزه های متفاوت در صدد استفاده از این وسیله، جهت اجرای اهداف شوم خود بوده اند . به علت لزوم حفظ امنیت این وسیله از جرایم متنوعی از جمله تصرف غیر قانونی ، تخریب و انهدام ، ارتکاب جرم علیه سر نشینان هواپیما و حمله به تاسیسات و موسسات هوایی مقررات و تمهیدات مختلف بین المللی و داخلی مدنظر قرار گرفته شده . اعمال غیر قانونی علیه سلامت هواپیما و امنیت پرواز سابقه طولانی دارد و حتی قبل از تاسیس سازمان ملل متحد و سازمان هواپیمایی کشوری ( ایکایو) شروع شده است کنوانسیون های متعدد بین المللی و قوانین جزایی داخلی در جهت ممانعت و مجازات این دسته از اعمال وضع گردیده است . در این پایان نامه ضمن بیان سابقه تاریخی و مقررات بین المللی در زمینه حقوق هوایی و امنیت پرواز ، کلیه جرایم علیه هواپیما و امنیت هواپیمایی کشوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نقایص و کمبود های قوانین داخلی در ارتباط با جرایم علیه امنیت پرواز بیان شده است ،همچنین در زمینه استرداد مرتکبین جرایم علیه هواپیما ، چون واجد جنبه بین المللی ( جهانی ) صلاحیت کیفری است نقش بسیار مهمی در تامین امنیت هواپیمایی دارد .مشکل اولیه این است که قوانین جزایی مرتبط با هواپیما و امنیت پرواز تا چه حد جوابگوی تامین امنیت هواپیمایی است در این حالت در صورت رفع نقیصه های موجود در قوانین جزایی و اصلاح بعضی از مواد و اجرای بایسته و دقیق و قاطع قوانین موجود ، امنیت هواپیمایی تا حدود زیادی تامین خواهد شد . با توجه به طبع بین المللی جرایم هواپیمایی ، تعیین قانون حاکم و صالح بر این جرایم از موضوعات مهم است که می توان با شناخت دولتی واحد یا مرجعی واحد معضلات موجود در ارتباط با صلاحیت کیفری رسیدگی به این جرایم را رفع نمود
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمھ: ١
الف) سوال تحقیق: ٤
ب) فرضیھ تحقیق: ٤
ج) ھدف تحقیق: ٥
د) سابقھ و ضرورت تحقیق : ٥
و) روش تحقیق: ٥
ه) سازماندھی تحقیق یا توجیھ پلان: ٥
فصل اول: کلیات و سیر تاریخی تدوین مقررات مربوط بھ حقوق ھوایی و جرایم علیھ امنیت پرواز ٧
مبحث اول: حقوق ھوایی ٨
گفتار اول: تعریف حقوق ھوایی ٨
بند اول: منابع حقوق ھوایی: ١١
الف– معاھدات بین الملل ١١
ب– عرف ١١
ج– دکترین ١٢
د– رویھ قضایی ١٢
ه– اصول کلی حقوق ١٣
گفتار دوم: سیر تاریخی حقوق ھوایی ١٤
١٤ بند اول: معاھدات قبل از کنوانسیون توکیو ١٩٦٣
١٤ الف) کنوانسیون پاریس ١٩١٩
ب) کنوانسیون ایبروامریکن ١٧
١٨ : ج) کنوانسیون امریکن مربوط بھ ھواپیمایی بازرگانی (ھاوانا) ١٩٢٨
١٩ : د) کنوانسیون راجع بھ جلوگیری از تروریسم، ژنو ١٩٣٧
١٩ : و) کنفرانس شیکاگو ١٩٤٤
٢٣ : ن) منشور ملل متحد ١٩٤٥
٢٣ : ه) کنوانسیون ژنو درمورد دریای آزاد ١٩٥٨
٢٤ : بند دوم: معاھدات بعد از کنوانسیون توکیو ١٩٦٣
٢٤ : الف) کنوانسیون راجع بھ جرایم و برخی دیگر اعمال ارتکابی در ھواپیما توکیو ١٩٦٣
٢٥ : ب) پیمان لاھھ راجع بھ جلوگیری از تصرف غیر قانونی ھواپیما ١٩٧٠
٢٦ : ج) پیمان مونترآل ١٩٧١
د) کنوانسیون اروپایی جلوگیری از تروریسم: ٢٧
٢٧ : و) اعلامیھ بن در مورد ھواپیما ربایی ١٩٧٨
٢٨ : ه) کنوانسیون سازمان ملل متحد علیھ گروگانگیری ١٩٧٩
٢٩ : ی) پروتکل اصلاحی ماده ٣ مکرر کنوانسیون شیکاگو ١٩٨٤
٣١ : ن) پروتکل مونترال ١٩٨٨
ر) کنوانسیون مونترال مارس ١٩٩١ راجع بھ علامت گذاری مواد منفجره پلاستیکی بھ منظور کشف:
٣١
گفتار سوم: اصول و قواعد حاکم بر حقوق ھوایی ٣١
بند اول: اصل حاکمیت و قابلیت اجرا در مورد ھواپیماھای کشوری ٣٢
بند دوم: پرواز بر فراز خاک کشورھای عضو معاھده (پروازھای منظم و نا منظم): ٣٤
بند سوم: کابوتاژ و اصل عدم تبعیض ٣٥
بند چھارم: مقررات مربوط بھ تابعیت ھواپیما ٣٧
بند پنجم: مقررات تسھیل امور ھوانوردی و مقررات مربوط بھ پرسنل پروازی: ٣٩
الف)رعایت استانداردھای بین المللی ٣٩
ب) فرودگاھھا ٤٠
مبحث دوم: امنیت پرواز و عناصر تشکیل دھنده جرایم علیھ آن ٤٤
گفتار اول: امنیت پرواز ٤٤
بند اول: تعریف امنیت ٤٥
الف) اھمیت جرایم علیھ امنیت ٤٦
ب) صلاحیت مرجع رسیدگی بھ جرایم امنیتی ٤٧
بند دوم: تعریف جرایم علیھ امنیت پرواز ٤٩
بند سوم: پیشینھ تاریخی جرایم علیھ امنیت پرواز ٥٠
الف)جرایم علیھ امنیت پرواز در جھان ٥٠
ب) جرایم علیھ امنیت پرواز در ایران ٥٤
ج) پیشینھ تاریخی امنیت پرواز در ایران ٥٦
بند سوم: تامین امنیت پرواز ٥٩
الف– اتخاذ تدابیر و اقدامات پیشگیرانھ جھت حفظ نظم و امنیت پرواز ٥٩
ب– وضع و اجرای مجازات ھای متناسب با جرایم علیھ امنیت پرواز ٦٠
گفتار دوم: عناصر تشکیل دھنده جرایم علیھ امنیت پرواز ٦٠
بند اول: عنصر قانونی ٦٠
٦١ الف) کنوانسیون توکیو ١٩٦٣
٦١ ب) کنوانسیون لاھھ ١٩٧٠
٦١ ج) کنوانسون مونترال ١٩٧١
بند دوم : عنصر مادی ٦٢
الف )فعل مرتکب ٦٢
ب) موضوع جرم ٦٣
ج) شروع بھ جرم ٦٣
د)معاونت در جرم ٦٤
بند سوم: عنصر معنوی ٦٥
مبحث سوم: صلاحیت محاکم و استرداد مجرمین ٦٦
گفتار اول: تعریف و ویژگی صلاحیت و انواع آن ٦٦
بند اول: صلاحیت رسیدگی بھ جرایم واجد جنبھ داخلی ٦٨
الف) صلاحیت ذاتی: ٦٨
ب) صلاحیت محلی: ٦٩
ج) صلاحیت شخصی: ٧٠
بند دوم: صلاحیت رسیدگی بھ جرایم واجد جنبھ فراملی ٧١
الف) اصل صلاحیت سرزمینی ٧١
ب) اصل صلاحیت شخصی ٧٣
ج) اصل صلاحیت حمایتی ٧٤
د) اصل صلاحیت جھانی ٧٥
گفتار دوم: صلاحیت رسیدگی طبق حقوق بین الملل ٧٧
بند اول: کنوانسیون توکیو ٧٧
بند دوم: کنوانسیون لاھھ ٨١
بند سوم: کنوانسیون مونترال ٨٦
گفتار سوم: صلاحیت محاکم بھ موجب قوانین داخلی ٨٨
بند اول: جرایم داخل بر ھواپیمای خارجی در حال پرواز بر فراز ایران ٨٨
بند دوم: جرایم داخل در ھواپیمای ایران در حین پرواز خارج از کشور ٨٩
بند سوم: وظایف فرمانده ھواپیما ٩٠
بند چھارم: دادگاه صالح جھت رسیدگی بھ جرایم ھواپیمایی ٩١
گفتار چھارم: استرداد متھمان و محکومان ٩٣
بند اول: تعریف و مبانی استرداد ٩٣
الف) انواع استرداد و آثار آن ٩٤
ب) شرایط استرداد مجرمین ٩٥
ج) شروع بھ جرم و آثار استرداد ٩٦
بند دوم: استرداد در حقوق بین الملل و حقوق داخلی ٩٧
الف) کنوانسیون مونترال ٩٨
ب) کنوانسین توکیو ٩٩
٩٩ ج) قانون مجازات اخلال کنندگان در امنیت پرواز مصوب ١٣٤٩
فصل دوم : مصادیق جرایم علیھ امنیت پرواز و ضمانت اجرای کیفری آن در اسناد حقوق بین الملل و حقوق
ایران: ١٠١
مبحث اول: اسناد حقوق بین الملل ١٠٣
١٠٣ ( گفتار اول: اخلال در پرواز ( کنوانسیون مونترال ١٩٧١
بند اول: رکن قانونی ١٠٣
بند دوم: رکن مادی ١٠٤
الف) حمل اشیاء خطرناک با خود در ھواپیما ١٠٤
ب) قرار دادن اشیاء در ھواپیما ١٠٤
ج) ارسال اشیاء با ھواپیما ١٠٥
د) ارتکاب ھر عمل دیگر ١٠٥
بند سوم:رکن معنوی ١٠٦
بند چھارم: مجازات ١٠٦
گفتار دوم: ارتکاب جرم علیھ سرنشینان ھواپیما و از بین بردن ھواپیما: ١٠٧
بند اول: عنصر قانونی ١٠٧
بند دوم: عنصر مادی ١٠٨
بند سوم: شروع بھ جرم ١٠٩
گفتار سوم: تصرف غیر قانونی ھواپیما ١٠٩
بند اول: انواع ھواپیما ربایی ( تصرف غیر قانونی ھواپیما) و راه ھای پیشگیری از آن ١١٣
الف) انواع ھواپیما ربا: ١١٤
١– ھواپیما ربایان سیاسی: ١١٤
٢– ھواپیما ربایان باج ستان: ١١٥
٣– ھواپیماربایان بیمار: ١١٥
ب) پیشگیری و مبارزه با ھواپیما ربایی: ١١٦
١– اقدامات تامینی و احتیاطی: ١١٦
٢– اقدامات خنثی کننده: ١١٧
بند دوم: رکن قانونی ١١٨
الف) پیمان توکیو ١٩٦٣ (راجع بھ جرایم و برخی اعمال ارتکابی در ھواپیما) ١١٨
ب) پیمان لاھھ مصوب ١٩٧٠ (راجع بھ جلوگیری از تصرف غیر قانونی ھواپیما) ١١٩
بند سوم: رکن مادی ١٢٠
الف– فعل مرتکب ١٢١
١– تصرف و یا کنترل ھواپیما از طریق غیر قانونی ١٢٢
٢ – تصرف و یا کنترل ھواپیما بھ زور یا ھرنوع ارعاب دیگر ١٢٣
ب– موضوع جرم ١٢٤
١ – وسیلھ ١٢٤
٢ – نتیجھ ١٢٥
٣ – شروع بھ جرم و رکن معنوی ١٢٦
گفتار چھارم: اعمال غیر قانونی علیھ اشخاص و اموال در فرودگاھھا ١٣١
بند اول: عنصر قانونی ١٣٢
بند دوم: عنصر مادی ١٣٢
بند سوم: عنصر معنوی: ١٣٣
مبحث دوم: حقوق ایران ١٣٤
گفتار اول: اخلال در فرودگاه و تاسیسات وابستھ بھ آن ١٣٤
بند اول: رکن قانونی ١٣٤
بند دوم: رکن مادی ١٣٥
الف– اخلال در فرودگاھھا یا تاسیسات وابستھ بھ آن یا ایستگاھھای ناوبری ھوایی ١٣٦
ب– ایجاد مانع در کار تاسیسات ناوبری ١٣٧
ج– دشوار یا غیر ممکن ساختن انجام وظیفھ ماموران حفظ ایمنی پرواز و ھدایت ھواپیما ١٣٧
د– دشوار و غیر ممکن ساختن انجام وظیفھ ماموران یادشده ١٣٧
و– از مجرای صحیح خارج نمودن کار دستگاھھای ناوبری ١٣٨
بند سوم: رکن معنوی ١٣٩
الف– مجازات ١٤٠
ب– معاونت در جرم ١٤٠
ج– مشارکت در جرم ١٤٣
د– معافیت از مجازات ١٤٤
و– تعدد جرم ١٤٤
گفتار دوم: ایجاد خطر برای ھواپیما و سرنشینان ١٤٧
بند اول: رکن قانونی ١٤٧
بند دوم: رکن مادی ١٤٧
الف– بکار بردن علامت ھوایی تقلبی ١٤٨
ب– غیر قابل استفاده نمودن علامت ھواپیمایی ١٤٨
ج– ایجاد مانع در مقابل ھواپیما و دادن اطلاعات غلط ١٤٩
د– ارتکاب ھر گونھ عملی بھ منظور ایجاد خطر برای ھواپیما و سرنشینان ١٤٩
بند سوم: رکن معنوی ١٥٠
گفتار سوم: راندن ھواپیما بھ نحو غیر قانونی ١٥١
بند اول: رکن قانونی ١٥١
بند دوم: رکن مادی ١٥٢
الف– راندن ھواپیما دارای علامت ثبت و تابعیت مجھول ١٥٢
ب– راندن ھواپیما فاقد علامت ثبت و تابعیت ١٥٥
ج– راندن ھواپیما بدون اجازه بر فراز ایران ١٥٥
بند سوم: رکن معنوی ١٥٧
گفتار چھارم: تخریب ھواپیما ١٥٧
بند اول: رکن قانونی ١٥٧
بند دوم: رکن مادی ١٥٨
بند سوم: رکن معنوی ١٥٩
گفتار پنجم: تھدید بھ بمب گذاری در ھواپیما ١٥٩
بند اول: رکن قانونی ١٦١
بند دوم: رکن مادی ١٦١
بند سوم: رکن معنوی ١٦٣
نتیجھ گیری ١٦٦
منابع ١٧٠
کلیدواژه ها
- ارتکاب (جرم)
- تصرف (حقوق)
- سازمان بین المللی هوانوردی
- ضمانت اجرای قانونی
- امنیت
- ایران
- حادثه هوایی
- حقوق بین الملل
- حمل و نقل هوایی
- حقوق هوایی
- امتیت پرواز