جنبه های مختلف سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جنبه های مختلف سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر
عنوانجنبه های مختلف سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر
رشتهحقوق
دانشجوحسین کامیاب
استاد راهنمامیرمحمد صادقی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۰
دانشگاهدانشگاه امام صادق علیه السلام



جنبه های مختلف سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین کامیاب، با راهنمایی میرمحمد صادقی در سال ۱۳۸۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق علیه السلام دفاع گردید.

چکیده

امروزه سیاست جنایی در مفهوم موسع آن دیگر صرفا ماهیت کیفری ندارد و از سایر نظامهای حقوقی نیز برای مقابله با پدیده مجرمانه استفاده می کند و علاوه بر واکنش های سرکوبگرانه حقوق کیفری ، از پاسخهای حقوق غیرکیفری و اقدامات خاص پیشگیرانه و حقوق بین الملل نیز استمداد می جوید. لذا از بار حقوق کیفری کاسته شده و و ظیفه سرکوبی و پیشگیری از پدیده مجرمانه بین نظامهای حقوقی دیگر توزیع می شود. از آغاز قانونگذاری درایران تاکنون ، سیاست جنایی کشور ما در قبال مواد مخدر بسیار متحول و متغیر بوده است . قوانین اولیه مواد مخدر از طرفی بسیار ملایم بوده و بیشتر جنبه ارشادی داشته است و از طرف دیگر ، رویکرد اقتصادی به پدیده مواد مخدر باعث شده بود که کشت مواد مخدر در شرایطی مجاز تلقی شده و منبع درآمدی برای دولت باشد. پس از تصویب قانون منع کشت خشخاش و استعمال آن مصوب ۱۳۳۴ ه.ش ، رویکرد مبارزاتی علیه این پدیده بوجود می آید و از سال ۱۳۴۷ ه.ش به بعد از یک سو کشت خشخاش و مصرف تریاک تحت شرایطی مجاز تلقی شده و از سوی دیگر با قاچاق مواد مخدر به شدت مبارزه می شد و این سرکوبگری تا زمان انقلاب همچنان ادامه داشت. پس از انقلاب حقوق کیفری مواد مخدر در زمینه کشت قاچاق (عرضه) مبتنی بر سخت گیری و سرکوبگری و در زمینه استعمال و اعتیاد (تقاضا) مبتنی بر درمان و وبازپروری است . پاسخهای غیرکیفری که حول نظام کیفری از اهمیت بسزایی برخوردارند نیز بر دو دسته اند، کنشی و واکنشی. پاسخهای کنشی جنبه بازدارنده و پیشگیرنده داشته و به مرحله قبل از وقوع جرم مربوط می شوند و پاسخهای واکنشی جنبه سرکوبگرانه داشته و به مرحله پس از وقوع جرم مربوط می شود. حقوق پیشگیری نیز درکنار سایر نظامهای حقوقی عمدتا مرحله قبل از ارتکاب جرم را در بر می گیرد ( پیشگیری غیر کیفری) و برای جلوگیری از تکرار جرم ، پاسخهایی مبتنی بر اصلاح و درمان نیز دارد( پیشگیری کیفری). سیاست جنایی دولتها دارای منابع فراملی نیز می باشند که گاه به لحاظ تعهدآور بودن و الزامی بودن آنها برای دولتها، قوانین داخلی را دستخوش تغییرات و اصلاحاتی می کنند که سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر نیز از آن مستثنا نیست. در مجموع سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر به درمان بیش از پیشگیری و به سرکوبگری بیش از درمان ، اهمیت داده است که بر خلاف جهت یک سیاست جنایی مطلوب و مناسب و سنجیده است.

کلیدواژه ها

  • ایران
  • ماده مخدر
  • سیاست جنایی