حاکمیت قانون و پاسخ گویی در اسلام و حکمرانی شایسته
 | |
| عنوان | حاکمیت قانون و پاسخ گویی در اسلام و حکمرانی شایسته |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | محمدجواد جعفری |
| استاد راهنما | محمد جواد ارسطا |
| استاد مشاور | حسین رحمت الهی، محمد جلالی حقوق |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
حاکمیت قانون و پاسخ گویی در اسلام و حکمرانی شایسته عنوان رساله ای است که توسط محمدجواد جعفری، با راهنمایی محمد جواد ارسطا و با مشاوره حسین رحمت الهی و محمد جلالی حقوق در سال ۱۳۹۱ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
چکیده
این رساله در مورد حاکمیت قانون و پاسخ گویی در اسلام و حکمرانی شایسته نگارش یافته است که هدف آن بررسی تفاوت ها وتشابهات حاکمیت قانون و پاسخ گویی در اسلام و حکمرانی شایسته است و روش پژوهش کتابخانه ای و اسنادی است. حاکمیت قانون قدرت را به صلاحیت تبدیل می کند و از هرگونه خودسری حاکمان، تجاوز از حدود اختیارات و تعرض به آزادی های افراد جلوگیری می نماید و گفتمان جهانی امروز است و دولت باید تابع قانون باشد و این امر توسط نظارت قضایی احراز شود. یافته های رساله عبارت است: در اسلام حاکمیت حاکمان براساس قانون است و اختیارات حاکم در چهارچوبی است که از سوی قانون تعیین شده است و قدرت او نامحدود نیست. منصب ولایت حاکم را در موقعیتی فراتر از قانون قرار نمی دهد بلکه او حافظ قانون است. قانون دراسلام برای همهافراد یکسان است تنها در وضعیت های مختلف قوانین خاص حکومتمی کند و یگانه مرجع قانون گذاری در اسلام خداوند است. پاسخ گویی فرع برمسیولیت است و پاسخ گویی حکومت در برابر اقدامات خود موجب اعتماد عمومی و شفافیت می شود و باید دربرابر همه اقدامات خود پاسخ گو به نهادهای قانونی باشد و هرگونه تعدی و تجاوز از اختیارات اعطایی موجب تعلیق و ابطال اقدامات می شود در اسلام همه افراد دارای مسیولیت هستند و در برابر همه اعمال خود باید پاسخ گو باشند تنها خداوند است که از او سوال نمی شود. نظارت از مبانی پاسخ گویی است که نقش فراوانی در پاسخ گویی حاکمان دارد. محورهای مورد بحث در این رساله عبارت است: حاکمیت قانون دراسلام و حکمرانی شایسته، ویژگی های حکمرانی شایسته، نظریه های حاکمیت قانون، دولت قانونمند و قانون مدار، پاسخ گویی در اسلام، ابزارهای پاسخ گویی در حکمرانی شایسته، نقش مطبوعات و احزاب در پاسخ گویی. یافته های رساله: حاکمیت قانون مانع هرگونه خودسری حاکمان است و مهم ترین نظریه های حاکمیت قانون نظریه شکلی و ماهوی است که پیاده سازی این دو موجب تحقق حاکمیت قانون است.
کلیدواژه ها
- حاکمیت قانون
- اسلام
- پاسخگویی
- حکمرانی شایسته