حقوق ایران نسبت به نقاط مداری از دیدگاه حقوق بین الملل
حقوق ایران نسبت به نقاط مداری از دیدگاه حقوق بین الملل نام مقاله ای از فرناز فروتنیان شهربابکی و فاطمه فتح پور است که در شماره 36 (بهمن 1396) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
مدار ثابت‌زمین به‌عنوان مداری باارزش و منحصربه‌فرد که در اطراف کرة زمین قرار گرفته و از ظرفیت محدودی برخوردار است، از دیرباز، همواره مورد دعاوی بسیاری از سوی کشورهای جهان بوده و تاکنون جنجال‌های متعددی بر سر وضعیت حقوقی آن ازجمله تصاحب نقاط این مدار، صورت گرفته است. ازجمله بارزترین ادعاهای مطروحه در این زمینه، ادعای کشورهای استوایی است که فعالیتشان از دهه 70 به‌طور جدی آغاز گردید و متعاقب آن منجر به صدور اعلامیه بوگوتا شد، ولیکن علی‌رغم تمام تلاش‌های صورت‌گرفته توسط این گروه از کشورها، استدلالات آنها نهایتاً ره به جایی نبرد و کشورهای استوایی به دلیل مخالفت شدید سایر کشورها و عدم برخورداری از حمایت حقوق‌دانان بین‌المللی نتوانستند راهی را برای اعمال حاکمیت ملی و انحصاری دولت‌هایشان، بر بخش‌هایی از مدار ثابت‌زمین بگشایند.
ادعاهای کشورهای استوایی رفته‌رفته سبب گردید که توجه حقوق‌دانان و جامعة بین‌المللی جهت یافتن راهی مناسب برای حل‌وفصل اختلافات موجود در این بخش از حوزه حقوق فضا افزایش یابد و سرانجام به نظامی قانونمند تبدیل شود.
وضعیت نقاط مداری ایران هم با این‌گونه از اختلافات و دعاوی بین‌المللی بیگانه نبوده و همواره موردتوجه و ادعاهای دیگران بوده است؛ زیرا تأخیر دولت ایران در استقرار ماهواره‌ها در بخش‌های ثبت‌شده ـ 26، 34 و 47 درجة شرقی مدار ـ سبب گردیده که تاکنون دو نقطة مداری از نقاط ارزشمند مزبور را از دست بدهد و تنها مدار باقی‌مانده در معرض خطر تصرف از سوی کشورهای دیگر قرار گیرد، ازاین‌رو مقالة حاضر درصدد بیان راهکاری برای این حل این مسئله می‌باشد.
کلیدواژه ها
- مدار ثابت زمین
- اعلامیۀ بوگوتا
- وضعیت حقوقی مدار ژنو
- نقاط مداری ایران