حقوق بشر و مبارزه با بیماری‌های واگیر در عرصۀ بین‌المللی: ضرورت‌ها و چالش‌ها
حقوق بشر و مبارزه با بیماری‌های واگیر در عرصۀ بین‌المللی: ضرورت‌ها و چالش‌ها نام مقاله ای است از علیرضا ابراهیم گل و پریسا روشن فکر و سید احمد طباطبایی لطفی که در شماره یک دوره پنجاه و یک ( بهار 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
با وجود پیشرفت‌های حوزۀ پزشکی، بیماری‌های واگیر کماکان تهدیدی جدی علیه سلامت مردمان‌اند. به‌دلیل مرزناشناسی عوامل بیماری‌زا، مبارزه با بیماری‌های واگیر از حوزه‌های قدیمی همکاری بین‌المللی میان دولت‌ها بوده است، با وجود این همچنان این پرسش مطرح است که نوع و عناصر دخیل در رابطۀ میان مبارزه با بیماری‌های واگیر و حقوق بشر به چه ترتیب است؟ در پاسخ باید گفت که رابطه‌ای دوگانه میان مبارزه با بیماری‌های واگیر و حقوق بشر وجود دارد: از سویی دولت‌ها در راستای تعهد خود به رعایت، محافظت و اجرای حق بر سلامت مکلف به اتخاذ اقدامات ضروری به‌منظور جلوگیری از شیوع و گسترش و نیز کنترل بیماری‌های واگیرند. از سوی دیگر، امنیتی شدن چنین مبارزه‌ای به‌دلیل پیدایش بیماری‌های نوپدید و تأثیرات جهانی شدن بر سبک زندگی مردم سبب شده است که گاه اقدامات دولت‌ها برای چنین مبارزه‌ای، خود موجبات نقض تعهدات حقوق بشری آنها را فراهم سازد. با وجود این نظام حقوق بین‌الملل، در عین عدم تمرکز امکان برقراری تعادل میان این دوسویه ظاهراً متعارض را فراهم کرده است.
کلیدواژه‌ها
- امنیتی شدن
- بیماری های واگیر
- حقوق بشر
- حق بر سلامت
- وضعیت اضطراری