حقوق بین‌الملل و اخراج اتباع کشور دشمن در زمان مخاصمات مسلحانه
حقوق بین‌الملل و اخراج اتباع کشور دشمن در زمان مخاصمات مسلحانه نام مقاله ای است از سید احمد طباطبایی و سید محسن حکمتی مقدم که در شماره چهار دوره چهل و نه (دی 1398) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
تئوری و عمل میان شرایط و ضوابط اخراج بیگانگان در زمان مخاصمات مسلحانه و زمان صلح تفاوت قائل می‌شود. وقوع جنگ سبب می‌شود اتباع دولت متخاصم به‌عنوان اتباع دشمن شناخته شوند. در این شرایط، دولت متخاصم ممکن است اخراج این افراد را کاری سهل بداند و اخراج بیگانگان، به‌خصوص تعداد زیادی از آنها، در چنین وضعیتی محتمل‌تر است. اگرچه چنین اقدامی می‌تواند در شرایط مخاصمه برای بیگانگان بسیار سخت و ناعادلانه به نظر آید، در رویۀ عملی دولت‌ها این‌گونه اخراج متداول است. اگرچه دولت‌ها با توسل به معیار امنیت داخلی یا نظم عمومی تا حد وسیعی از حق اخراج در زمان مخاصمات استفاده می‌کنند، به‌نظر می‌رسد قدرت اخراج بیگانگان به‌هنگام مخاصمات باید اختیاری خاص و محدود تلقی شود و تنها در زمان‌های ویژه‌ای به‌کار رود. در این نوشتار، پس از جست‌وجو در اسناد حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی، اسناد حقوق بشری جهانی و منطقه‌ای، حقوق بین‌الملل عرفی، رویۀ قضایی و دکترین این نتیجه حاصل می‌شود که محدودیت‌های وارده بر اخراج بیگانگان در زمان صلح، به‌هنگام مخاصمات مسلحانه نیز باید رعایت شوند.
کلیدواژه‌ها
- اتباع دشمن
- اخراج
- بیگانگان
- حقوق بشر دوستانه
- حقوق بین الملل
- کنوانسیون های ژنو 1949
- مخاصمات مسلحانه