حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی از منظر آیین دادرسی کیفری ایران

عنوان	حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی از منظر آیین دادرسی کیفری ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	ندا رادرزم
استاد راهنما	مصطفی کاتبی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی از منظر آیین دادرسی کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ندا رادرزم، با راهنمایی مصطفی کاتبی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

چکیده

از مراحل مهم و سرنوشت ساز دعوای کیفری، مرحله تحقیقات مقدماتی است. علت اهمیت این مرحله این است که از نظر زمانی، معمولا مدت زیادی از تاریخ وقوع جرم تا انجام تحقیقات نگذشته و دلایل و آثار جرم از بین نرفته است، شهود احتمالی هنوز مشاهدات خود را به خاطر دارند و این احتمال وجود دارد که متهم هنوز متواری نشده یا برای رهایی از مجازات با شرکاء و معاونین خود دست به تبانی نزده باشد. بدین ترتیب تحقیقاتی که در این هنگام صورت می گیرد، تاثیر زیادی در حفظ و جمع آوری دلایل و تشکیل پرونده ای کامل و آماده برای رسیدگی در دادگاه دارد، پس باید گفت یکی از اصول راهبردی در آیین دادرسی کیفری، حمایت از حقوق افراد است که در آن حمایت از متهم و حقوق دفاعی وی جایگاه خاصی دارد . متهم که یکی از اصحاب دعوی کیفری می باشد نیازمند استفاده از ابزارهای دفاعی در جهت زدودن برچسب اتهام از خود در برابر ادله و مدارک طرف های دیگر دعوی یعنی دادستان و شاکی می باشد. این حقوق باید بنحوی تدوین گردد که حمایت حداکثری را از متهم داشته باشد. اما اهمیت اقدام به موقع و سریع مرجع تحقیق در این زمینه انکار ناپذیر است. قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، با تاثیر پذیری از الگوی جهانی دادرسی عادلانه و استفاده از مطالعات تطبیقی با اتخاذ رویکردهای نوین از نظام دادرسی تفتیشی در مرحله تحقیقات مقدماتی فاصله گرفته است. در این میان، مقررات ناظر بر حقوق دفاعی متهم، تحولات مهمی داشته و توجه و حمایت از او، از همان آغاز فرآیند کیفری (مرحله کشف جرم) مورد نظر قانونگذار قرار گرفته است. حق ملاقات با وکیل و پزشک و تماس تلفنی با بستگان در مرحله دخالت ضابطان دادگستری، از جمله حقوق متهم در این مرحله است. حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی به مفهوم خاص (یعنی نزد بازپرس) به طور کامل متحول شده است؛ برای مثال قانونگذار صراحتا به داشتن حق سکوت، حق داشتن وکیل در تمام مراحل دارسی، حق مطالعه پرونده کیفری، حق داشتن وقت کافی برای تدارک دفاع و ... اشاره کرده است که در این پژوهش سعی شده به این حقوق، پرداخته شود.واژگان کلیدی: جرم، متهم، تحقیقات مقدماتی، حقوق متهم

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالبعنوان صفحه چکیده ۱فصل اول– کلیاتمقدمه ۲الف– طرح مسیله و تبیین اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ۲ب– اهداف تحقیق ۴پ– پرسش های تحقیق ۴ت– فرضیه های تحقیق ۴ث– روش انجام تحقیق ۵ج– سوابق تحقیق و جنبه های نوآوری آن ۵چ– ساماندهی مطالب ۶فصل دوم– مفاهیم، تعاریف و تاریخچه۱– مفهوم شناسی و تاریخچه ۷۱–۱– مفهوم حق ۷۱–۱–۱ مفهوم لغوی حق

۱–۱–۲– مفهوم اصطلاحی حق ۷عنوان صفحه ۱–۲– مفهوم متهم ۹۱–۲–۱– مفهوم لغوی متهم

۱–۲–۲– معنای اصطلاحی متهم ۹۱–۳– مفهوم تحقیقات ۱۱۱–۳–۱– مفهوم لغوی تحقیقات مقدماتی ۱۱۱–۳–۲– معنای اصطلاحی تحقیقات مقدماتی ۱۱۱–۴– مفهوم دفاع ۱۳۱–۴–۱– مفهوم لغوی دفاع ۱۳۱–۴–۲– معنای اصطلاحی دفاع ۱۳۲– سابقه ی تاریخی حقوق متهم در نظام های حقوقی ۱۴۲–۱– نظام اتهامی ۱۴۲–۲– نظام تفتیشی ۱۷۲–۳– نظام مختلط ۲۰۲–۴– نظام دادرسی کیفری اسلامی

۳– منابع حقوق متهم در قانون اساسی و قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی ۲۳عنوان صفحه۳–۱– قانون اساسی ۲۳۳–۱–۱– اصول عمومی قانون اساسی، مبین حقوق متهم ۲۳۳–۱–۲– اصول اختصاصی قانون اساسی، مبین حقوق متهم ۲۴۳–۲– حقوق متهم در قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی ۲۷فصل سوم– اصول ناظر بر حقوق متهم در مرحله کشف جرم، تعقیب و تحقیقات مقدماتی۱– اصول ناظر بر حقوق متهم در مرحله کشف جرم و تعقیب ۳۲۱–۱– اصل برایت ۳۲۱–۱–۱– مفهوم اصطلاحی اصل برایت ۳۲۱–۱–۲– اصل برایت در قانون اساسی ۳۲۱–۱–۳– مفهوم اصل برایت در حقوق کیفری ۳۵۱–۱–۴– قلمرو اصل برایت کیفری ۳۷۱–۱–۴–۱– آثار اصل برایت کیفری در تشریفات رسیدگی ۳۸۱–۱–۴–۲– آثار اصل برایت کیفری در حقوق دفاعی متهم ۳۹۱–۲– اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها ۴۱۱–۲–۱– تاریخچه ی اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها ۴۲۱–۲–۲– آثار اصل قانونی بودن جرم و مجازات ۴۴عنوان صفحه ۱–۲–۲–۱– اصل برایت ۴۴۱–۲–۲–۲– تفسیر مضیق قوانین و مقررات جزایی

۱–۲–۲–۳– عطف به ماسبق نشدن قانون کیفری (بازگشت ناپذیری قانون کیفری)

۱–۲–۳– نقش اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها در آیین دادرسی کیفری ۴۶۱–۳– اصل حفظ کرامت و شان انسانی ۴۸۱–۳–۱– مفهوم و ویژگی ها ۴۸۱–۳–۱–۱– معنی و مفهوم کرامت انسانی

۱–۳–۱–۲– کرامت انسانی در قانون اساسی ۵۱۲– اصول ناظر بر حقوق متهم در مرحله ی تحقیقات مقدماتی ۵۱۲–۱– اصل استقلال مقام تحقیق ۵۱۲–۱–۱– مفهوم و مبنای اصل استقلال مقام تحقیق ۵۱۲–۲– اصل تسریع در انجام تحقیقات ۵۷۲–۲–۱– مفهوم و مبنای اصل تسریع ۵۷۲–۲–۲– اصل تسریع در قوانین کیفری ۵۹فصل چهارم– حقوق متهم در مرحله کشف جرم و تحقیقات مقدماتی۱– حقوق متهم در مرحله کشف

عنوان صفحه ۱–۱– تبیین مرحله ی کشف جرم ۶۲۱–۱–۱– مفهوم مرحله کشف و مقامات کشف جرم ۶۲۱–۱–۱–۱– مفهوم مرحله ی کشف جرم

۱–۱–۱–۲– مفهوم مقامات کشف جرم ۶۳۱–۱–۲– اختیارات و وظایف مقامات کشف جرم (ضابطین دادگستری) ۶۴۱–۱–۲–۱– انواع جرایم از لحاظ رویت پذیری

۱–۱–۲–۲– نحوه عملکرد ضابطین دادگستری در برابر جرایم مشهود

۱–۱–۲–۳– نحوه عملکرد ضابطین دادگستری در برابر جرایم غیر مشهود

۱–۲– مفهوم و ویژگی های تحقیقات مقدماتی ۷۰۱–۲–۱– مفهوم تحقیقات مقدماتی ۷۰۱–۲–۲– ویژگی های تحقیقات مقدماتی

۱–۲–۲–۱– کتبی بودن ۷۰۱–۲–۲–۲– غیر علنی بودن ۷۱۱–۲–۲–۳– محرمانه بودن ۷۲۱–۲–۲–۴– غیر ترافعی بودن

۱–۳– حق آزادی و تضمینات ناظر بر آن ۷۳عنوان صفحه ۱–۳–۱– نداشتن حق اخذ تامین از متهم توسط ضابطان دادگستری ۷۳۱–۳–۲– ممنوعیت تحت نظر قرار دادن متهم بیش از

ساعت در جرایم مشهود ۷۴۱–۳–۳– ممنوعیت افشای اسرار و انتشار تصویر و سایر مشخصات متهم ۷۵۱–۳–۴– ممنوعیت کنترل ارتباطات مخابراتی ۷۶۱–۳–۵– متوقف شدن تعقیب و دادرسی به علت مبتلا شدن به جنون

۱–۴– حقوق متهم از منظر حقوق شهروندی

۱–۴–۱– حق اطلاع خانواده متهم از تحت نظر بودن وی ۷۸۱–۴–۲– حق استفاده از پزشک ۷۹۱–۴–۳– حق داشتن مترجم ۸۰۱–۴–۴– حق اطلاع از موضوع دعوا قبل از حضور در جلسه ۸۱۱–۴–۵– انفرادی و غیر علنی بودن تحقیقات و مکانیسم صلح و میانجیگری ۸۱۱–۴–۶– تشکیل پرونده شخصیتی نسبت به متهم ۸۲۱–۵– حقوق متهم در حین ضبط اشیاء و بازرسی ۸۵۱–۵–۱– حقوق متهم در حین ضبط اشیاء ۸۵۱–۵–۲– حقوق متهم در حین بازرسی ۸۸۱–۵–۲–۱– بازرسی اشیاء و اماکن

عنوان صفحه ۱–۵–۲–۲– بازرسی بدنی ۹۲۱–۵–۲–۳– لزوم ارایه اوراق هویت ضابطان دادگستری

۱–۵–۲–۴– مقررات قانونی و تشریفات انجام بازرسی

۱–۵–۲–۵– مقامات صالح برای انجام بازرسی

۲– حق دفاع و تضمینات ناظر بر آن

۲–۱– تفهیم اتهام

۲–۱–۱– مفهوم تفهیم ۹۵۲–۱–۲– تفهیم اتهام در قانون آیین دادرسی کیفری ایران ۹۵۲–۱–۳– حق داشتن وقت کافی برای تدارک دفاع ۹۷۲–۲– حق سکوت متهم ۹۸۲–۲–۱– سکوت در معنا و مفهوم ۹۸۲–۲–۲– حق سکوت در قوانین و مقررات کیفری ایران ۹۹۲–۳– حق مطالعه پرونده کیفری ۱۰۱۲–۴– حق متهم در داشتن وکیل ۱۰۲۲–۴–۱– حق متهم در داشتن وکیل در مرحله ی کشف جرم ۱۰۴۲–۴–۲– حق متهم در داشتن وکیل در مرحله ی تحقیقات مقدماتی

عنوان صفحه ۲–۴–۳– حق متهم در داشتن وکیل در مرحله ی رسیدگی در دادگاه

۲–۴–۴– تعداد وکیل در رسیدگی های کیفری

۲–۴–۵– حق حضور وکیل و ملاقات با متهم

۲–۴–۶– تفهیم مکتوب و مستند در حق داشتن وکیل

۲–۴–۷– حق متهم در داشتن وکیل تسخیری ۱۱۱۲–۵– حق اخذ آخرین دفاع از متهم ۱۱۳۲–۶– تحقیقات مقدماتی در جرایم منافی عفت و اطفال و نوجوانان ۱۱۴۲–۶–۱– تحقیقات در جرایم منافی عفت ۱۱۵۲–۶–۲– تحقیقات در جرایم اطفال و نوجوانان ۱۱۷۲–۷– قرارهای تامین کیفری و ارتباط آن ها با حقوق متهم ۱۲۱۲–۷–۱– قرارهای محدود کننده آزادی یا قرارهای جانشینی ۱۲۱۲–۷–۲– قرار سالب آزادی یا بازداشت موقت ۱۲۶۲–۷–۳– حق متهم برای جبران خسارت مدت بازداشت موقت ایام گذشته ۱۳۱۲–۷–۴– اصل منع بازداشت خودسرانه و توقیف غیر قانونی افراد

نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۳۷فهرست منابع

کلیدواژه ها

• حقوق متهم
• تحقیقات مقدماتی