حقوق و تکالیف هییت منصفه در حقوق کیفری ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان
 | |
| عنوان | حقوق و تکالیف هییت منصفه در حقوق کیفری ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | فایزه مشعل چی امیری |
| استاد راهنما | کیومرث کلانتری |
| استاد مشاور | سیدابراهیم قدسی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه مازندران |
حقوق و تکالیف هییت منصفه در حقوق کیفری ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان عنوان پایان نامه ای است که توسط فایزه مشعل چی امیری، با راهنمایی کیومرث کلانتری و با مشاوره سیدابراهیم قدسی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران دفاع گردید.
چکیده
هیات منصفه یک نهاد کهن در تاریخ عدالت جزایی است که انگلستان را خاستگاه آن دانسته اند. از نظر زمانی شروع آن را به سال ۱۲۱۵ میلادی –پس از پیروزی نورمنها– در انگلیس نسبت میدهند. اما در اینکه قبل از سال ۱۲۱۵ میلادی هیاتی شبیه هیات منصفه امروزی وجود داشته است تردیدی نمی باشد.برخی تاریخچه هیات منصفه را به یونان باستان می رسانند اما هیات منصفه به شکل امروزی آن از سال ۱۲۱۵ میلادی در انگلستان مرسوم شد.در ایران، تهیه کنندگان اولین قانون اساسی، وجود هیات منصفه را در رسیدگی به جرایم مطبوعاتی لازم تشخیص دادند و در اصل ۷۹ متمم قانون اساسی مشروطیت مصوب ۱۲۸۵ ه.ش مطابق با ۱۳۲۵ ه.ق برای اولین بار این نهاد به سیستم حقوقی ایران راه پیدا کرد.صلاحیت این نهاد در ایران برخلاف کشور انگلستان که در بسیاری از جرایم کیفری می باشد مختص دادرسی های سیاسی و مطبوعاتی است. اما به دلیل عدم تعریف و تبیین دقیق جرایم سیاسی در حقوق ایران این نهاد عملا در رسیدگی به این گونه جرایم کاربرد ندارد.در حقوق انگلستان نیز به دلیل هزینه و زمان بر بودن محاکمات با حضور هیات منصفه اخیرا پیشنهاداتی مبنی بر محدود کردن صلاحیت این نهاد در دادرسی های کیفری ارایه شده است. آنچه مسلم است هیات منصفه گروهی عامی و غیرحقوقدان هستند که در رسیدگی به پرونده به قاضی دادگاه کمک می کنند. وظیفه اصلی هیات منصفه احراز موضوع و کشف واقع می باشد، اما در تشخیص تعرض به عرف و استحقاق برخورداری متهم از کیفیات مخففه، نقش مهمی را ایفا می کنند. در انگلستان نیز وظیفه اصلی این نهاد تشخیص امور موضوعی در پرونده می باشد همچنین این اجازه را نیز دارد که در پرونده بر طبق وجدان خود رای صادر کند که امروزه این مساله مورد بحث می باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه ۱
فصل اول: کلیات ۴
بخش اول: مفهوم و ماهیت نهاد هیات منصفه ۴
گفتار اول: مفهوم هیات منصفه ۴
بند اول: تعریف لغوی ۴
بند دوم: تعریف اصطلاحی ۵
گفتار دوم: ماهیت هیات منصفه ۷
الف– در نقش مطلع ۸
ب– در نقش شهود ۸
ج– در نقش کارشناس ۸
د– در نقش وکیل ۱۰
ه– شبیه نهاد تعقیب ۱۰
و– در نقش قضایی ۱۱
ز– مشابه نهاد قسامه ۱۲
ح– شبیه تعیین حکم ۱۲
بخش دوم: تاریخچه نهاد هیات منصفه ۱۳
گفتار اول: هیات منصفه در حقوق کشور های غربی ۱۳
الف– یونان باستان ۱۵
ب– روم قدیم ۱۶
ج– انگلستان ۱۶
گفتار دوم: هیات منصفه در حقوق ایران و اسلام ۱۹
الف– حقوق اسلام ۱۹
ب– حقوق ایران ۲۲
۱ – قبل از انقلاب اسلامی ۲۲
۱–۱– قانون مطبوعات
محرم ۱۳۲۶ هجری قمریر ۲۲
۱–۲– مصوبه
مرداد ۱۲۹۶ هجری شمسی ۲۳
۱–۳– قانون موقتی هیات منصفه ۱۳۰۳ هجری شمسی ۲۳
۱–۴– قانون محاکمه وزرا و هیات منصفه
تیر ۱۳۰۷ هجری شمسی ۲۴
۱–۵– قانون هیات منصفه
اردیبهشت ۱۳۱۰ هجری شمسی ۲۴
۱–۶– لایحه قانونی مطبوعات مصوب
آذر ۱۳۳۱ هجری شمسی ۲۵
۱–۷– لایحه قانونی مطبوعات مصوب
بهمن ۱۳۳۱ هجری شمسی ۲۵
۱–۸– لایحه قانونی مطبوعات مصوب
مرداد ۱۳۳۴ هجری شمسی ۲۶
۲ – بعد از انقلاب اسلامی ۲۷
بخش سوم: بررسی دیدگاه های موافق و مخالف پیرامون لزوم وجود نهاد هیات منصفه در سیستم عدالت کیفری
۳۲
الف– دیدگاه موافقان ۳۴
۱ – حق اساسی محاکمه توسط هیات منصفه ۳۴
۲ – تجلی افکار عمومی در آرای دادگاه ها(محاکمه توسط همتایان) ۳۶
۳ – تزریق دموکراسی به سیستم حقوقی ۳۷
۴ – اتخاذ تصمیم بر اساس وجدان و انصاف ۳۹
۵ – تمرین تعاون و همکاری اجتماعی ۴۰
ب– دلایل مخالفان ۴۱
۱ – نظریه استقلال قاضی ۴۱
۲ – نظریه حجیت علم قاضی ۴۳
۳ – فرضیه عادل بودن قاضی ۴۳
۴ – دشوار بودن تشخیص برخی جرایم توسط هیات منصفه ۴۴
۵ – سپردن دادرسی به اشخاص فاقد تجربه ۴۵
۶ – تاثیر عوامل و افکار عمومی در هیات منصفه ۴۶
۷ – نداشتن سابقه ی فقهی و دینی هیات منصفه ۴۶
۸ – مغایرت با اصل تخصصی بودن قضاوت ۴۷
۹ – بروز اشتباه و صدور آرای متفاوت ۴۸
۱۰ – ایجاد خلل در روند دادرسی و صدور حکم ۴۸
ج – جمع بندی دیدگاه های موافق و مخالف ۴۸
فصل دوم: صلاحیت هیات منصفه در حقوق کیفری ایران و انگلستان
۵۲
بخش اول: صلاحیت هیات منصفه در رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعات در حقوق کیفری ایران
۵۲
گفتار اول: جرایم سیاسی ۵۴
بند اول: تعریف جرم سیاسی ۵۶
الف– تعریف جرم سیاسی در حقوق خارجی ۵۷
ب– تعریف جرم سیاسی در اصطلاحات حقوقدانان ۵۸
ج– تعریف جرم سیاسی در حقوق ایران ۵۹
گفتار دوم: جرایم مطبوعاتی ۶۵
بند اول: سوابق تاریخی قوانین مطبوعاتی در ایران ۶۶
بند دوم: تعریف جرم مطبوعاتی ۶۷
بند سوم: مصادیق جرم مطبوعاتی ۶۹
گفتار سوم: علت حضور هیات منصفه در دادرسی مطبوعاتی و سیاسی ۷۳
بخش دوم: صلاحیت هیات منصفه در رسیدگی به پرونده های کیفری در حقوق انگلستان
۷۴
گفتار اول: طبقه بندی جرایم کیفری در انگلستان ۷۵
گفتار دوم: نظریه محدودیت حضور هیات منصفه در پرونده های کیفری ۷۷
گفتار سوم: هیات منصفه در پرونده های کلاهبرداری ۸۰
فصل سوم: حدود اختیارات و حقوق هیات منصفه در حقوق کیفری ایران و انگلستان
۸۴
بخش اول: حدود اختیارت و حقوق هیات منصفه در حقوق کیفری ایران ۸۴
گفتار اول: ماهیت اظهار نظر هیات منصفه ۸۴
الف – نقش تصمیم گیرانه از سوی هیات منصفه ۸۵
ب – نقش مشورتی– کارشناسی ۸۶
ج – جمع بندی در دیدگاه ۸۹
د – شان هیات منصفه با تشخیص موضوع یا حکم ۹۱
ه– نظر هیات منصفه به تخفیف مجازات ۹۶
گفتار دوم: تعارض رای هیات منصفه با نظر قاضی ۹۷
گفتار سوم: حضور هیات منصفه در مرحله تجدید نظر ۱۰۱
بخش دوم: حدود اختیارات و حقوق هیات منصفه در حقوق کیفری انگلستان ۱۰۳
الف – حق اعمال نظر ۱۰۵
ب – تاریخچه ۱۰۶
ج – رویه قضایی کامن لو ۱۰۷
د – حق اعمال نظر در اسکاتلند ۱۰۹
ه – انواه حق اعمال نظر ۱۱۰
فصل چهارم: تکالیف اعضای هیات منصفه در حقوق کیفری ایران و انگلستان
۱۱۵
بخش اول: تکالیف اعضای هیات منصفه در حقوق کیفری ایران از بدو رسیدگی تا ختم آن
۱۱۵
گفتار اول: وظایف اعضای هیات منصفه در جریان رسیدگی ۱۱۵
الف – ادای سوگند ۱۱۵
ب – مداخله نکردن در روند رسیدگی ۱۱۶
ج – رعایت نظم دادگاه ۱۱۷
د – حضور مداوم و مرتب در جلسه دادگاه و شرکت در رای ۱۱۸
گفتار دوم: وظایف اعضای هیات منصفه پس از ختم رسیدگی ۱۲۰
بخش دوم: تکالیف اعضای هیات منصفه در حقوق کیفری انگلستان ۱۲۱
الف – کناره گیری عضو هیات منصفه در صورت جرح ۱۲۱
ب – ادای سوگند ۱۲۳
ج – مخفی ماندن اطلاعات پرونده در گرو اعضای هیات منصفه ۱۲۴
نتیجه گیری ۱۲۵
منابع و ماخذ ۱۲۸
چکیده انگلیسی ۱۳۲
کلیدواژه ها
- هیات منصفه
- جرم مطبوعاتی
- جرم سیاسی
- هیات منصفه
- حقوق جزا
- ایران
- انگلستان
- بررسی تطبیقی
- دادرسی عادلانه