حقوق پناهندگان و نقش سازمان ملل متحد در حمایت از آن

عنوان	حقوق پناهندگان و نقش سازمان ملل متحد در حمایت از آن
رشته	حقوق
دانشجو	محمد انس اسلام
استاد راهنما	حمیدرضا طوسی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه ادیان و مذاهب

حقوق پناهندگان و نقش سازمان ملل متحد در حمایت از آن عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد انس اسلام، با راهنمایی حمیدرضا طوسی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.

چکیده

در قرن بیست یکم یکی از چالش های مهم جهانی مسیله پناهندگان است در هر سال به دلیل جنگ و شرایط خاص طبیعی هزاران انسان از کشوری به کشوری دیگر پناهنده می شود و معلوم است که این بیجا شدگان دارای حق و حقوقی است که باید به درستی این حق اجرا شود و متولی اجرای این حق سازمان ملل است که صلاحیت حمایت و تصویب مقرراتی را برای حمایت از پناهندگان را دارد و یکی از مقبول ترین اسناد سازمان ملل برای حمایت از پناهندگان کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو پناهندگان است که به امضا بیش از ۱۴۰ کشور جهان رسیده است، پس از گذشت بیش از نیم قرن از زمان تصویب آن، همچنان مهم ترین سند حقوق بین المللی در رابطه به پناهندگان است. این سند برای اولین بار مشخص کرده است که چه کسانی پناهنده هستند و حقوق و تعهدات آنها و نیز حقوق و تعهدات کشورهای میزبان آنها چیست. سند مذکور همچنان در ماده ۳۳ خویش اصل اساسی منع اخراج یا عدم بازگشت پناهنده گانی که دلیل موجهی از تعقیب و آزار خود در کشور مبدا داشته باشند، را تعیین نموده، و پروتوکول ۱۹۶۷م دامنه اختیارات کنوانسیون را وسعت بخشید و محدودیت های جغرافیایی و زمانی موجود در متن اولیه آن را برطرف کرده است. دولت های مختلف جهان با امضای کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو و پروتوکول الحاقی آن، نسبت به رعایت و اجرای کامل مفاد آن متعهد نموده اند، مسیولیت حمایت از پناهندگان اساسا به عهده دولت های کشورهای میزبان است. نقش کمیساریا عالی ملل متحد در امور پناهندگان کمک به تلاش های کشورهای میزبان در جهت رسیدگی به امور کسانی است که در قلمرو آنها پناه گرفته اند. هر ساله نهاد حقوقی بشری و نهادهای مردمی طرفداران پناهندگان از کمیساریای سازمان ملل متحد در خواست می کنند که نسبت به وضعیت مردمی که از ترس حاکمیت های ظالمانه و یا علل دیگر مجبور به ترک خانه و کشورشان می شود عکس العمل قاطع نشان دهد؛ اما چنین حرکتی تا کنون مشاهده نشده است و سازمان های حامی پناهندگان خواست حقیقی پناهندگان را اجابت نکرده است. این تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی به سرانجام رسیده است به جایگاه حقوقی پناهندگان در اسناد بین المللی سازمان ملل متحد می پردازد و در ضمن چگونگی حمایت این سازمان را بر رسی کرده که خوشبختانه این تحقیق به نتایجی مهمی دست یافته است که مهم ترین آنها شناسایی حقوق پناهندگان از جمله حق حیات، حق آموزش و حق آزادی های مشروع پناهندگان است و نیز راهکارهای حمایتی از طریق فعال شدن نهادهای سازمان ملل متحد که می تواند نقش مهم در حمایت از پناهندگان داشته باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب مقدمه

۱ تبیین موضوع

۲ سوالات تحقیق

۳ فرضیه های تحقیق

۴ اهمیت و ضرورت تحقیق

۵ پیشینه تحقیق

۶ روش تحقیق

۷ سازماندهی پژوهش

فصل اول: مفاهیم و کلیات

۱–۱ مفاهیم

۱–۱–۱ تعریف پناهنده و پناهندگی

۱–۱–۱–۱ تعریف پناهنده در اسناد بین المللی

۲–۱–۱ تعریف حق پناهندگی

۳–۱–۱ کمیساریای عالی و مسیله پناهندگان

۲–۱ کلیات

۱–۲–۱ علل و انگیزه های پناهندگی

۱–۱–۲–۱ انگیزه های پناهندگان

۱–۱–۱–۲–۱ عقیدتی و مذهبی

۲–۱–۱–۲–۱ علل سیاسی

۲–۱–۲–۱ علل پناهندگی

۱–۲–۱–۲–۱ عضویت در گروه اجتماعی خاص

۲–۲–۱–۲–۱ ملیت و نژاد

۳–۲–۱–۲–۱ بحران های اجتماعی

فصل دوم: حقوق و راهکارهای حمایت از پناهندگان از سوی سازمان ملل

۱–۲ حقوق پناهندگان در اسناد سازمان ملل

۱–۱–۲ حق حیات و اعلامیه جهانی حقوق بشر

۲–۱–۲ حق کار و اشتغال پناهندگان

۳–۱–۲ حق آموزش

۴–۱–۲ حق داشتن تابعیت در چارچوب حقوق بین الملل

۲–۲ راهکارهای حمایت از حقوق پناهندگان

۱–۲–۲ حمایت از اقشار آسیبپذیر پناهنده

۱–۱–۲–۲ حمایت از زنان پناهنده

۲–۱–۲–۲ حمایت از کودکان و نوجوانان پناهنده

۳–۱–۲–۲ حمایت از پناهندگان سالمند

۲–۲–۲ اجرایی شدن مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل متحد نسبت به پناهندگان

۳–۲–۲ شناسایی نیاز پناهجویان و پناهندگان از سوی نهادهای تاثیرگذار بین المللی

۳–۲ گفتگو و همکاری نزدیک تر میان کمیساریای پناهندگان و سازمان بین المللی مهاجرت

۴–۲ همکاری موثرتر برای تقویت ظرفیت های حمایت در کشورهای پناهنده پذیر و بازگشت داوطلبانه

۵–۲ تقویت مشارکت با جامعه مدنی از جمله سازمان های غیردولتی برای حمایت

۶–۲ بازگشت داوطلبانه پناهندگان

۱–۶–۲ بازگشت بدون خطر

۲–۶–۲ سازمان یافته

۳–۶–۲ افرادی که باز می گردند

فصل سوم: قواعد حمایتی سازمان ملل متحد درباره حقوق بازماندگان

۱–۳ اصل باز نگرداندن پناهندگان

۱–۱–۳ استثنایات قاعده اخراج پناهندگان

۱–۱–۱–۳ رعایت نظم عمومی و امنیت ملی

۲–۱–۱–۳ حق مالکیت شخصی و حق مصونیت مالی

۳–۱–۱–۳ عدم سلب حق اشتغال پناهندگان

۴–۱–۱–۳ امنیت قضایی و عدم سلب امنیت پناهندگان

۲–۳ آزادی رفت وآمد

فصل چهارم: ضمانت اجراهای حمایت از پناهندگان از سوی سازمان ملل

۱–۴ تنظیم اسناد و اجرای کنفرانس های بین المللی برای حمایت از پناهندگان

۱–۱–۴ تنظیم اسناد بین المللی

۲–۱–۴ کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان (۱۹۷۹م)

۳–۱–۴ قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل

۱–۳–۱–۴ اصل مشارکت پناهندگان

۲–۳–۱–۴ اصل محافظت از پناهندگان

۳–۳–۱–۴ اصل پیشگیری از نقض حقوق بشری پناهندگان

۴–۳–۱–۴ اصل رفاه و بهبود وضعیت حقوق بشری پناهندگان

۲–۴ اجرایی کردن معاهدات بین المللی

۱–۲–۴ میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ۱۹۶۶ نسبت به پناهندگان

۲–۲–۴ اجرایی کردن میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نسبت به پناهندگان

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• کنوانسیون های بین المللی
• پناهندگی
• سازمان ملل
• حمایت از حقوق پناهندگان