حق انتخاب مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن در حقوق اسلام و ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حق انتخاب مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن در حقوق اسلام و ایران
عنوانحق انتخاب مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن در حقوق اسلام و ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومحمد قادری نیا
استاد راهنمامحمدعلی حاجی ده آبادی
استاد مشاورعادل ساریخانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه قم



حق انتخاب مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن در حقوق اسلام و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد قادری نیا، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن عبارت است از امتیازی که مقام قضایی براساس قانون با احراز شرایط خاص قانونی به بزه کار اعطا می نماید و براساس آن تعیین سرنوشت دعوای کیفری را به او واگذار می نماید.این حق در حقوق اسلام و ایران دارای جایگاه ویژه ای بوده و در اعلامیه های الزام آور و ارشادگر حقوق بشر و قواعد سازمان ملل به آن اشاره شده است.حق مجرم در تعیین نوع کیفر که رابطه تنگاتنگی با حفظ کرامت انسانی ، اجرای عدالت و پیشگیری از جرم دارد دارای آثار و کارکردهای مثبتی برای دستگاه عدالت کیفری است که قانونگذاران را ترغیب به تصویب قوانینی خاص در مورد این حق می نماید. با این حال چنین حقی، دارای وضعیت مبهم و ناشناخته ای در حقوق کیفری بسیاری از کشورهای دنیا و نیز سیستم حقوقی جمهوری اسلامی ایران بوده و بررسی وشناسایی آن به عنوان یک حق اساسی مجرمان در دادرسیهای کیفری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱– تعریف و تبیین مسیله ۱

۲– سوالات پژوهش ۲

۳– فرضیه های پژوهش ۳

۴– سابقه و پیشینه پژوهش ۳

۵– هدف ها و کاربردهای پژوهش ۴

۶–ضرورت پژوهش ۵

۷– سامانه پژوهش ۵

فصل نخست : کلیات ۶

مبحث نخست : مفهوم ، شرایط و ویژگی ها ۶

گفتار نخست : مفهوم اعطای حق تعیین کیفر به مجرم ۶

گفتار دوم : شرایط اعطای حق تعیین کیفر به مجرم ۹

۱–اصلاح پذیر بودن مجرم ۹

۲– همکاری بزه کار ۹

۳– به مصلحت بودن ۱۰

گفتار سوم : ویژگیهای حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن ۱۱

۱–امتیاز بودن برای بزه کار ۱۱

۲–مشارکت دادن بزه کار ۱۱

۳– اختیاری بودن ۱۲

مبحث دوم : مبانی حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن ۱۳

۱– حفظ کرامت انسانی ۱۳

– حفظ کرامت انسانی و حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن ۱۴

۲– عدالت ۱۶

۱–۲ اجرای عدالت در نظریات جرمشناختی با توجه به اعطای حق تعیین نوع کیفر به مجرم ۱۷

۱–۱–۲ تیوری سزادهی و عدالت تنبیهی ۱۸

۲–۱–۲ تیوری سودگرایانه و عدالت اصلاحی ۲۰

الف–الگوی بازپروری بزه کاران ۲۱

ب–الگوی بازدارندگی فردمدار ۲۳

پ–الگوی ناتوان سازی بزه کاران ۲۵

۳–۱–۲ رویکردهای نوین ۲۷

۱–۳–۱–۲ عدالت ترمیمی ۲۷

۲–۳–۱–۲ الگوی محیط مدار ۲۸

الف–بازدارندگی گروه مدار ۲۸

ب–نظریه برچسب زنی ۲۹

پ–بزه دیده شناسی ۳۱

۲–۲ اجرای عدالت در نظریات جرمشناختی با توجه به اعطای حق تعیین نوع کیفر به مجرم ۳۳

۱–۲–۲ دادرسی عادلانه ۳۳

۲– ۲–۲ دادرسی عادلانه و حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحو ه اجرای آن ۳۳

۳–مصلحت و فایده مندی ۳۴

۱–۳ اصلاح ، تربیت و بازپروری مجرمان ۳۴

۱–۱–۳ مفهوم اصلاح ، تربیت و بازپروری ۳۴

۲–۱–۳ اصلاح ، تربیت و بازپروری مجرمان و حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن ۳۵

۲–۳ بالا بردن حس مسیولیت پذیری در مجرم ۳۵

۳–۳ عدم برانگیختن حس حقارت و حس دشمنی مجرمان با حاکمیت و جامعه ۳۶

۱–۳–۳ انتقامجویی در نظام های کیفری ۳۶

۲–۳–۳ حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن و نفی انتقام جویی ۳۷

۴– پیشگیری از تکرار جرم ۳۸

۱–۴ مفهوم پیشگیری ۳۸

۲–۴ پیشگیری از تکرار جرم و اعطای حق تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن به مجرم ۳۸

مبحث سوم : اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در پرتو الگوهای سیاست جنایی ۳۹

گفتار نخست : اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در پرتو الگوی آزادی مدار ۴۰

الف–شاخصه های حقوقی–کیفری الگوی آزادی مدار ۴۰

ب–اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در سنجه آموزه های الگوی آزادی مدار ۴۲

۱ تبلور مداراگرایی کیفری در پرتو اعطای حق تعیین کیفر به مجرم ۴۲

۲ تبلور مداخله جامعه مدنی در پرتو اعطای حق تعیین کیفر به مجرم ۴۴

گفتار دوم:اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در پرتو الگوی برابری مدار ۴۵

الف–شاخصه حقوقی–کیفری الگوی برابری مدار ۴۵

ب–اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در سنجه آموزه های الگوی برابری مدار ۴۶

۱ اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در سنجه آموزه های الگوی دولت ستیز ۴۷

۲ اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در سنجه آموزه های الگوی مارکسیسم ۴۹

گفتار سوم : اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در پرتوالگوی قدرت مدار ۵۲

الف–شاخصه حقوقی–کیفری الگوی قدرت مدار ۵۳

ب– اعطای حق تعیین کیفر به مجرم در سنجه آموزه های الگوی قدرت مدار ۵۵

مبحث چهارم : منابع حق مجرم در تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن ۵۷

گفتار نخست : منابع داخلی ۵۷

۱– منابع اسلامی ۵۷

۱–۱ حق مجرم در مرحله صدور حکم و اجرا در جرایم حق اللهی ۵۸

۱–۱–۱ جایگاه توبه در حقوق جزای اسلامی ۵۸

۲–۱–۱ توبه در فقه پویای اسلام ۵۹

۳–۱–۱ اقسام گناهان ۶۰

۴–۱–۱ توبه در گناهان (جرایم) موجب حد شرعی ۶۱

الف–توبه قبل از دستگیری و اثبات جرم ۶۱

ب–توبه پس از اقرار به جرم ۶۲

ج–توبه پس از اثبات جرم با قیام بینه ۶۳

۲–۱ حق مجرم در مرحله ی صدور حکم و اجرا در جرایم حق الناسی ۶۵

۲– قانون ۶۶

الف) در مرحله پیش از تعیین کیفر ۶۶

ب) در مرحله تعیین کیفر ۶۷

۱– تعلیق اجرای کیفر ۶۷

۲– تخفیف مجازات ۶۸

۳ – خدمات عمومی رایگان یا خدمات عام المنفعه ۶۹

پ) در مرحله اجرای کیفر ۷۰

گفتار دوم : منابع بین المللی و فراملی ۷۲

فصل دوم : آثار و چالشهای اعطای حق تعیین نوع کیفرو نحوه اجرای آن به مجرم ۷۴

مبحث نخست : آثار اعطای حق تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن به مجرم ۷۴

۱– هویت بخشی به بزه کار ۷۴

۲– تناسب کیفرها با وضعیت بزهکار ۷۵

۱–۲ مفهوم مجازات نامتناسب ۷۵

۲–۲ اعطای حق تعیین نوع کیفر و نحوه ی اجرای آن به مجرم و اصل تناسب ۷۶

۳– سرعت بخشی به رسیدگیهای کیفری ۷۷

۴– کاهش میزان استفاده از ضمانت اجرای کیفری ۷۸

۵– کاهش هزینه های جرم ۷۹

۶– افزایش دقت در رسیدگیهای کیفری ۸۵

۶–افزایش اعتماد به دستگاه قضایی ۸۶

مبحث دوم : چالش های فراروی اعطای حق تعیین نوع کیفر و نحوه اجرای آن به مجرم ۸۶

۱– نقض اصل برابری شهروندان در امور کیفری ۸۶

۲– سلیقه ای شدن عدالت کیفری ۸۸

۳– مخدوش شدن اقتدار نظام عدالت کیفری ۸۹

۴– فراهم کردن بستری برای سوء استفاده دست اندرکاران عدالت کیفری ۹۰

۵– نادیده انگاشتن حقوق بزه دیدگان ۹۲

مبحث سوم : چگونگی رسیدگی کردن به پرونده کیفری در پرتو اعطای حق تعیین نوع کیفر و نحوه

اجرای آن به مجرم ۹۳

الف) نقش و وظیفه ی قضات و چگونگی ایفای آن ۹۳

۱– نقش و وظیفه قضات ۹۳

۲– چگونگی ایفای نقش و انجام وظیفه ی قضات ۹۴

۱–۲ ارایه پیشنهاد به بزه کار ۹۴

۲–۲ نظارت بر رفتار بزه کار ۹۵

ب) نقش و وظیفه بزه کاران و چگونگی ایفای آن ۹۶

۱– نقش و وظیفه بزه کاران ۹۶

۲– چگونگی ایفای نقش و انجام وظیفه بزه کاران ۹۷

۱–۲ پذیرش پیشنهاد ۹۷

۲–۲ اجرای تعهدات ۹۷

نتایج ۹۹

پیشنهادها ۱۰۳

منابع و مآخذ ۱۰۵

کلیدواژه ها

  • مجرم
  • کیفر
  • آیین دادرسی کیفری
  • کرامت انسانی
  • نظام حقوقی
  • اسلام
  • ایران
  • عدالت کیفری
  • حق مجرم
  • انتخاب نوع کیفر
  • حقوق اسلام
  • حقوق ایران