حق بر دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی در تعامل حقوق بین الملل و نظام حقوقی ایران

عنوان	حق بر دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی در تعامل حقوق بین الملل و نظام حقوقی ایران
رشته	حقوق بین الملل عمومی
دانشجو	ناصر سرگران
استاد راهنما	امیرحسین رنجبریان
استاد مشاور	احمد مومنی راد
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه تهران

حق بر دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی در تعامل حقوق بین الملل و نظام حقوقی ایران عنوان رساله ای است که توسط ناصر سرگران، با راهنمایی امیرحسین رنجبریان و با مشاوره احمد مومنی راد در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

امروزه به رغم ممنوعیت استفاده از مین های زمینی به موجب کنوانسیون اتاوا، همچنان از یکسو به جهت عدم پیوستن کشور های مهم درگیر با مساله مین و از سوی دیگر به دلیل ارزان و قابلیت دسترسی آسان به این سلاح دفاعی، از طرف بازیگران دولتی و غیر دولتی مورد استفاده قرار می گیرد. ابزاری که اساسا یک ابزار جنگی بوده، لکن به دلیل ویژگی منحصر به فردی که دارند؛ پای در زمان جنگ و میادین صلح نیز می گذارند. بیش از نود درصد از آسیب های ناشی از مین ها متوجه غیر نظامیانی است که به موجب سلاح یاد شده، دچار مصدومیت، معلولیت و یا حتی مرگ می شوند. آثار نامطلوب ابزار جنگی یاد شده، محدود به پس از انفجار نیست، بلکه حتی پیش از حادثه نیز تهدیدی علیه امنیت انسانی مردمان محلی محسوب می شود. تهدیدی که دامنه قربانیان مین را از سطح قربانیان مستقیم مین ها گسترش داده و قربانیان غیر مستقیم چون جامعه و خانواده قربانی را نیز دربر می گیرد. معلولیت پس از حادثه صرفا بخش آشکار یک انفجار است؛ چرا که از ره آورد آن هزاران حادثه دیگر برای قربانیان در راه است. در پرتو دسترسی به خدمات توانبخشی است که قربانیان مین ها می توانند، بازگشت مجدد به زندگی را تجربه کنند. توجه کامل و موثر به سطوح مختلف توانبخشی (پزشکی، اجتماعی و حرفه ای) است که قربانیان را تا حدود زیادی با زندگی آشتی می دهد. نگارنده در پژوهش حاضر، نظر به ضرورت دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی با نگاهی توصیفی– تحلیلی و به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی به منظور گردآوری اطلاعات و داده ها با در نظر گرفتن این فرضیه که موانع دسترسی به خدمات توانبخشی قربانیان مین بسیار بوده و قوانین و مقررات حمایتی موجود در سطح بین المللی و ایران نیز نتوانسته اند در دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی و بازگشت آنان به جامعه موثر و کارآمد باشند؛ در صدد پاسخ به این پرسش اصلی برآمده است که موانع و ظرفیت های حقوقی دسترسی قربانیان مین به خدمات توانبخشی در عرصه بین الملل و ایران کدام اند؟ تبیین دسترسی به خدمات توانبخشی با سنجه های حقوق بشری و حقوق بین الملل، ارایه الگو های حمایتی لازم جهت توانبخشی خانواده و جامعه قربانی مین، واکاوی رویکرد نهاد های متولی در ایران به پدیده قربانیان مین، ارایه پیشنهادات لازم جهت اصلاح قوانین و مقررات موجود در نظام حقوقی ایران در حوزه حمایت از قربانیان مین (به منظور رفع موانع پیش رو جهت بهره مندی کامل و موثر آنان از خدمات توانبخشی) و رسیدن به نظام یکپارچه حمایتی (در سطح کلان) برای کلیه شهروندان دارای معلولیت جهت قرار گرفتن در مسیر توسعه همه جانبه از ره آورد توانبخشی مبتنی بر جامعه مهمترین یافته های پژوهش حاضر است.

کلیدواژه ها

• بازگشت به جامعه
• توانبخشی اجتماعی