حق تعیین سرنوشت اقتصادی از منظر حقوق بین الملل بشر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حق تعیین سرنوشت اقتصادی از منظر حقوق بین الملل بشر
عنوانحق تعیین سرنوشت اقتصادی از منظر حقوق بین الملل بشر
رشتهحقوق بشر
دانشجومازیار یافتیان
استاد راهنماباقر انصاری
استاد مشاورسعید رضا ابدی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



حق تعیین سرنوشت اقتصادی از منظر حقوق بین الملل بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط مازیار یافتیان، با راهنمایی باقر انصاری و با مشاوره سعید رضا ابدی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

حق تعیین سرنوشت از جمله حقوق اساسی انسانی و از موضوعات مهم در دنیای معاصر بوده؛ به این معنا که ملت ها باید امور مربوط به خویش را در زمینه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مدیریت و راهبری نمایند. اهمیت تعیین سرنوشت درون زای ملت ها تا آن جاست که در بسیاری از اسناد جهانی حقوق بشر به آن اشاره شده و در میثاقین ۱۹۶۶ نیز به عنوان ماده ۱ مشترک ذکر گردیده است. از جمله موضوعات زیر شاخه این حق بشری، زمینه اقتصادی آن و کوشش در جهت اجرایی نمودن این اصل مهم می باشد. سوالی که مطرح می شود، این است که ارتباط مولفه های حقوق بشری با حق تعیین سرنوشت اقتصادی در چه شاخص هایی خلاصه می شود؟ پاسخ به این سوال را می توان با ارتباط حق تعیین سرنوشت اقتصادی با بسیاری از موضوعات حقوق بشری مطرح شده تا امروز گره زد. موضوعاتی همچون دموکراسی، مبارزه با فساد، شفافیت اطلاعات، ملی کردن یا خصوصی سازی، حق بر توسعه و… را می توان بعضا به عنوان پیش شرط اجرای مطلوب و برخی را به عنوان ثمره آن معرفی نمود. می توان گفت یکی از علل توجه این اصل به موضوعات ذکر شده در این است که فقدان موارد مذکور در هر کشوری با نقض حقوق بشر در آن کشور همراه است و چون حق تعیین سرنوشت – از جمله سرنوشت اقتصادی– پایه و اساس سایر حقوق بشری محسوب می شود، عنایت ویژه ای به این اصل مبذول می گردد. در این پایان نامه تلاش شده است ضمن معنای دقیق حق تعیین سرنوشت، پاسخ به چگونگی تاثیر مولفه های حقوق بشری بر آن در زمینه اقتصادی که شامل حق حاکمیت بر منابع طبیعی، دموکراسی اقتصادی، حق بر توسعه، حکمرانی خوب و ملی کردن یا خصوصی سازی است، تبیین و نتیجه گیری گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

فصل اول: مفهوم، مبانی و منابع حق بر تعیین سرنوشت اقتصادی گفتار نخست: مفهوم حق در نظام بین المللی حقوق بشر

بند اول: کلمه حق

بند دوم: تحول نسل های حقوق بشر

بند سوم: حقوق جمعی

بند چهارم: حق بر تعیین سرنوشت اقتصادی

گفتار دوم: منابع حق تعیین سرنوشت اقتصادی

بند اول: دکترین اولیه

بند دوم: اسناد بین المللی

الف: منشور سازمان ملل متحد ۲۰ ب: میثاقین

ج: مقاوله نامه های سازمان بین المللی کار

بند سوم: اسناد غیر الزام آور

الف: قطعنامه ها

ب: توصیه نامه های سازمان بین المللی کار

گفتار سوم: ابعاد حق تعیین سرنوشت اقتصادی

بند اول: بعد داخلی حق تعیین سرنوشت (توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی)

بند دوم: بعد بین المللی حق تعیین سرنوشت اقتصادی

فصل دوم: حق تعیین سرنوشت اقتصادی و مولفه های حقوق بشری آن گفتار نخست: حق حاکمیت بر منابع طبیعی

بند اول: مفهوم حاکمیت

بند دوم: محتوای حق حاکمیت بر منابع طبیعی

الف: اعلامیه اعطای استقلال

ب: اعلامیه حاکمیت دایمی بر منابع طبیعی

ج: اعلامیه منع مداخله در امور داخلی کشورها

د: قطعنامه های سازمان ملل

گفتار دوم: دموکراسی اقتصادی

بند اول: تعریف و مفهوم دموکراسی

بند دوم: دموکراسی از نوع اقتصادی

بند سوم: اثر دموکراسی بر آزادی اقتصادی

بند چهارم: اثر آزادی اقتصادی بر دموکراسی

گفتار سوم: حق توسعه

بند اول: شناسایی حق توسعه در حقوق بین الملل

الف: اعلامیه حق بر توسعه

ب: توسعه به مثابه حق در دوران معاصر

بند دوم: منافع عادلانه توسعه و مشارکت اقتصادی

بند سوم: بودجه بندی مشارکتی در تعیین سرنوشت اقتصادی

بند چهارم: آزادسازی های اقتصادی؛ مستلزم تحقق توسعه اقتصادی

بند پنجم: تعیین سرنوشت اقتصادی؛ اساس اجرای حق توسعه

گفتار چهارم: حکمرانی خوب و سلامت اداری

بند اول: ماهیت نظارت گریز فساد

بند دوم: مبارزه با فساد؛ لازمه حق تعیین سرنوشت اقتصادی

بند سوم: مشارکت اجتماعی و جامعه مدنی؛ زمینه ساز رفع فساد

بند چهارم: حق دسترسی به اطلاعات

گفتار پنجم: ملی کردن اقتصاد یا خصوصی سازی

مبحث اول: مفهوم ملی کردن

بند اول: ماهیت ملی کردن

بند دوم: ملی کردن اقتصادی یا سلب مالکیت

مبحث دوم: خصوصی سازی

بند اول: تعاریف خصوصی سازی

بند دوم: دلایل گرایش به سمت خصوصی سازی

بند سوم: روش های خصوصی سازی

الف) واگذاری کامل

ب) واگذاری جریی

ج) واگذاری کارکنان

د) واگذاری به تعاونی

ه–) واگذاری سهام به عموم مردم

بند چهارم: اهداف و فواید اجرای خصوصی سازی

بند پنجم: خصوصی سازی و مشارکت عمومی

گفتار ششم: چالش های اجرای صحیح تعیین سرنوشت اقتصادی

بند اول: تجربه های خصوصی سازی در جهان

الف: تجربه بریتانیا

ب: تجربه آلمان

ج: تجربه روسیه

د: تجربه آرژانتین

ه–: تجربه برزیل

و: تجربه مکزیک

ز: تجربه سوید

ح: تجربه چین

بند دوم: چالش های خصوصی سازی در ایران

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • حق تعیین سرنوشت
  • حقوق بشر
  • حقوق بین الملل
  • حق تعیین سرنوشت اقتصادی
  • دموکراسی اقتصادی