حق تعیین سرنوشت در دکترین های مسیولیت حمایت و جدایی چاره ساز

عنوان	حق تعیین سرنوشت در دکترین های مسیولیت حمایت و جدایی چاره ساز
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	حسین چرخکار
استاد راهنما	احمد مومنی راد
استاد مشاور	علیرضا ظاهری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

حق تعیین سرنوشت در دکترین های مسیولیت حمایت و جدایی چاره ساز عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین چرخکار، با راهنمایی احمد مومنی راد و با مشاوره علیرضا ظاهری در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

عملکرد و بیانات اکثریت دولت ها در قضیه کوزوو بیان گر اعتقاد حقوقی به کلیت حق جدایی چاره ساز است، اما در جزییات مانند آستانه ظهور این حق تناوب نظرات بسیار شدید است. این آستانه غیر مشخص خود مدلول خصلت سیاسی و خودسرانه حقوق بین الملل دراین عرصه است. در عین حال دولت ها در لوایح تقدیمی به دیوان در قضیه کوزوو با شناسایی مفهوم حق جدایی چاره ساز، عملا بر مقرره ممنوعیت حق تعیین سرنوشت در سند مسیولیت حمایت خط بطلان کشیده اند. بنابراین مداخله بشردوستانه تحت نام مسیولیت حمایت نمی تواند موجبات انکار حق جدایی طلبی گروه اقلیتی را فراهم نماید که در معرض تکرار نقض سیستماتیک و بنیادین حقوق بشری می باشد. دکترین مسیولیت حمایت نیز امروز در حال تبدیل به یک قاعده حقوقی است. بیانات دولت ها و قطعنامه های صریح شورای امنیت بیانگر عزم دولت ها برای مشروعیت بخشیدن به این دکترین حقوقی است. با این ملاحظات بازنگری و به روز رسانی قواعد مندرج در سند موسس مسیولیت حمایت(سند کانادایی) به خصوص در زمینه مشروعیت بخشیدن به حق تعیین سرنوشت خارجی یک ضرورت حقوقی است. نیاز هر چه بیشتر به این تجدید نظر زمانی محسوس تر می نماید که اذعان شود، تجربه تاریخی نشان داده است که صرف مداخله بشردوستانه– خصوصا آن جایی که مساله ریشه حاد قومی و نژادی دارد– منجر به پایان دادن به نقض سیستماتیک نمی شود. در لوایح تقدیمی بسیاری از دولت ها به دیوان در قضیه مشورتی کوزوو، مفهوم مخالف شرط محافظ اعلامیه روابط دوستانه (۱۹۷۰)، رای دیوان عالی کانادا در قضیه کبک، رای دیوان در قضیه نیکاراگویه و بسیاری مستندات دیگر، مستمسک وجود حق جدایی چاره ساز قرار گرفته است. اما از نقطه نظر حقوقی برای ما هیچ منبعی مستحکم تر از خود این لوایح که باید اعلامیه های یک جانبه از جانب این دولت ها تلقی شود، نمی باشد. در کنار این لوایح که بیانگر عزم اکثریت دولت ها بر شناسایی حق جدایی چاره ساز است، خود رای نیز از این جهت حایز اهمیت است که دیوان برای نخستین بار اعلام نمود اصل تمامیت ارضی در روابط میان دولت هاست و صدور اعلامیه جدایی یک جانبه یک گروه اقلیتی مغایر با حقوق بین الملل نمی باشد. در مبحث نهم از فصل دوم در زمینه الغای استعمارمشخص شد که در سیر توسعه حق تعیین سرنوشت در این زمینه بعد از مشروعیت یافتن حق استقلال برای سرزمین های مستعمره، مداخله کشور ثالث برای یاری رساندن به جنبش های آزادی بخش مغایر اصل عدم مداخله در امور داخلی و اصل تمامیت ارضی نمی باشد. بنابراین زمانی که این مقرره رای دیوان (مشروعیت اعلامیه یک جانبه) در کنار لوایح دولت ها (مشروعیت جدایی چاره ساز) قرار گیرد، متضمن این قاعده خواهد بود که شناسایی دولت ها از اعلامیه یک جانبه جدایی نیز موجبات نقض حقوق بین الملل نخواهد بود. بنابراین با قاطعیت می توان گفت امروز جدایی چاره ساز در حال ورود به حقوق عرفی است. براین اساس این پیشنهاد می تواند طرح گردد که مقرره ممنوعیت حق تعیین سرنوشت از سند کانادایی مسیولیت حمایت حذف شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول : کلیات طرح

۱–۱ بیان مسیله ۱

۱–۲ هدفهای تحقیق ۲

۱–۳ اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن ۳

۱–۴ سوالات و فرضیه های تحقیق ۳

۱–۵ نقشه راه ۵

فصل دوم: سیر پیدایش و توسعه حق تعیین سرنوشت

۲–۱ تاملی فلسفی ۷

۲–۲ نخستین نظریه پرداز حق تعیین سرنوشت ۹

۲–۳ میثاق جامعه ملل و نظام قیمومت ۱۵

۲–۴ از منشور آتلانتیک تا منشور ملل متحد ۱۶

۲–۵ نظر گزارشگر کمیسیون ماده یک منشور ۱۹

۲–۶ سرزمینهای غیر خودمختار ۲۲

۲–۷ سرزمینهای تحت قیمومت ۳۲

۲–۸ اعلامیه اعطای استقلال ۳۵

۲–۹ رهیافتی برای موضوع ما ۳۹

۲–۱۰تعریف "مردمان" ۴۴

۲–۱۱ حق تعیین سرنوشت داخلی ۴۵

فصل سوم: دکترین های مسیولیت حمایت و جدایی چاره ساز

۳–۱ شرط محافظت و حق جدایی چاره ساز ۵۲

۳–۲ مصادیق مورد نظر ماده از نظر کاسسه ۵۳

۳–۳ اعتبار حقوقی اعلامیه مذکور در نزد دولت ها ۵۴

۳–۴ قضیه کوزوو ۵۵

۳–۵ بررسی رای مشورتی دیوان در قضیه کوزوو ۴۰

۳–۶ بررسی لوایح تقدیمی دولت ها به دیوان ۶۱

۳–۷ فقدان حکم ممنوعیت جدایی یکجانبه ۶۳

۳–۸ دولت های موافق دکترین جدایی چاره ساز ۷۲

۳–۹ دولت های مخالف حق جدایی یک جانبه ۸۰

۳–۱۰ صلاحیت دیوان در ارایه نظر مشورتی ۹۳

۳–۱۱ دامنه و مفهوم سیوال ۹۶

۳–۱۲ پیشینه حقایق قضیه ۶۶

۳–۱۳ نتیجه رای ۹۹

۳–۱۴ تاریخچه دکترین مسیولیت حمایت ۱۰۵

۳–۱۵ قابلیت اجرایی مسیولیت حمایت ۱۱۲

۳–۱۶ مراحل اجرای نظریه مسیولیت حمایت ۱۱۴

۳–۱۷ قاعده ممنوعیت حق تعیین سرنوشت در سند کانادایی ۱۱۷

فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات

۴–۱ نتیجه گیری ۱۱۹

فهرست منابع ۱۲۲

کلیدواژه ها

• حق تعیین سرنوشت
• مسیولیت حمایت
• جدایی چاره ساز
• حق تعیین سرنوشت
• مسیولیت حمایت
• دکترین
• استقلال
• حقوق بین المللی