حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی از طریق رسانه ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی از طریق رسانه ها
عنوانحق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی از طریق رسانه ها
رشتهحقوق ارتباطات
دانشجوحسینعلی کلهر
استاد راهنمارویا معتمدنژاد
استاد مشاورسیدقاسم زمانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی از طریق رسانه ها عنوان پایان نامه ای است که توسط حسینعلی کلهر، با راهنمایی رویا معتمدنژاد و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

امروزه حق دسترسی به اطلاعات از جمله حقوق بنیادین بشر و حقوق نو به شمار می رود حق مورد بحث هنوز محل مناقشه ی بسیار است. در کنار چنین حقی وجود آزادی نیاز به اطلاعات در زمینه محیط زیست بسیار مهم و حیاتی است به ویژه اینکه اطلاعات زیست محیطی از جمله حقوقی است که افراد باید در این زمینه دسترسی مطلوبی داشته باشند چرا که امروزه محیط زیست به یکی از مسایل مهم و نگران کننده تبدیل شده است. همچنانکه حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی یکی از توسعه یافته ترین موضوع که در حقوق همبستگی و متون اسناد بین المللی از جمله اعلامیه استکهلم، کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، کنفرانس جهانی توسعه پایدار ژوهانسبورگ و منشور جهانی طبیعت مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. پر واضح است که حق برخورداری از اطلاعاتی که به نوعی با محیط زندگی انسان در ارتباط است باید ارایه چنین اطلاعاتی به صورت روشی قانونمند صورت پذیرد تا اینکه افراد در شناخت علل آلودگی محیط زیست و تعیین سیاست های آن در سطح کلان سهیم باشند در واقع این رسانه ا هستند که با توجه به رسالت خود، می توانند در زمینه اطلاع رسانی زیست محیطی نقش فعالی داشته باشند و بخش مهمی از فعالیت های فرهنگی، هنری و به ویژه آموزشی را به مقوله محیط زیست اختصاص دهند. از جمله با نهادینه کردن آموزش زنان و موسسات غیر دولتی در سطح وسیع در برنامه ریزی های خود، بطور مستقیم و غیر مستقیم تاثیر زیادی روی رفتار و شخصیت افراد دارند. چنانکه در برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران به ویژه در برنامه چهارم و پنجم توسعه تاکید زیادی بر این امر شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بیان مساله ۱

اهداف پژوهش ۵

هدف اصلی ۵

اهداف فرعی ۵

سیوالات پژوهش ۵

سیوال‏ اصلی ۵

سوال فرعی ۵

فرضیه‏ها ۶

پیشینه بررسی موضوع در ایران و جهان ۶

روش‏شناسی ۷

مشکلات احتمالی اجرای پژوهش ۷

روش تجزیه و تحلیل داده‏ها ۷

سازماندهی تحقیق ۷

بخش نخست : حق دسترسی به اطلاعات ۸

گفتار نخست: حق ۱۰

گفتار دوم: اطلاعات و آزادی اطلاعات ۱۱

گفتار سوم: تاریخچه آزادی اطلاعات ۱۵

گفتار چهارم: مبانی حق دسترسی به اطلاعات ۱۶

بند اول: مبانی سیاسی ۱۷

۱– بهبود کارکرد آزادی بیان و اطلاع رسانی ۱۷

۲– حق مشارکت و تعیین سرنوشت ۱۸

۳– شفافیت ۲۰

بند دوم: مبانی حقوقی ۲۲

۱– تعلق اطلاعات به مردم ۲۲

۲– پاسخگو سازی حکومت ۲۲

۳– خلاف قاعده بودن عدم ارایه اطلاعات ۲۳

۴– مبارزه با فساد اداری ۲۳

گفتار پنجم: منابع حقوقی آزادی دسترسی به اطلاعات ۲۴

بند اول: منابع بین المللی ۲۴

۱ – اسناد و اقدامات سازمان ملل ۲۴

۲ – سایر اسناد ۲۵

۳ – اسناد دسترسی به اطلاعات در موضوعات خاص ۲۶

بند دوم– منابع داخلی آزادی دسترسی به اطلاعات ۲۷

۱– آزادی دسترسی به اطلاعات در قوانین اساسی ۲۸

۲–آزادی دسترسی به اطلاعات در قوانین عادی ۲۹

گفتار ششم: حق دسترسی به اطلاعات در قوانین ایران ۲۹

بند اول – جایگاه ۳۰

بند دوم – استثنایات ۳۱

۱– مبانی اسلام ۳۱

۲– مصالح و حقوق عمومی ۳۲

۳– عفت و اخلاق عمومی ۳۳

۴– منع تبلیغات تبعیض نژادی ۳۳

۵– کتب ضلال ۳۴

بخش دوم : محیط زیست و اطلاعات زیست محیطی ۳۵

گفتار اول: مفهوم محیط زیست ۳۶

گفتار دوم: حق بر محیط زیست ۳۷

بند اول: محیط زیست در آیینه ادیان ۳۸

۱ – فرهنگ اسلامی و محیط زیست ۳۹

بند دوم– انواع محیط زیست ۴۴

۱– محیط زیست طبیعی: ۴۴

۲– محیط زیست مصنوعی یا انسان ساخت ۴۴

گفتار سوم – ماهیت حق بر محیط زیست ۴۵

بند اول– ارتباط محیط زیست و حقوق بین الملل ۴۷

۱– حقوق بین الملل محیط زیست و پیدایش آن ۴۸

۲ – توسعه ی مقررات حقوق بین الملل محیط زیست ۴۹

الف– اعلامیه ی کنفرانس ملل متحد در مورد محیط زیست انسانی ٣ (اعلامیه ی استکهلم) ۵۰

ب– منشور جهانی طبیعت ۵۱

ج– اعلامیه ی کنفرانس ملل متحد در مورد محیط زیست و توسعه (اعلامیه ی ریو) ۵۱

گفتار چهارم – منابع حق بر محیط زیست ۵۳

بند اول– اسناد جهانی ۵۳

بند دوم – اسناد منطقه ای ۵۴

بند سوم– اسناد بین المللی حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق بشری ۵۶

۱– کنفرانس و اعلامیه استکهلم ۵۶

۲– منشور جهانی طبیعت ۵۸

۳– سند کنفرانس جهانی توسعه ی پایدار (ژوهانسبورگ ) ۵۸

گفتار پنجم – محتوای حق بر محیط زیست ۵۹

بند اول – حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی ۵۹

۱– نیاز به اطلاعات محیط زیست ۶۰

۲– شناسایی حق برخورداری از اطلاعات محیط زیست در معاهده اروپایی حقوق بشر ۶۲

بند دوم – اسناد حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی ۶۵

۱– اعلامیه ی ریو و دستور کار۲۱ ۶۵

۲– اصول راهبردی صوفیا ۶۶

۳– کنوانسیون بین المللی در مورد حق بر اطلاعات و مشارکت عمومی در زمینه ی محیط زیست دانمارک ( ١٩٩٨) ۶۷

۴– کنوانسیون تغییرات آب و هوایی ۶۸

۵– اسناد دیگر ۶۸

۶– کنوانسیون اروپایی حقوق بشر؛ رویه دیوان اروپایی حقوق بشر در شناسایی حق دسترسی به اطلاعات محیط زیست ۶۹

الف–روش های دیوان اروپایی حقوق بشر در شناسایی حق مذکور ۷۰

ب– بررسی آرای دیوان اروپایی در این خصوص ۷۱

گفتار ششم– حق مشارکت در فرایند تصمیم گیری های زیست محیطی ۷۴

گفتار هفتم– حق بر آموزش در زمینه ی مسایل زیست محیطی ۷۵

بند اول– تاریخچه آموزش زیست محیطی ۷۷

بند دوم– تعاریف آموزش زیست محیطی ۷۹

بند سوم– ضرورت آموزش زیست محیطی ۸۳

بند چهارم – اهداف آموزش های زیست محیطی ۸۴

بند پنجم– آموزش همگانی زیست محیطی ۸۴

بند ششم – فرآیند آموزش زیست محیطی ۸۶

۱– آموزش: بستر اصلی حفاظت از محیط زیست


۲– شناسایی و نهادینه کردن آموزش محیط زیست در دستور کار۲۱ ۸۹

۳– نقش گروه های موثر درنهادینه کردن آموزش محیط زیست ۹۲

الف– آموزش زنان، کلید نهادینه کردن حفاظت از محیط زیست ۹۲

ب– سازمان های غیردولتی بسترساز مشارکت اجتماعی در آموزش محیط زیست ۹۴

بند هفتم– حق اقامه ی دعوا و جبران خسارات زیست محیطی ۹۸

بخش سوم: حق دسترسی به اطلاعات توسط رسانه ها و توسعه حقوق محیط زیست ۱۰۰

گفتار اول – رسانه ها و حق دسترسی به اطلاعات ۱۰۱

بند اول – صداو سیما ۱۰۱

بند دوم – ماهواره ۱۰۲

بند سوم– مطبوعات ۱۰۳

بند چهارم– اینترنت ۱۰۴

گفتار دوم– نقش رسانه ها ۱۰۶

گفتار سوم– عمده ترین وظیفه رسانه ها ۱۰۹

گفتار چهارم – رسانه و محیط زیست ۱۱۲

بند اول – ریشه های توجه به محیط زیست ۱۱۳

بند دوم– نقش تاریخی رسانه در توسعه محیط زیست ۱۱۵

بند سوم– اینترنت در خدمت محیط زیست و مدیریت در بحران های زیست محیطی ۱۱۸

۱– اینترنت و مدیریت بحران های زیست محیطی ۱۲۱

۲ – کمک رسانه ها در تهییج افکار عمومی به سود محیط زیست ۱۲۶

گفتار پنجم – حقوق و محیط زیست ۱۲۸

بند اول– بررسی جایگاه محیط زیست در مجموعه قوانین کشور ۱۲۹

بند دوم– سیر صعودی توجه به محیط زیست در برنامه ریزی های کشور ۱۲۹

گفتار ششم– نگاه قانون ایران به بحث رسانه و حقوق محیط زیست ۱۳۰

بند اول– محیط زیست و رسانه در قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه ۱۳۲

بند دوم – محیط زیست و رسانه در قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه ۱۳۳

نتیجه گیری ۱۳۵

پیشنهادات ۱۳۸

منابع و ماخذ ۱۳۹

کلیدواژه ها

  • حق دسترسی به اطلاعات
  • محیطزیست
  • اطلاعات زیست محیطی
  • آموزش زیست محیطی
  • رسانه
  • اطلاعات محیطی
  • آموزش محیط زیست
  • دسترسی به اطلاعات
  • آزادی دسترسی به اطلاعات
  • رسانه
  • محیط زیست