حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر

عنوان	حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر
رشته	حقوق ارتباطات
دانشجو	عاطفه نصرالهی
استاد راهنما	همایون حبیبی
استاد مشاور	سیدقاسم زمانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط عاطفه نصرالهی، با راهنمایی همایون حبیبی و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

انسان ها در مواجهه با مسایل تازه ای که در گذر زمان با آن رو به رو می شوند و به موازات ارتقای رشد فکری خود، به درک و اهمیت دفاع از حقوقی خاص واقف می شوند. همین موضوع طی سالیان متمادی، بنابر شرایط زمانی منجر به پیدایش نسل های مختلف حقوق بشری گردیده است. در حقیقت در هر برهه از زمان، بنا به اهمیت و ضرورت موضوعات پیش رو حق های مختلفی در زمره حقوق بشر تلقی شده، اجرا و احترام به آنها وظیفه ای همگانی و عمل بر خلاف آن مخالف حقوق بشر تلقی گشته است. این حقوق مواردی انحصاری نبوده و مانع از آن نیست که موردی تازه به آن ها اضافه گردد. اکنون و در سال های آغازین قرن بیست و یک، بشر با انقلابی جهانی در عرصه فن آوری مواجه شده است. با نگاهی به فعالیت های مختلف بشری به سادگی می توان دریافت که فن آوری به نام اینترنت، که چند دهه بیشتر از عمر آن نمی–گذرد، تمامی شیون زندگی بشر را درگیر خود نموده است. اینترنت، با فضای بینهایت و کاربردهای وسیعی که هنوز هم تحقق تمام آن برای بشر امکان پذیر نگشته، انقلابی جهانی را در عرصه های گوناگون به پا داشته است. اینترنت در برخی موارد به تنها وسیله قابل اتکا برای انجام کارها مبدل گشته؛ چنانکه می توان ادعا نمود عدم دسترسی به آن می تواند موجب لطمه به حقوق مکتسبه افراد و مهجور ماندن آنها از جهان فن آورانه امروز گردد. این مساله از چنان اهمیتی برخوردار است که سازمان های جهانی و منطقه ای نیز نسبت به آن بی تفاوت نمانده و سالیانی است که تلاش های خود را از طریق مصوبات و برگزاری همایش ها و کنفرانس های مختلف در سرتاسر جهان آغاز نموده اند. این سازمان ها از طریق اعضا و بودجه خود، می کوشند تا موانع دسترسی به این حق مهم را مرتفع ساخته و جهان را آماده پذیرش حقی جدید به نام "حق دسترسی به اینترنت" نمایند. کشورهای بسیاری نیز که عمدتا جزو کشورهای توسعه یافته می باشند، با پذیرش این حق در قوانین خود، پیشاپیش به استقبال به رسمیت شناختن آن برای شهروندانشان رفته اند. تحقیق حاضر می کوشد تا جنبه های حیاتی این حق و دلایل اهمیت آن را برای بشر امروز روشن سازد. همچنین با بررسی چالش های پیش روی تحقق عملی این حق، تلاش می گردد زمینه تحقق هرچه بهتر آن به خصوص در کشورهای جهان سوم، با در نظر گرفتن تجربه های کشورهای پیشرو، فعالیت ها و توصیه های سازمان های مسیول، فراهم گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

۱ مقدمه ۱

۱–۱ بیان مساله ۱

۱–۲ سوال یا سوالات تحقیق ۴

۱–۳ فرضیه یا فرضیه ها ۴

۱–۴ روش حل مساله ۴

۱–۵ سوابق مربوط: بیان مختصر سابقه تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع و نتایج حاصل در داخل و خارج از کشور ۵

۲ مبنای حق دسترسی به اینترنت در اسناد جهانی و منطقه ای حقوق بشر ۶

۲–۱ مقدمه ۶

۲–۲ حق دسترسی به اینترنت و نسل اول حقوق بشر ۶

۲–۳ حق دسترسی به اینترنت و نسل دوم حقوق بشر ۳۲

۲–۴ حق دسترسی به اینترنت و نسل سوم حقوق بشر ۶۵

۲–۵ نتیجه گیری ۷۳

۳ چالش های تحقق حق دسترسی به اینترنت ۷۶

۳–۱ مقدمه ۷۶

۳–۲ شکاف دیجیتال ۷۷

۳–۳ سانسور و فیلترینگ ۹۱

۳–۴ سواد رسانه ای ۹۸

۳–۵ نتیجه گیری ۱۰۱

۴ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطوح جهانی، منطقه ای و ملی ۱۰۴

۴–۱ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح جهان ۱۰۴

۴–۲ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح منطقه ۱۲۸

۴–۳ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح ملی ۱۳۶

۵ نتیجه گیری و ارایه منشور پیشنهادی حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۱

۵–۱ منشور پیشنهادی حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۵

۶ پیوست الف ۱۵۲

۷ پیوست ب ۱۵۶

۸ فهرست منابع ۱۵۹

منابع فارسی ۱۵۹

English References ۱۶۲

فهرست تفصیلی مطالب

۱ مقدمه ۱

۱–۱ بیان مساله ۱

۱–۲ سوال یا سوالات تحقیق ۴

۱–۲–۱ سوال اصلی ۴

۱–۲–۲ سوال فرعی ۴

۱–۳ فرضیه یا فرضیه ها ۴

۱–۳–۱ فرضیه اصلی ۴

۱–۳–۲ فرضیه فرعی ۴

۱–۴ روش حل مساله ۴

۱–۵ سوابق مربوط: بیان مختصر سابقه تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع و نتایج حاصل در داخل و خارج از کشور ۵

۲ مبنای حق دسترسی به اینترنت در اسناد جهانی و منطقه ای حقوق بشر ۶

۲–۱ مقدمه ۶

۲–۲ حق دسترسی به اینترنت و نسل اول حقوق بشر ۶

۲–۲–۱ حق آزادی بیان ۷

۲–۲–۱–۱ آزادی بیان در اسناد جهانی حقوق بشر ۹

۲–۲–۱–۱–۱ منشور سازمان ملل متحد ۹

۲–۲–۱–۱–۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۰

۲–۲–۱–۱–۳ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۰

۲–۲–۱–۱–۴ اعلامیه هزاره ۱۱

۲–۲–۱–۲ اسناد بین المللی منطقه ای حقوق بشر ۱۲

۲–۲–۱–۲–۱ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۲

۲–۲–۱–۲–۲ کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر مصوب ۱۹۶۹ ۱۳

۲–۲–۱–۲–۳ اعلامیه اسلامی حقوق بشر (اعلامیه قاهره ۱۹۹۰) ۱۴

۲–۲–۲ مفاهیم نزدیک به آزادی بیان ۱۹

۲–۲–۲–۱–۱ حق برخورداری از اطلاعات ۲۰

۲–۲–۲–۲ حق ارتباط ۲۷

۲–۲–۳ نتیجه گیری ۳۰

۲–۳ حق دسترسی به اینترنت و نسل دوم حقوق بشر ۳۲

۲–۳–۱ حق آموزش ۳۳

۲–۳–۱–۱ آموزش از راه دور و مزایای آن ۳۸

۲–۳–۱–۱–۱ برابری جنسیتی در بهره مندی از فرصت های آموزشی ۴۱

۲–۳–۲ حق دسترسی به دادرسی منصفانه ۴۴

۲–۳–۲–۱ دادرسی الکترونیک در ایران ۴۷

۲–۳–۳ حق مشارکت سیاسی ۴۹

۲–۳–۴ حق اقتصادی ۵۳

۲–۳–۵ حق اشتغال ۵۷

۲–۳–۵–۱–۱ بهبود زندگی زاغه نشین ها از طریق استفاده خلاقانه از فن آوری اطلاعات و ارتباطات ۶۱

۲–۳–۶ بهداشت و سلامت ۶۲

۲–۳–۶–۱ مشاوره از راه دور و آموزش ۶۳

۲–۳–۶–۲ گروه های مباحثاتی ۶۳

۲–۳–۶–۳ تشخیص از راه دور و درمان ۶۴

۲–۳–۶–۴ تجویز دارو و مراقبت های بهداشتی ۶۵

۲–۴ حق دسترسی به اینترنت و نسل سوم حقوق بشر ۶۵

۲–۴–۱–۱ حق توسعه ۶۷

۲–۴–۱–۱–۱ مفهوم توسعه ۶۹

۲–۴–۱–۱–۲ نقش اینترنت در توسعه اجتماعی ۷۰

۲–۵ نتیجه گیری ۷۳

۳ چالش های تحقق حق دسترسی به اینترنت ۷۶

۳–۱ مقدمه ۷۶

۳–۲ شکاف دیجیتال ۷۷

۳–۲–۱ موانع انتقال شاخص های ارتباطات ۸۰

۳–۲–۲ شاخص فن آوری اطلاعات و اینترنت ۸۱

۳–۲–۳ اقدامات پیشنهادی ۸۲

۳–۲–۴ شکاف جنسیتی ۸۴

۳–۲–۵ تنوع فرهنگی و زبانی ۸۷

۳–۲–۵–۱ اقدامات پیشنهادی ۸۹

۳–۳ سانسور و فیلترینگ ۹۱

۳–۳–۱–۱–۱ قانون آزادی آنلاین جهانی ۹۷

۳–۴ سواد رسانه ای ۹۸

۳–۴–۱ اقدامات پیشنهادی ۱۰۱

۳–۵ نتیجه گیری ۱۰۱

۴ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطوح جهانی، منطقه ای و ملی ۱۰۴

۴–۱ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح جهان ۱۰۴

۴–۱–۱ سازمان ملل متحد ۱۰۵

۴–۱–۱–۱–۱ شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ۱۰۷

۴–۱–۲ سازمان های بین المللی و WSIS+۱۰ ۱۰۸

۴–۱–۲–۱ مجمع راهبری اینترنت ۱۱۴

۴–۱–۳ یونسکو ۱۱۶

۴–۱–۳–۱ یونسکو و اجلاس سران در باره جامعه اطلاعاتی: تعهدی مجدد و دیدگاهی فراگیر ۱۱۷

۴–۱–۴ اتحادیه بین المللی مخابرات راه دور ۱۲۰

۴–۱–۴–۱ گزارش کمیسیون پهنای باند برای توسعه دیجیتال با شعار "به سوی آینده ساخته شده براساس پهنای باند" ۱۲۴

۴–۱–۴–۱–۱ تعریف پهنای باند ۱۲۶

۴–۱–۴–۲ طرح دختران جهانی در روز ICT ۱۲۷

۴–۱–۴–۳ فعالیت های ITU در دسترسی افراد معلول به ICT ۱۲۷

۴–۲ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح منطقه ۱۲۸

۴–۲–۱ اتحادیه اروپا ۱۲۹

۴–۲–۲ شورای اروپا ۱۳۰

۴–۲–۲–۱–۱ دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۳۵

۴–۳ تحقق حق دسترسی به اینترنت در سطح ملی ۱۳۶

۵ نتیجه گیری و ارایه منشور پیشنهادی حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۱

۵–۱ منشور پیشنهادی حق دسترسی به اینترنت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۵

۶ پیوست الف ۱۵۲

۷ پیوست ب ۱۵۶

۸ فهرست منابع ۱۵۹

منابع فارسی ۱۵۹

کتب ۱۵۹

مقالات ۱۶۰

پایان نامه ها ۱۶۱

پایگاه های اینترنتی ۱۶۱

English References ۱۶۲

Articles ۱۶۲

Documents ۱۶۳

Digital Sources ۱۶۶

کلیدواژه ها

• نسل های حقوق بشر
• اینترنت
• حق دسترسی به اینترنت
• حقوق بین الملل بشردوستانه
• اینترنت
• فناوری اطلاعات و ارتباطات
• دسترسی به اطلاعات
• حقوق بین المللی
• قوانین
• تحرک میان نسلی