حق سکوت متهم در حقوق ایران و اسناد بین المللی

عنوان	حق سکوت متهم در حقوق ایران و اسناد بین المللی
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	سهیلا خدایار
استاد راهنما	جواد سپهری کیا
استاد مشاور	جواد سپهری کیا
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت

حق سکوت متهم در حقوق ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط سهیلا خدایار، با راهنمایی جواد سپهری کیا و با مشاوره جواد سپهری کیا در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت دفاع گردید.

چکیده

از جمله اصول و قواعدی که مبنای حقوق کیفری بوده و یکی از معیارهای دادرسی عادلانه محسوب می شود، رعایت اصل برایت یا فرض بی گناهی هم در مرحله تقنینی و هم در مرحله اثباتی(قضایی) است. بر مبنای این اصل که در مقررات بین المللی و قوانین داخلی کشورها پیش بینی شده است، هر انسانی بی گناه فرض می شود تا هنگاهی که مطابق تشریفات دادرسی عادلانه، جرم او در دادگاه صالح و بی طرف به اثبات برسد. بر این اساس، تمامی شهروندان ، زمانی که به عنوان متهم در پیشگاه قضا قرار می گیرند، از یکسری حقوق و تضمینات دفاعی در سایه اصل برایت برخوردارند که در نگاه کلان مجموعه ارکان نظام حاکم بر یک کشور و به طور خاص نظام عدالت کیفری موظف و مکلف به رعایت این حقوق هستند و نقض آن در هر یک از مراحل دادرسی اعم از مرحله تحقیقات و بازجویی و رسیدگی نهایی، می تواند سرنوشت انسان های بی گناه را به مخاطره بیندازد. یکی از موضوعات مهم و در عین حال محل نزاع و اختلاف نظر، بحث حق سکوت متهم در مراحل دادرسی و به ویژه در مرحله تحقیقات مقدماتی است. در حقیقت باید دید که حق سکوت متهم در جریان بازجویی و تحقیقات قضایی تا چه اندازه مورد استقبال و حمایت قرار گرفته است و آیا اساسا چنین حقی وجود خارجی داشته و درصورت مثبت بودن پاسخ، حدود و ثغور آن تا کجاست و آیا می توان سکوت متهم را قرینه ای بر مجرمیت وی محسوب کرد و مراجع تحقیق چه تکلیفی درخصوص رعایت این حق دارند؟ در پاسخ به سوالات فوق این فرضیه مطرح می شود که متهم تکلیفی برای اثبات بی گناهی خود ندارد و این نهاد تحقیق است که باید به اثبات مجرمیت بپردازد. با وجود نواقص قانونی در خصوص تامین و تضمین سکوت متهم به عنوان حق، متهم می تواند در پاسخ به سوالات مقام قضایی سکوت کند و عدم رعایت آن و افراط و تفریط نهادهای تحقیق و بازجویی در اعمال فشار، اخذ اقرار با استفاده از روش ها و ابزارهای تلقینی و انحرافی به جای روش های علمی و تخصصی، از مصادیق بارز تضییع حق دفاع متهم بوده و در نتیجه اصل برایت را مخدوش می کند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱– بیان مساله

۱–۲– اهمیت و ضرورت تحقیق

۱–۳– پرسش های تحقیق

۱–۳–۱– پرسش اصلی

۱–۳–۲– پرسش های فرعی

۱–۴– فرضیات تحقیق

۱–۴–۱– فرضیه اصلی

۱–۴–۲– فرضیه های فرعی

۱–۵– پیشینه تحقیق

۱–۶– نوآوری

۱–۷– روش گرد آوری

۱–۸– روش تحقیق

۱–۹– سازماندهی تحقیق

فصل دوم: تبیین مفاهیم و مبانی تحقیق

۲–۱– شناسایی سکوت

۲–۱–۱– مفهوم لغوی سکوت

۲–۱–۲– مفهوم فقهی و حقوقی سکوت

۲–۱–۳– اقسام سکوت

۲–۱–۳–۱– سکوت بدون قرینه و با قرینه

۲–۱–۳–۱–۱– سکوت بدون قرینه "محض"

۲–۱–۳–۱–۲– سکوت با قرینه "غیر محض"

۲–۱–۳–۲– سکوت قانون و سکوت شخص

۲–۱–۳–۲–۱– سکوت قانون

۲–۱–۳–۲–۲– سکوت شخص

۲–۱–۳–۳– سکوت عام و سکوت خاص

۲–۱–۳–۳–۱–سکوت عام

۲–۱–۳–۳–۲– سکوت خاص

۲–۱–۳–۴– سکوت کلی و جزیی

۲–۱–۳–۴–۱– سکوت کلی

۲–۱–۳–۴–۲– سکوت جزیی

۲–۱–۴– سکوت در فقه اسلامی

۲–۲– مبانی حق سکوت متهم

۲–۲–۱– مبانی نظری پذیرش حق سکوت متهم در برابر اتهامات وارد شده

۲–۲–۱–۱– فرض بیگناهی

۲–۲–۱–۲– بازتاب های اصل مصونیت در برابر خود اتهامی

۲–۲–۲– رویکردهای عملی نسبت به حق سکوت متهم

۲–۲–۳– دیدگاه ایجابی ، دیدگاه موافقین پذیرش حق سکوت

۲–۲–۳–۱– فرض برایت و اصل مصونیت در برابر خوداتهامی

۲–۲–۳–۲– حق خلوت و حریم خصوصی

۲–۲–۳–۳– حق آزادی بیان

۲–۲–۴– آثار پذیرش حق سکوت متهم و قلمرو آن

۲–۲–۴–۱– جریان اصل عدم

۲–۲–۴–۲– تکلیف مدعی وجود اتهام به اثبات اتهام

۲–۲–۴–۳– امکان استنباط خلاف از سکوت متهم

۲–۲–۴–۴– استثنایات وارد شده بر حق سکوت و منع خود اتهامی

فصل سوم: حق سکوت متهم و مبانی آن در حقوق ایران

۳–۱– حق سکوت در مراحل دادرسی کیفری

۳–۱–۱– مرحله قبل از صدور رای

۳–۱–۱–۱– مرحله تحقیقات مقدماتی

۳–۱–۱–۲– مرحله دادرسی دادگاه

۳–۱–۲– آثار حق سکوت متهم

۳–۱–۳– حق سکوت متهم در مرحله تجدید نظر و فرجام خواهی

۳–۲– حق سکوت در قوانین داخلی ایران

۳–۲–۱– حق سکوت متهم در جرایم اطفال

۳–۲–۲– حق سکوت در قانون اساسی و جرایم عادی

۳–۲–۳– بررسی حق سکوت در ارتباط با برخی عناصر و اشخاص

۳–۲–۳–۱– رابطه حق سکوت و اخذ آخرین دفاع

۳–۲–۳–۲– ارتباط حق سکوت با حضور وکیل رسیدگی کیفری

فصل چهارم: حق سکوت در اسناد بین المللی

۴–۱– جایگاه حق سکوت متهم در اسناد بین المللی

۴–۱–۱– حق سکوت در اسناد رویه بین المللی

۴–۱–۲– حق سکوت متهم در رویه قضایی کشورهای مختلف

۴–۲– مبانی حق سکوت

۴–۲–۱– مدل سیدمن و استین

۴–۲–۲– عقل گرایی

۴–۳– اصول حاکم بر سکوت در حقوق بین الملل

۴–۳–۱– اسناد و رویه قضایی حاکم

۴–۳–۲– مطالعه تطبیقی حق سکوت در اسناد بین المللی و حقوق ایران

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

۵–۱– نتیجه گیری

۵–۲– پیشنهادها:

منابع و ماخذ

کلیدواژه ها

• سکوت متهم
• حقوق ایران
• اسناد بین المللی