حق عبور از تنگه ها در حقوق بین الملل و مواضع حقوقی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حق عبور از تنگه ها در حقوق بین الملل و مواضع حقوقی ایران
عنوانحق عبور از تنگه ها در حقوق بین الملل و مواضع حقوقی ایران
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوشاپور نقشی
استاد راهنمامحمدرضا حسینی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



حق عبور از تنگه ها در حقوق بین الملل و مواضع حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط شاپور نقشی، با راهنمایی محمدرضا حسینی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

از زمانی که تیوری آزادی دریاها مطرح شد، مسیله دریای ساحلی و دریای آزاد نیز مورد توجه قرار گرفت. در این دوره براساس قاعده تیررس توپ، عرض دریای سرزمینی را سه مایل تعیین کردند. بر این اساس تعداد معدودی از تنگه ها در محدوده آب های ساحلی یا دریای سرزمینی کشورهای ساحلی قرار می گرفت. از این رو مشکل عمده ای برای عبور کشتی ها به وجود نمی آمد. اما پس از گسترش وسعت قلمروهای آبی کشورهای ساحلی و قرارگیری تنگه ها در این قسمت ها، عبور از تنگه های بین المللی ، به این دلیل که در آن تنگه ها منافع و حقوق جدیدی پدید آمد که در تقابل و گاهی در تعارض با یکدیگر بودند، به یکی از حساس ترین مسایل حقوقی دریاها تبدیل شد. این منافع به طور عمده دربرگیرنده منافع دولت های همجوار تنگه از یک طرف و منافع جامعه جهانی از سوی دیگر است. دغدغه ای که باعث شد این موضوع بعنوان کار تحقیقی انتخاب شود این بود ،با توجه به اینکه ایران کنوانسیون حقوق دریاها ۱۹۸۲ را امضاء ولی تصویب نکرده است ماهیت حقوقی عبور از تنگه هرمز با عنایت به نوآوری های کنوانسیون در زمینه حق عبور از تنگه ها ،بدعت هایی که دراین قلمرو از خود به جای گذارده که بعضا خارج از عرف متداول وروند تدریجی حقوق بین الملل بوده است مانند عبور ترانز یتی یگان های جنگی وتجارتی از تنگه های بین المللی چیست و چه اقدامات حقوقی توسط دولت جمهوری اسلامی ایران جهت هماهنگی با موازین جدید حقوق بین اللمل دریاها (کنوانسیون ۱۹۸۲) صورت گرفته آیا با توجه به اعتراضات ایران حق عبور ترانزیت به عرف بین المللی تبدیل شده یا خیر ؟روش تحقیق دراین پایان نامه ازنوع تو صیفی و روش گرد آوری اطلاعات به صورت کتا بخانه ای است و علاوه بر مراجعه به کتابخانه های مختلف به بسیاری از سایت های معتبر اینتر نتی مراجعه شده واز مقالات وپایان نامه های مشهود استفاده شده است وبیشتر سعی شده در برسی سیر تحول وقایع جنبه های حقوقی مسایل مورد برسی قرار گیرد، در این تحقیق نظام های حقوقی عبور از تنگه های بین المللی، بطور کلی ومواضع حقوقی ایران مورد بررسی قرار می گیرد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول: کلیات طرح تحقیق ۱

مقدمه ۲

بیان مسیله تحقیق ۵

اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن ۵

اهداف تحقیق ۶

سوالات و فرضیه های تحقیق ۶

روش تحقیق ۷

روش گردآوری اطلاعات ۷

پیشینه تحقیق وضرورت انجام آن ۸

سازماندهی و ساختار تحقیق ۹

واژگان کلیدی ۹

فصل دوم: مفاهیم، اصول و رژیمهای حقوقی حاکم بر آبراهها ۱۰

مبحث اول: آبراه ها وحق عبور از آنها ۱۱

گفتار اول: آبراه های طبیعی جهان ۱۱

گفتار دوم: آبراهه های مصنوعی ۱۲

بند اول: اهمیت و ضرورت کانال های بین المللی ۱۲

بند دوم: رژیم حقوقی کانال های بین المللی ۱۴

بند سوم: رژیم حقوقی کانال سویز ۱۶

بند چهارم: اساسنامه و مقررات عبور و مرور در کانال پاناما (رژیم حقوقی) ۱۸

بند پنجم: رژیم حقوقی کانال کیل ۱۹

گفتار سوم: آبراه های بین المللی ۲۰

گفتار چهارم: تنگه های بین المللی ۲۲

بند اول: ضرورت و اهمیت تنگه های بین المللی ۲۳

بند دوم: موقعیت استراتژیک تنگه های جهان ۲۹

بند سوم: تنگه های جهان و حاکمیت ملی ۳۰

گفتار پنجم: حق عبور بی ضرر ۳۱

بند اول: قواعد کلی حاکم بر عبور بی ضرر ۳۲

بند دوم: عبور بی ضرر کشتی های جنگی ۳۳

بند سوم: عبور بی ضرر کشتی های حامل مواد خطرناک و کشتی های با سوخت اتمی ۳۵

بند چهارم: عدم وجود حق عبور بی ضرر برای هواپیماها از هوای فوقانی دریای سرزمینی ۳۶

گفتار ششم: حق عبور ترانزیت ۳۷

بنداول: حقوق و الزامات کشتیها و هواناوهای خارجی ۴۲

بند دوم: حقوق و الزامات کشور یا کشورهای مجاور تنگه ۴۴

مبحث دوم: نظامها ورژیم های حقوقی حاکم بر عبور از تنگه ها ۴۵

گفتار اول: کلیات قوانین حاکم بر عبور و مرور در تنگه ها ۴۵

گفتار دوم: سیر تحول وضعیت حقوقی تنگه ها ۴۸

گفتار سوم: رژیم حقوقی عبور از تنگه های بین المللی ۴۹

بند اول: حقوق بین المللی عرفی ۴۹

بند دوم: مقررات معاهداتی ۵۱

گفتار چهارم: تنگه های بین المللی با نظامهای حقوقی خاص ۵۵

بند اول: رژیم حقوقی تنگه های بسفر و داردانل ۵۵

بند دوم: رژیم حقوقی تنگهی جبل الطارق ۵۹

بند سوم: رژیم حقوقی تنگه ی باب المندب ۶۰

بند چهارم: رژیم حقوقی تنگه ی مالاکا ۶۱

فصل سوم: عبور از تنگه هرمز، کنوانسیون حقوق دریاها و موازین حقوقی ایران ۶۳

مبحث اول: تنگه هرمز و نظام حقوقی حاکم بر آن ۶۴

گفتار اول: وضعیت حقوقی و جغرافیایی تنگه هرمز ۶۴

گفتار دوم: وضعیت زمان صلح و موضع گیری های ایران و عمان ۶۵

گفتار سوم: وضعیت زمان جنگ ۶۶

گفتار چهارم: طرح تفکیک تردد کشتیرانی و عبور از تنگه هرمز ۶۶

گفتار پنجم: نظام حقوقی عبور از تنگه هرمز ۶۸

بند اول: مقررات عرفی ۶۸

بند دوم: کنوانسیون ۱۹۵۸ دریای سرزمینی ۶۹

بند سوم: کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها ۷۰

مبحث دوم: تصویب یا عدم تصویب کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها توسط ایران ۷۷

گفتار اول: مواضع ایران در کنفرانس حقوق دریاها ۷۸

گفتار دوم: دلایل عدم تصویب کنوانسیون توسط ایران ۸۰

بند اول: حق عبور بی ضرر کشتیهای نظامی در دریای سرزمینی؛ رویارویی با ایالات متحده آمریکا ۸۰

بند دوم: حق عبور ترانزیتی از تنگه ها ۸۳

بند سوم: ترسیم خطوط مبدا و تحدید حدود مناطق دریایی ۸۸

گفتار سوم: شمول کنوانسیون بر دولتهای غیر عضو ۸۹

مبحث سوم: بررسی میزان مطابقت و تفاوتهای قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان (۱۳۷۲) با کنوانسیون حقوق دریاها (۱۹۸۲م) ۹۲

گفتار اول: دریای سرزمینی ۹۴

گفتار دوم: منطقه نظارت ۱۰۴

گفتار سوم: منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره ۱۰۵

نتیجه گیری ۱۰۹

منابع و ماخذ ۱۱۲

منابع فارسی ۱۱۳

منابع انگلیسی ۱۱۵

پیوست ها و ضمایم ۱۱۶

چکیده انگلیسی ۱۲۹

کلیدواژه ها

  • تنگه های بین المللی
  • حاکمیت ملی
  • تنگه هرمز
  • نظام حقوقی
  • کانال ها
  • حقوق بین المللی
  • ایران