حمایت از امدادگران بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی
 | |
| عنوان | حمایت از امدادگران بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | فهیمه محمدی کشکولی |
| استاد راهنما | عباس تدینی |
| استاد مشاور | نادر مردانی، فضل الله فروغی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه شیراز |
حمایت از امدادگران بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط فهیمه محمدی کشکولی، با راهنمایی عباس تدینی و با مشاوره نادر مردانی و فضل الله فروغی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.
چکیده
جنگ و مخاصمه از طول عمری برابر زیست بشر در کره خاکی برخوردار است و در هر دوره ای طرفین مخاصمه تلاش نموده اند که با وضع مقرراتی درد جان کاه آنرا کاهش دهند. رفته رفته در دهه های اخیر مقوله امدادرسانی جای خود را در قواعد مربوط به مخاصمات مسلحانه بین المللی باز نمود به گونه ای که امروزه امدادرسانی در حقوق بین الملل حقی است که در معاهدات قانون ساز یا عام، تبلور یافته است. در زمینه تبیین و اجرای قواعد حقوق بشردوستانه و حمایت از حقوق امدادگران تلاشهای بسیاری صورت گرفته است اما کماکان گستره ی آن اجازه ی پژوهش های بیشتری را می طلبد. لذا در این پژوهش ضمن آشکار نمودن نقش و جایگاه حقوق امدادگران در مخاصمات مسلحانه بین المللی به تبیین چالش ها و گسست ها و موانع پیش روی امدادگران پرداخته شده است.آنچه که ضرورت این تحقیق را برجسته می نماید، نیاز حوزه حقوق بشردوستانه به ریشه یابی عواملی است که با ایجاد ممانعت از اعمال و اجرای صحیح قواعد بشردوستانه از تاثیر آن کاسته اند، در این میان بررسی و تفکیک عوامل موثر در اجرای حقوق بشردوستانه، و اعمال صلاحیت جهانی(حتی از سوی کشور ثالث) پس از نقض حقوق بشردوستانه، و بارزترین نوع ضمانت اجرای کیفری ،که وسیله ی اجرای قواعد حقوقی را تضمیین و فراهم می نماید، و همچنین مسیولیت بین المللی ناشی از ارتکاب جنایات بین المللی، در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است، بنابراین با تغییر ماهیت مخاصمات در عرصه بین المللی، گسترش دامنه حمایت های بشردوستانه ضروری می نماید، این مهم با ارایه راهکارهای مناسب و نیازمند ساز و کارهای ویژه ای است، که بتواند در مسیر حمایت و توسعه قواعد حمایتی از امدادگران، نقش مطلوبی برای آن حوزه تداعی نماید.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
قسمت نخست– مخاصمات مسلحانه و اصول حقوقی آن نسبت به امدادگران
فصل نخست– کلیات و مفاهیم پیرامون مخاصمات مسلحانه و امدادگران ۷
مبحث نخست– سیرتاریخی و انواع مخاصمات مسلحانه ۷
گفتار نخست: تحول از حقوق جنگ به حقوق مخاصمات مسلحانه ۷
گفتاردوم: تعریف مخاصمه مسلحانه ۱۲
گفتارسوم: دایره شمول مخاصمه مسلحانه ۱۴
بند۱– مخاصمه مسلحانه بین المللی ۱۴
بند ۲– مخاصمه مسلحانه بین المللی شده ۱۵
بند ۳– مخاصمه مسلحانه در حکم بین المللی ۱۵
بند۴– مخاصمه مسلحانه داخلی ۱۶
گفتارچهارم: اهمیت تشخیص مخاصمات مسلحانه بین المللی ۱۸
مبحث دوم– سابقه تاریخی پیدایش امدادگران بشردوستانه و تعاریف منتخب از امدادگران ۱۹
گفتار نخست : خاستگاه تاریخی پیدایش امدادگران بشردوستانه ۱۹
گفتاردوم: مفهوم واژه امدادگر ۲۰
گفتار سوم: امدادگران وابسته به طرفین متخاصم ۲۶
بند۱– امدادگران در طرفین مخاصمه ۲۶
الف– امدادگران نظامی ۲۶
ب– امدادگران نظامی دایم ۲۷
ج– امدادگران نظامی موقت ۲۷
د– امدادگران غیرنظامی همراه شده با امدادگران نظامی ۲۸
بند ۲– دفاع غیرنظامی ۳۰
بند ۳– کارکنان امدادرسانی بشردوستانه ۳۱
بند ۴– کارکنان مذهبی ۳۳
بند ۵– امدادگران دولت حامی ۳۴
گفتار چهارم: امدادگران بی طرف ۳۵
بند ۱– امدادگران نهادهای بشردوست بین المللی ۳۶
الف– امدادگران کمیته ی بین المللی صلیب سرخ ۳۶
ب– امدادگران فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ۴۱
ج– امدادگران سازمان پزشکان بدون مرز ۴۳
بند ۲– امداد گران نهادهای بشردوست داخلی ۴۴
الف– امدادگران جمعیت های ملی هلال احمر ۴۵
ب– امدادگران سایر جمعیت های ملی ۴۵
فصل دوم– حقوق بشردوستانه بین المللی و اصول حاکم بر حقوق و تکالیف امدادگران
مبحث نخست–حقوق بشردوستانه بین المللی و اهمیت آن در حمایت از امدادگران ۴۷
گفتار نخست: هدف حقوق بشردوستانه بین المللی ۴۷
گفتار دوم: اهمیت حقوق بشردوستانه، نقش و کاربرد آن در حمایت از امدادگران ۵۰
بند۱– حمایت از غیرنظامیان در حقوق بشردوستانه بین المللی (با تاکید برامدادرسانان بشردوستانه) ۵۲
بند۲– حمایت از کارکنان حقوق بشر دوستانه تحت نظر حقوق بین الملل ۵۶
مبحث دوم– اصول حاکم بر حقوق و تکالیف امدادگران در حقوق بشردوستانه بین المللی ۵۷
گفتار نخست: اصول حاکم بر عملیات امدادی ۵۷
بند ۱– اصول بنیادین ۵۷
بند ۲– اصول قابل اعمال در عملیات های امدادرسانی در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۵۸
الف) استقلال امدادرسانان در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۵۹
ب) عدم جانبداری امدادرسانان در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۶۰
ج) بی طرفی امدادرسانان در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۶۱
گفتار دوم: وظایف امدادگران در یاری رساندن به قربانیان ۶۳
قسمت دوم– وضعیت حقوقی امدادگران و چالش ها، موانع، ضمانت اجرای حقوقی و راهکارها
فصل نخست– وضعیت حقوقی امدادگران در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۶۸
مبحث نخست– بررسی وضعیت حقوقی امدادگران در شرایط غیربازداشتی ۶۸
گفتار نخست: حق بر دسترسی به قربانیان ۶۸
گفتار دوم: عدم تعرض به امدادگران ۷۰
بند ۱– عدم اجبار امدادگران به انجام اعمال خلاف اخلاق پزشکی ۷۰
بند ۲– عدم تحت اجبار قرار دادن امدادگران بر افشای اطلاعات مربوط به افراد تحت درمان خود ۷۰
بند۳– عدم دستگیری و مجازات امدادگران ۷۱
مبحث دوم– بررسی وضعیت حقوقی امدادگران در شرایط بازداشت شده ۷۱
گفتار نخست: حقوق امدادگران بازداشت شده از سوی طرف دیگر مخاصمه ۷۲
گفتار دوم: حقوق امدادگران در سرزمین های اشغالی ۷۲
گفتار سوم: بکارگیری دستورالعمل های امنیتی در حمل و نقل وابسته به امدادگران و واحدهای بهداری ۷۵
مبحث سوم: رویکرد عملی نقض قواعد بشردوستانه و تعرض به حقوق امدادگران در مخاصمات مسلحانه بین المللی (جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران) ۷۷
گفتارنخست: جنگ ایران و عراق و نقش سازمانهای بشردوستانه ۷۷
گفتار دوم: نقش شورای امنیت در جریان جنگ ایران و عراق ۷۸
گفتارسوم: تعرض به حقوق امدادگران در سرزمینهای اشغالی ۷۹
گفتار چهارم : بررسی ابعاد گسترده کاربرد سلاحهای شیمیایی توسط رژیم متجاوز عراق علیه جمعیت غیر نظامی و امدادگران ۸۴
الف) حمله شیمیایی به بیمارستانها و مراکز درمانی ۸۵
ب) تحلیل حقوقی این حملات درنقض قواعد بشردوستانه بین المللی ۸۷
گفتار پنجم: شناسایی مسیولیت عراق در جنگ با ایران ۸۹
فصل دوم– چالش هاو موانع پیش روی عملیات امداد رسانی و ضمانت اجرای حقوقی و راهکارها درفراسوی اجرای قواعد بین المللی
مبحث نخست– عوامل موثر بر امنیت و سلامت امدادگران ۹۱
گفتار نخست: وضع دشوار سیاسی نسبت به ماهیت مخاصمه ۹۱
گفتار دوم: موانع موجود در اجرای وظایف سازمان های بشردوستانه ۹۵
بند۱– موانع حقوقی ۹۵
الف– عدم رضایت دولت ها و ارایه کمک های امدادی ۹۵
ب– خلاهای حقوقی موجود در قواعد و کنوانسیون های بین المللی ۹۶
ج– عدم ضمانت اجرا در سیستم های اعمال مجازات در نقض قواعد بشردوستانه ۹۸
د– جهل به قانون ۱۰۰
بند۲– موانع عملی ۱۰۰
الف– عدم وجود زمینه مطلوب جهت بهره وری و موثر واقع شدن ۱۰۰
ب– عدم ایجاد تسهیلات در ارایه کمک رسانی ۱۰۱
گفتار سوم: افزایش سطح خشونت ها نسبت به امدادگران بشر دوستانه و مراقبت های درمانی ۱۰۴
الف: وجود میادین مین ۱۱۱
گفتار چهارم: برطرف نمودن خشونت علیه امدادگران با تاکید بر اشکال خشونت ۱۱۱
گفتار پنجم: توجه ویژه به مقوله تاثیر جنسیت بر امنیت امدادگران ۱۱۲
مبحث دوم– ضمانت اجرای حقوقی و راهکارها در فراسوی اجرای قواعد حمایتی از امدادگران ۱۱۳
گفتار نخست: ضمانت اجرای حقوق بشردوستانه ۱۱۳
بند۱– عوامل موثر در اجرای حقوق بشردوستانه ۱۱۴
بند۲– ضمانت اجرای کیفری حقوق بشردوستانه ۱۱۵
گفتار دوم: مسیولیت جهانی ۱۱۵
بند۱– مسیولیت کیفری کشورها ۱۱۷
بند۲– مسیولیت بین المللی افراد ۱۱۸
گفتار سوم: نقش وکارایی کمیسیون حقیقت یاب بین المللی بشردوستانه ۱۲۰
گفتارچهارم: گسترش آگاهی نسبت به حقوق بشردوستانه بین المللی ۱۲۱
گفتارپنجم: تلاش های سازمان ملل متحد در جهت ایجاد امنیت مطلوب در راستای حفاظت از امدادگران ۱۲۳
گفتار ششم: راهکارهای پیشنهادی ۱۲۵
نتیجه گیری ۱۲۷
فهرست منابع و مآخذ
فارسی ۱۳۰
مقالات ۱۳۲
انگلیسی ۱۳۴
وب سایتها ۱۳۸
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار ۱– تجاوزات کلی علیه امدادگران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ ۱۰۸
نمودار ۲– آمار بیشترین حوادث در سال ۲۰۰۹ ۱۰۹
نمودار ۳– خشونت علیه امدادگران بشردوستانه بین المللی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ ۱۰۹
نمودار ۴– آمار تجاوزات علیه کارکنان سازمان ملل و سازمانهای غیر دولتی بین المللی ۱۱۰
نمودار ۵– استفاده از تاکتیکهای مختلف خشونت از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ ۱۱۰
کلیدواژه ها
- جنایت جنگی
- جنگ
- امداد بین المللی
- حقوق بشر
- انسان دوستی
- مسیولیت
- امدادگران بشردوستانه
- مخاصمات مسلحانه بین المللی
- قوق بشردوستانه بین المللی