حمایت از طرح های صنعتی مطالعه تطبیقی حقوق بین الملل مالکیت فکری و ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حمایت از طرح های صنعتی مطالعه تطبیقی حقوق بین الملل مالکیت فکری و ایران
عنوانحمایت از طرح های صنعتی مطالعه تطبیقی حقوق بین الملل مالکیت فکری و ایران
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوسیدمجید حسینی نورآبادی
استاد راهنماابوطالب کوشا
استاد مشاورحسین آل کجباف
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



حمایت از طرح های صنعتی مطالعه تطبیقی حقوق بین الملل مالکیت فکری و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدمجید حسینی نورآبادی، با راهنمایی ابوطالب کوشا و با مشاوره حسین آل کجباف در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

مالکیت فکری یا مالکیت غیرعینی یا ناملموس که مبتنی برخلاقیت های فکری بشر هستند به عنوان یکی از مسایل اساسی و زیربنایی در معاملات و داد و ستدهای تجاری متجلی است. مالکیت فکری به طور کلی به دو گروه عمده مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری تقسیم می شود. طرح های صنعتی به عنوان بخشی از مالکیت صنعتی، حالت تزیینی و زیبایی کالای مصرفی را تشکیل می دهد. بی شک حمایت از آن، اثرات و منافع بسیار زیادی را برای حامیان به همراه خواهد داشت. از آن جمله می توان به انتقال تکنولوژی، تولید سرمایه، جذب سرمایه گذاری خارجی، ایجاد انگیزه در طراحان، مخترعان، افزایش واردات و صادرات و ... اشاره کرد.ثبت طرح های صنعتی کانال کسب حمایت از آنهاست که در کشورهای مختلف به شیوه های متفاوت صورت می پذیرد. در کشور ما از حقوق طرح های صنعتی تحت دو نظام کپی رایت و طرح های صنعتی حمایت به عمل می آید.مقایسه نظام های بین المللی ثبت طرح های صنعتی با توجه به مقررات موجود در موافقت نامه های ماهوی و شکلی ( تریپس، لوکارنو، عهدنامه لاهه و کنوانسیون پاریس) و همچنین بررسی اجرای حقوق مالکیت فکری در موافقت نامه تریپس با مقررات و رویه جاری در کشور منافع و مزایای بسیاری در بردارد که اهداف انجام این پروژه را تشکیل داده اند. لذا جهت دستیابی به نتیجه این مقایسه، بررسی چگونگی ثبت و حمایت از طرح های صنعتی در کشور ضروری می نماید. لازم به ذکر است در کشور ما از طرح های صنعتی و حقوق طراح و مالک آن تحت دو نظام کپی رایت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (با توجه به قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸) و طرح های صنعتی در اداره طرح های صنعتی ( با توجه به قانون اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب سال ۱۳۸۶ ) حمایت به عمل می آید. بررسی شرایط ثبت طرح های صنعتی در این دو مرکز و امکان متمرکز کردن آن از دیگر اهداف این پایان نامه بوده است. جهت دستیابی به این مهم بررسی شرایط و تعداد طرح های صنعتی ثبت شده ایرانی و داخلی و اعتراضات وارده و نحوه رسیدگی به آنها ضرورت داشته است که در این پایان نامه به صورت مشروح و همچنین در قالب نمودار به خواننده ارایه گشته است.از دیگر اهداف پیگیری شده در این پایان نامه بررسی مسایل و مشکلات جاری ثبت طرح صنعتی در کشور بوده است. بدین منظور و جهت دستیابی به نتیجه ای مثمرثمر ضمن اینکه از تجربیات اساتید و بزرگوارانی که در تهیه قانون مرتبط با طرح های صنعتی نقش مهم ایفا نموده اند، پیشنهاداتی نیز در دراین باب ارایه گردیده است.بهرحال آنچه از اهمیت بسزایی برخوردار است این است که بدانیم کشورمان ایران در عرصه مالکیت فکری و بالاخص حقوق طراحان صنعتی چه جایگاهی دارد و با وجود این که چند سالی بیش نیست که از تصویب قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب سال ۱۳۸۶ و آیین نامه اجرایی آن مصوب سال ۱۳۸۷ می گذرد، با این حال تا چه حد در این زمینه پیش رفته ایم و چه اقداماتی مورد نیاز است تا خود را بیش از پیش با قوانین و نظام های بین المللی هماهنگ سازیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب


مقدمه ۱



بخش اول : کلیات و ثبت طرح های صنعتی


فصل اول: مفاهیم، سابقه تاریخی و قلمرو طرح های صنعتی


مبحث اول:مفاهیم و ارزش اقتصادی حقوق مالکیت فکری و طرح های صنعتی ۶

گفتار اول: مفاهیم ۶

بند اول: مفهوم مالکیت فکری ۶

بند دوم: مفهوم مالکیت صنعتی ۸

بند سوم: طرح صنعتی چیست؟ ۹

الف: مقررات بین المللی ۹

ب: مقررات داخلی ۱۴

گفتار دوم: حمایت موثر از مالکیت فکری و نقش آن در نظام اقتصادی ۱۶

بند اول: اهمیت و ارزش اقتصادی حمایت موثر از حقوق مالکیت فکری ۱۶

بند دوم: ارزش اقتصادی حمایت موثر از حقوق طرح های صنعتی ۱۸

گفتار سوم : سازمان حمایت کننده از حقوق مالکیت فکری ۱۹

مبحث دوم: ریشه های مالکیت صنعتی ۲۱

گفتار اول: جایگاه مالکیت صنعتی و مصادیق آن در مالکیت فکری ۲۱

گفتار دوم: جایگاه طرح صنعتی در مالکیت صنعتی ۲۳

مبحث سوم: تاریخچه مالکیت صنعتی در نظام بین الملل و ایران ۲۴

گفتار اول: تاریخچه حقوق مالکیت صنعتی و طرح های صنعتی در نظام بین الملل ۲۴

گفتار دوم: تاریخچه حقوق مالکیت صنعتی و طرح های صنعتی در ایران ۲۷

مبحث چهارم: جایگاه حق طراح در نظام حقوقی ۲۹

گفتار اول: طراح و مالک طرح ۲۹

گفتار دوم: حقوق مترتب بر طراح ۳۲

بند اول: حق طراح و حقوق عمومی و خصوصی ۳۲

بند دوم: حق طراح و حقوق مالی و غیرمالی ۳۳

بند سوم: حق طراح و حقوق عینی و دینی ۳۴

بند چهارم: حق طراح و اموال منقول و غیرمنقول ۳۴

مبحث پنجم: طرح صنعتی و مقایسه آن با دیگر مصادیق مالکیت صنعتی ۳۵

گفتار اول: طرح صنعتی و حق مولف (کپی رایت) ۳۵

گفتار دوم: اختراع و طرح صنعتی ۳۷

گفتار سوم: علامت تجاری، اسم تجاری و طرح صنعتی ۴۲

گفتار چهارم: نشان جغرافیایی و طرح صنعتی ۴۶

گفتار پنجم: رقابت نامشروع و طرح صنعتی ۴۸

گفتارششم: طرح ساخت مدارهای یکپارچه و طرح صنعتی ۴۸




فصل دوم: ثبت طرح های صنعتی


مبحث اول: لزوم ثبت طرح های صنعتی ۵۲

گفتار اول: اهمیت ثبت طرح صنعتی ۵۲

گفتار دوم: حقوق اعطایی و فواید ثبت طرح صنعتی ۵۴

گفتار سوم: حق تقدم ۵۶

مبحث دوم: طرح های قابل ثبت و غیرقابل ثبت ۵۷

گفتار اول: طرح های قابل ثبت ۵۷

بند اول: بعد ملی ۵۷

بند دوم: بعد بین المللی ۵۸

گفتار دوم: طرح های غیرقابل ثبت ۶۰

بند اول: بعد ملی ۶۰

بند دوم: بعد بین المللی ۶۱

مبحث سوم: فرآیند ثبت طرح های صنعتی ۶۲

گفتار اول: نظام بین الملل ۶۲

بند اول: مسیر ملی ۶۵

بند دوم: مسیر منطقه ای ۶۵

بند سوم: مسیر بین المللی ۶۶

گفتار دوم: قانون ایران ۶۶

بند اول: فرآیند ثبت در اداره طرح های صنعتی ۶۷

بند دوم: ثبت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۸۷

الف: تاریخ اظهارنامه ۹۲

ب: استرداد و اصلاح اظهارنامه ۹۳

پ: مهلت رفع نقص ۹۴

ت: اشخاص دارای صلاحیت جهت دریافت ابلاغ ها ۹۵

ث: ماکت و نمونه واقعی ۹۶

ج: کانال های آشنایی با طرح صنعتی در کشور ۹۶

بند سوم: بررسی امکان متمرکز کردن ثبت کلیه طرح های صنعتی ۱۰۱

مبحث چهارم: تسلیم یک تقاضانامه جهت ثبت چند طرح صنعتی مختلف ۱۰۳

گفتار اول: نظام بین الملل ۱۰۳

گفتار دوم: حقوق ایران ۱۰۴

مبحث پنجم: هزینه ثبت طرح صنعتی ۱۰۵

گفتار اول: نظام بین الملل ۱۰۵

گفتار دوم: حقوق ایران ۱۰۶



بخش دوم: حمایت از طرح های صنعتی و اجرای حقوق آن


فصل سوم:حمایت داخلی و بین المللی از طرح های صنعتی


مقدمه

۱۰۹

مبحث اول: ضرورت حمایت از طرح های صنعتی ۱۰۹

گفتار اول: تجاری سازی طرح های صنعتی و حمایت داخلی از طراحان ۱۱۳

گفتار دوم: مشارکت ارگان ها، سازمان ها و بانک ها در حمایت از طراحان و مخترعان ۱۱۵

مبحث دوم: حمایت از طرح های صنعتی در معاهدات بین المللی ۱۱۷

گفتار اول: معاهدات ماهوی ۱۱۷

بند اول: کنوانسیون پاریس ۱۱۷

بند دوم: موافقتنامه تریپس (TRIPS) ۱۲۱

الف: ویژگی های موافقتنامه TRIPS ۱۲۴

ب: مقایسه با مقررات ایران ۱۲۷

گفتار دوم: معاهدات شکلی ۱۲۹

بند اول: موافقت نامه لوکارنو برای ایجاد طبقه بندی بین المللی طرح های صنعتی ۱۲۹

بند دوم: عهدنامه لاهه در خصوص سپردن بین المللی طرح های صنعتی ۱۳۰

گفتار سوم: امتیازات الحاق ایران به موافقتنامه لاهه و آثار قانونی آن ۱۳۸

مبحث سوم: حمایت از طرح های صنعتی در مقررات داخلی ۱۴۰

مبحث چهارم: حمایت از طریق نظام خاص و غیرخاص ۱۴۲

گفتار اول: حمایت از طریق نظام خاص ۱۴۳

گفتار دوم: حمایت از طریق نظام غیرخاص ۱۴۳

بند اول: حمایت طرح از طریق قانون کپی رایت ۱۴۵

بند دوم: حمایت طرح از طریق علامت تجاری ۱۴۶

بند سوم: حمایت طرح از طریق قانون رقابت ناعادلانه ۱۴۷


گفتار سوم: حمایت از طرح صنعتی ثبت نشده

۱۴۸

بند اول: حمایت از حق طرح صنعتی ثبت نشده بریتانیایی ۱۴۹

بند دوم: حمایت از حق طرح صنعتی ثبت نشده اتحادیه اروپایی ۱۵۰

مبحث پنجم: شرایط کسب حمایت ۱۵۰

گفتار اول: نظام بین الملل ۱۵۰

گفتار دوم: حقوق ایران ۱۵۴

مبحث ششم: مدت حمایت و بهره برداری از طرح های صنعتی در نظام بین الملل و حقوق ایران ۱۵۶

گفتار اول: مدت حمایت از طرح های صنعتی در نظام بین الملل و حقوق ایران ۱۵۶

گفتار دوم: بهره برداری از طرح صنعتی و تفویض اختیار آن در حقوق بین الملل و ایران ۱۵۸

مبحث هفتم: حمایت از طرح های صنعتی در قوانین داخلی کشورها ۱۶۰




فصل چهارم: اجرای حقوق طرح های صنعتی


مقدمه ۱۶۳

مبحث اول: راه های جبران در موافقت نامه تریپس و مقررات ایران ۱۶۶

گفتار اول: ضمانت اجرای مدنی در موافقت نامه تریپس و مقررات ایران ۱۶۶

بند اول: اجرای حقوق طرح های صنعتی در مقررات ایران ۱۶۹

الف: کمیسیون موضوع ماده

آیین نامه ۱۶۹

ب: نقش و اختیارات دادگاه در پیگیری اعتراضات ۱۷۱

پ: نقش و اختیارات دادسرا در پیگیری اعتراضات ۱۷۲

گفتار دوم: ضمانت اجرای کیفری در موافقت نامه تریپس و مقررات ایران ۱۷۶


مبحث دوم:تدابیرموقتی، تامینی و مرزی در موافقت نامه تریپس ومقررات ایران ۱۷۸

گفتار اول: تدابیر موقتی و تامینی در موافقت نامه تریپس و حقوق ایران ۱۷۸

گفتار دوم: تدابیر مرزی برای جلوگیری از نقض حقوق مالکیت صنعتی در موافقت نامه تریپس و حقوق ایران ۱۷۹

مبحث سوم: جلوگیری از بروز اختلاف و حل و فصل اختلافات ۱۸۰

گفتار اول: جلوگیری از بروز اختلاف ۱۸۰

گفتار دوم: حل و فصل اختلافات در سازمان جهانی مالکیت فکری و موافقت نامه تریپس ۱۸۳

نتیجه گی–ری ۱۸۶

پی–وست ه–ا ۱۹۰

منابع و مآخذ ۲۱۶

کلیدواژه ها

  • نظام اقتصادی
  • ارزش اقتصادی
  • حقوق مالکیت معنوی
  • حقوق بین الملل
  • ایران
  • نظام حقوقی
  • طرح صنعتی
  • حقوق مالکیت صنعتی
  • کنوانسیون پاریس
  • طرح های صنعتی
  • مالکیت صنعتی
  • موافقت نامه تریپس
  • موافقت نامه لاهه