حمایت از مصرف کننده در نظام حقوقی مالکیت فکری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حمایت از مصرف کننده در نظام حقوقی مالکیت فکری
عنوانحمایت از مصرف کننده در نظام حقوقی مالکیت فکری
رشتهحقوق مالکیت فکری
دانشجوامین نجمی
استاد راهنمامصطفی بختیاروند
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهدانشگاه قم



حمایت از مصرف کننده در نظام حقوقی مالکیت فکری عنوان پایان نامه ای است که توسط امین نجمی، با راهنمایی مصطفی بختیاروند در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

وضعیت مصرف کننده و حمایت از حقوق او در سایه نظام حقوق مالکیت فکری نیاز به تحلیل و بررسی فراوانی دارد. امکان تقابل میان حقوق مصرف کننده و حقوق مالکیت فکری در حوزه های گوناگون حقوقی وجود دارد؛ از مهمترین این حوزه ها می توان به رابطه میان حقوق رقابت و حقوق مالکیت فکری اشاره کرد؛ با این توضیح که حقوق رقابت، ضد–انحصار است در حالی که حقوق مالکیت فکری در اغلب موارد حق انحصاری ویژه ای برای صاحبان اموال فکری در نظر می گیرد. انحصار ناشی از مالکیت فکری مطلوب است ولی نباید سبب شود که منافع مصرف کننده و اهداف حقوق رقابت به خطر بیفتد؛ در نتیجه برقراری تعامل میان این دو رشته از حقوق در جهت حمایت از مصرف کننده، امری ضروری است. از سوی دیگر تاثیر قواعد حقوق مالکیت فکری در حوزه سلامت و بهداشت همگانی و دسترسی به دارو از مهمترین مباحثی است که در سطح بین المللی از سوی کشورهای در حال توسعه به چالش کشیده شده است. علاوه بر این در مباحث مربوط به علایم تجاری میتوان رد پایی از حقوق مصرف کننده یافت؛ آنجا که استفاده غیر مجاز و نامناسب از علامت تجاری سبب گمراهی مصرف کنندگان در انتخاب کالاهای مورد نیازشان می شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ۱

الف: تبیین موضوع ۱

ب: ضرورت انجام تحقیق ۲

ج: هدف ها و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق ۲

د: سیوال های اصلی تحقیق ۲

ه: فرضیه ها ۳

و: سابقه و پیشینه موضوع ۳

ز: روش تحقیق ۴

ن: ساختار تحقیق ۴

فصل اول:

کلیات

مبحث اول: مفهوم شناسی ۸

گفتار اول: حقوق مصرف ۸

گفتار دوم: بازیگران حقوق مصرف ۱۰

بند اول: مصرف کنندگان ۱۰

۱–ابهام در تشخیص مفهوم مصرف کننده ۱۲

۲–عناصر اساسی در تعریف مصرف کننده ۱۴

۲–۱–تهیه کردن و مورد استفاده قرار دادن ۱۴

۲–۲–اموال و خدمات ۱۶

۲–۳–کاربرد غیر حرفه ای ۱۷

بند دوم: پیشه وران(عرضه کنندگان) ۱۸

بند سوم: دارندگان حقوق مالکیت فکری ۲۱

مبحث دوم: پیشینه حمایت از حقوق مصرف کننده ۲۴

گفتار اول: پیشینه حمایت از حقوق مصرف کننده در فقه امامیه ۲۵

بند اول: راه کارهای شرعی ۲۷

بند دوم: راه کار سیاست شرعیه ۲۷

گفتار دوم: شکل گیری جریان حمایت از مصرف کننده در حقوق موضوعه ۲۸

بند اول: پیدایش حقوق مصرف کننده در جهان و ایران ۲۸

بند دوم: گام های اولیه در جهت حمایت از حقوق مصرف کننده ۳۰


– فرض تقصیر تولید کننده و فروشنده حرفه ای در مورد عیوب پنهانی کالا ۳۰

۲– تعهد تولیدکننده و فروشنده به دادن اطلاعات ۳۲

بند سوم: شکل گیری تدریجی پیدایش حقوق مصرف ۳۲

بند چهارم: تصویب قانون حمایت از حقوق مصرف کننده در ایران ۳۳

مبحث سوم: لازمه ی حمایت از حقوق مصرف کننده ۳۵

گفتار اول: ضعف مصرف کننده(موقعیت اقتصادی برتر برای تولیدکننده) ۳۷

گفتار دوم: وظیفه دولت و قانون در حمایت از ضعیف ۳۹

گفتار سوم: ناتوانی حقوق خصوصی کلاسیک در حمایت از مصرف کننده ۴۰

مبحث چهارم: ضرورت طرح مباحث حقوق مصرف کننده در نظام مالکیت فکری

۴۲

گفتار اول: فلسفه ی حقوق مالکیت فکری ۴۳

بند اول: مالکیت فکری به عنوان امتیازی برای پدیدآورنده ۴۳

بند دوم: مالکیت فکری به عنوان حق پدیدآورنده ۴۵

گفتار دوم: تاثیر تبیین ماهیت حقوق مالکیت فکری بر حقوق مصرف کننده ۴۵

بند اول: حق ندانستن امتیاز اعطایی به پدیدآورنده ۴۶

بند دوم: تاثیر حق دانستن ماهیت آثار فکری بر حقوق مصرف کننده ۴۸

فصل دوم:

تاثیر حقوق مالکیت فکری بر وضعیت مصرف کننده

مبحث اول: رابطه حقوق مالکیت فکری با حقوق رقابت ۵۳

گفتار اول: نگاهی مختصر بر مبانی حاکم بر حقوق رقابت تجارتی ۵۴

بند اول: انحصار ۵۴

بند دوم: رقابت ۵۷

۱–آثار رقابت ۵۹

۲–اهداف حقوق رقابت ۶۱

۳–اعمال و اقدامات ضد رقابت ۶۴

۳–۱–ممنوعیت توافق مغایر رقابت ۶۵

۳–۱–۱–سازش ۶۵

۳–۱–۱–۱–مفهوم ومصادیق ۶۵

۳–۱–۱–۲–اشکال ۶۸

گفتار دوم: تاثیر قواعد حقوق مالکیت فکری بر حقوق رقابت ۷۲

بند اول:حمایت از پدیدآورندگان آثار فکری از طریق اعطای حقوق انحصاری ۷۴

۱–ویژگی های حقوق انحصاری دارندگان آثار فکری ۷۴

۱–۱–موقتی بودن ۷۶

۱–۲–انحصاری بودن ۷۸

۱–۳– مطلق بودن ۷۹

۲–دکترین استیفای حق ۸۱

۲–۱–مفهوم دکترین ۸۲

۲–۲– تاثیر دکترین استیفای حق بر حقوق رقابت ۸۳

بند دوم: قراردادهای اعطای امتیازوحقوق رقابت ۸۵

۱–انواع قراردادهای اعطای امتیاز ۸۵

۱–۱– قراردادهای لیسانس ها ۸۵

۱–۲– قراردادهای فرانشیز ۸۷

۲–تاثیر قراردادهای اعطای امتیاز بر حقوق رقابت ۸۹

۲–۱– قراردادهای اعطای امتیاز در قالب توافقات عمودی ۹۱

۲–۲– قراردادهای الحاقی ۹۳

۲–۳– شرط بازگشت منافع ۹۴

۳–مقابله با آثار سوء ناشی از قراردادهای اعطای امتیاز ۹۵

مبحث دوم: رابطه حقوق مالکیت فکری با سلامت همگانی و دسترسی به دارو ۹۷

گفتار اول: وضعیت حمایت از بهداشت همگانی در موافقتنامه تریپس ۹۹

تدابیر اتخاذ شده در موافقتنامه در رابطه با حق بر سلامت همگانی ۱۰۰

۱–خاتمه حق ۱۰۰

۲–مبارزه با رویه های غیر منصفانه و ضد رقابتی ۱۰۱

۳–قابلیت مستثناء ساختن اختراعات مربوط به حفظ زندگی یا بهداشت انسان ۱۰۳

۴–لیسانس اجباری ۱۰۴

۴–۱– تعریف لیسانس اجباری ۱۰۶

۴–۲– شرایط صدور لیسانس اجباری ۱۰۶

گفتار دوم: بیانیه دوحه در رابطه با موافقتنامه تریپس و سلامت همگانی ۱۰۸

بند اول: پیشینه شکل گیری بیانیه دوحه ۱۰۹

بند دوم:تمهیدات بیانیه دوحه در راستای حمایت از سلامت همگانی ودسترسی به دارو ۱۱۲

بند سوم: چالش های موجود در مسیر اجرای بیانیه دوحه ۱۱۵

۱–فقدان قوانین ملی ۱۱۵

۲–موانع موجود بر سر راه استفاده از لیسانس های اجباری ۱۱۵

۳–تلاش هایی در جهت افزایش نمونه های جدید اختراع ۱۱۶

۴–عدم پیشرفت کافی در طول دوره انتقالی ۱۱۶

بند چهارم: جمع بندی و ارایه راهکار برای اجرایی کردن مفاد بیانیه دوحه ۱۱۶

مبحث سوم: علامت تجاری و تاثیر آن بر رفاه مصرف کننده ۱۱۹

گفتار اول: شناسایی علامت تجاری ۱۲۰

تعریف علامت تجارتی ۱۲۰

گفتار دوم: علامت تجارتی در خدمت مصرف کننده ۱۲۲

بند اول: شرایط ماهوی علامت تجارتی در راستای حمایت از مصرف کننده ۱۲۲

۱–ویژگی تمایز بخشی علایم تجاری ۱۲۳

۲–گمراه کننده نبودن علایم تجاری ۱۲۴

بند دوم: کارکردهای علامت تجارتی برای مصرف کننده ۱۲۶

۱–علامت تجارتی وسیله ای برای تشخیص و انتخاب کالای مورد نظر ۱۲۷

۲–علامت تجاری وسیله ای برای تعیین منشا و کیفیت کالا ۱۲۸

بند سوم: شرط کنترل کیفیت در لیسانس علامت تجاری ۱۳۰

نتیجه گیری ۱۳۱

پیشنهادها ۱۳۳

فهرست منابع و مآخذ ۱۳۵

کلیدواژه ها

  • سلامت همگانی
  • حقوق مصرف کننده
  • دسترسی به دارو
  • علایم تجاری
  • مصرف کننده
  • نظام حقوقی
  • حمایت از مصرف کننده
  • حقوق مالکیت معنوی
  • امتیازنامه ها
  • نشان های تجاری