حمایت کیفری از حقوق بیماران و مصدومان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حمایت کیفری از حقوق بیماران و مصدومان
عنوانحمایت کیفری از حقوق بیماران و مصدومان
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوبهزاد جودکی
استاد راهنماابوالفتح خالقی
استاد مشاورعادل ساریخانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه قم



حمایت کیفری از حقوق بیماران و مصدومان عنوان پایان نامه ای است که توسط بهزاد جودکی، با راهنمایی ابوالفتح خالقی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

بیماران و مصدومان یکی از آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی هستند که به دلیل شرایط خاص جسمی و روانی شان، توانایی های معمول خود را از دست داده و خود را با اعتماد کامل به سیستم ارایه خدمات بهداشتی می سپارند. این افراد همانند سایر اقشار جامعه دارای حقوقی می باشند که شامل انتقال به مرکز درمانی، پذیرش در بیمارستان، دوره درمان، حمایت و مراقبت از بیمار و مصدوم در دوران نقاهت می شود؛ و اجرای آن از سوی جامعه، دولت، کادر درمانی و دیگر افرادی که به نوعی با آنان سر و کار دارند الزامی می باشد. به همین دلیل وجود ابزارهایی برای تضمین رعایت حقوق آنان در این سیستم، ضروریست و یکی از این ابزارها تدوین حقوق آنان و تعیین ضمانت اجراهای قانونی برای ناقضان این حقوق می باشد. در حقوق ایران بدون اینکه قانون خاصی برای حمایت از آنان تدوین گردد، در قوانین و مقررات مختلف از جمله قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری مواردی را می توان یافت که در جهت حمایت از بیماران و مصدومان وضع شده است. همچنین تدوین منشور حقوق بیمار می تواند گام مثبتی در جهت مشخص نمودن حقوق مشروع و قانونی هر بیمار باشد. اما با بررسی این قوانین و منشور موجود در این زمینه می توان دریافت که تنها بعضی از این حقوق مانند افشای اطلاعات مربوط به بیمار جرم انگاری شده اند. مواردی همچون حق دریافت خدمات سلامت، به صورت ناقص مورد حمایت قانونگذار قرار گرفته است. در حالی که حقوقی همانند حق دریافت اطلاعات، صرفا حق هستند بدون اینکه ضمانت اجرایی در قبال نقض آنان متوجه متخلف باشد و در مواردی همچون سهم خواری، ضمانت اجرای کافی برای نقض این حقوق وجود ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

الف) بیان مسیله ۱

ب) سوالات ۲

ج)فرضیات ۲

د) اهمیت و ضرورت تحقیق ۳

ه)اهداف تحقیق ۳

و) پیشینه ۳

ز) مشکلات تحقیق ۴

ح) روش تحقیق ۴

ط) سازماندهی مطالب تحقیق ۵

فصل اول) کلیات ۶

مبحث اول) تعریف مفاهیم و اصطلاحات ۶

گفتار اول) تعریف لغوی ۶

بند اول) حق ۶

بند دوم) بیمار ۶

بند سوم) مصدوم ۷

بندچهارم) حقوق بیمار ۷

گفتار دوم) تعریف اصطلاحی ۷

بند اول) حق ۷

بند دوم) بیمار ۸

بند سوم) مصدوم ۹

بند چهارم) حقوق بیمار ۱۰

مبحث دوم) پیشینه ۱۱

گفتار اول) پیشینه اجتماعی ۱۱

بند اول) دوران باستان ۱۵

بند دوم) دوران اسلام ۱۶

گفتار دوم) پیشینه تقنینی ۲۰

بند اول) نظام ملی ۲۰

بند دوم) نظام بین المللی ۲۳

فصل دوم) ضمانت اجراهای انضباطی از حقوق بیماران و مصدومان ۲۸

مبحث اول) حمایت از بیماران در منشور حقوق بیمار ۲۹

گفتار اول) حق دریافت خدمات سلامت ۳۰

بند اول) قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع

مخاطرات جانی مصوب ۱۳۵۴ ۳۲

الف) عدم کمک از سوی افراد عادی ۳۳

ب)عدم ارایه خدمات پزشکی ازسوی متصدیان امورپزشکی۳۵

ج) عدم ارایه خدمات از سوی مراکز درمانی ۳۶

بند دوم) بررسی بند

قانون مجازات خودداری از کمک به

مصدومین و رفع مخاطرات جانی مصوب ۱۳۵۴ ۴۰

بند سوم) بررسی تعارض ماده واحده با تبصره ماده

قانون

مجازات اسلامی ۴۲

بند چهارم) عدم ارایه خدمات و فوت یا مصدوم شدن بیمار ۴۴

بند پنجم) بررسی تعارض بند

ماده واحده با تبصره سوم

ماده

و

ق م ا ۴۷

گفتار دوم) بررسی بندهای حق دریافت خدمات سلامت ۵۲

بند اول) ارایه خدمت با رعایت شان، کرامت و باورهای دینی ۵۳

بند دوم) دریافت خدمات صادقانه، محترمانه ۵۵

بند سوم) عدم تبعیض در دریافت خدمات ۵۵

بند چهارم) دریافت خدمات روزآمد ۵۷

بند پنجم) تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری ۵۸

بند ششم) عدم توجه به وضعیت مالی بیماران ۵۹

بند هفتم) بررسی دیگر بندهای حق دریافت خدمات سلامت ۶۲

گفتار سوم) حق دریافت اطلاعات ۶۳

بند اول) آگاهی از مفاد منشور حقوق بیمار در زمان پذیرش ۶۴

بند دوم) آگاهی بیمار از اقدامات پژوهشی ۶۵

بند سوم) نحوه ارایه اطلاعات ۶۹

گفتار چهارم) حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار ۷۴

بند اول) حق انتخاب و تصمیم گیری در مورد پزشک معالج ۷۵

بند دوم) حق شرکت یا عدم شرکت در هرگونه پژوهش ۷۸

گفتار پنجم) حق دادخواهی ۸۳

بند اول) حق دسترسی به دادگاه مستقل و بی طرف ۸۴

بند دوم) اصول مربوط به حق دفاع و داشتن وکیل ۸۸

بند سوم) رعایت مهلت منطقی رسیدگی ۸۹

بند چهارم)قابلیت اعتراض تجدید نظردرآرای هیات های انتظامی ۹۱

بند پنجم)مستند و مستدل بودن آرای هیات های انتظامی ۹۴

مبحث دوم) حمایت انضباطی از بیماران در منشور حقوق بیمار در داروخانه ۹۶

گفتار اول) حق دریافت دارو از داروخانه ۹۶

گفتار دوم) حق درج مشخصات و طرز استعمال دارو در نسخه ۹۸

گفتار سوم) حق محرمانه ماندن اسرار ۹۹

گفتار چهارم) حق خرید دارو از داروخانه ۹۹

مبحث سوم) تخلفات مالی نسبت بیماران ۱۰۱

گفتار اول) تحمیل نمودن مخارج غیرضروری به بیماران ۱۰۲

گفتار دوم) رعایت ننمودن تعرفه های خدمات درمانی ۱۰۳

گفتار سوم) اخذ مبالغ مازاد بر وجوه دریافتی توسط مسیولان موسسات ۱۰۶

گفتار چهارم)جذب بیماراز موسسات دولتی و خیریه به موسسات خصوصی۱۰۸

فصل سوم) ضمانت اجراهای کیفری از حقوق بیماران و مصدومان ۱۱۰

مبحث اول) رضایت بیمار ۱۱۰

گفتار اول) رضایت ۱۱۱

گفتار دوم) مصادیق رضایت و شروط آن ۱۱۴

گفتار سوم) رضایت در قانون مجازات اسلامی ۱۱۸

گفتار چهارم) ضمانت اجرای عدم اخذ رضایت از سوی بیمار ۱۲۲

گفتار پنجم) اهلیت رضایت دهنده ۱۲۵

گفتار ششم) مشروع بودن عمل طبی و جراحی ۱۲۷

گفتار هفتم) زمان اخذ رضایت نامه و برایت نامه ۱۲۸

گفتار هشتم) بار اثبات در صورت اختلاف در اخذ رضایت ۱۳۱

مبحث دوم)حق احترام به حریم خصوصی بیمار ۱۳۱

گفتار اول) حق خلوت ۱۳۲

گفتار دوم) جلوه های گوناگون حق خلوت ۱۳۴

بند اول) حریم خصوصی جسمانی ۱۳۴

بند دوم) حریم خصوصی روانی ۱۳۴

بند سوم) حریم خصوصی ناظر بر محل اقامت بیمار ۱۳۹

بند چهارم) حریم خصوصی اطلاعاتی ۱۴۴

مبحث سوم) حق رازداری و عدم افشای اطلاعات ۱۴۸

گفتار اول) قوانین و مقررات در خصوص رازداری ۱۴۹

گفتار دوم) بررسی جرم افشای سر ۱۵۱

گفتار سوم) استثنایات رازداری ۱۵۵

مبحث چهارم) حمایت کیفری از مصدومان ۱۵۷

مبحث پنجم) حمایت های ویژه از بیماران در اجرای کیفر ۱۶۴

گفتار اول) مجازات های سالب حیات ۱۶۴

گفتار دوم) مجازات های بدنی قطع عضو حدی ۱۶۵

گفتار سوم) مجازات های بدنی قطع یا جرح به عنوان قصاص ۱۶۶

گفتار چهارم) اجرای مجازات شلاق ۱۶۷

گفتار پنجم) بیماری محکوم به حبس ۱۷۱

بند اول) بیماری محکوم قبل از معرفی به زندان ۱۷۲

بند دوم) بیماری محکوم حین تحمل حبس ۱۷۳

مبحث ششم) حمایت کیفری از بیماران روانی ۱۷۶

گفتار اول) جنون هنگام ارتکاب جرم ۱۷۶

گفتار دوم) جنون پس از ارتکاب جرم و قبل از صدور حکم قطعی ۱۷۹

گفتار سوم) جنون حادث پس از صدور حکم قطعی و به هنگام اجرای

مجازات ۱۸۰

بند اول) تاثیر جنون بر مجازات های حدی ۱۸۰

بند دوم) تاثیر جنون بر مجازات قصاص ۱۸۱

بند سوم) تاثیر جنون بر مجازات دیه ۱۸۳

بند چهارم) تاثیر جنون بر مجازات تعزیری ۱۸۳

الف) جنون محکوم قبل از معرفی به زندان ۱۸۴

ب) جنون محکوم حین تحمل حبس ۱۸۵

ج) اجرای مجازات شلاق تعزیری بر مجنون ۱۸۶

بند پنجم) تاثیر جنون بر مجازات های بازدارنده ۱۸۶

مبحث هفتم) اتانازی ۱۸۸

گفتار اول) انواع اتانازی ۱۸۹

گفتار دوم) دلایل مبتنی بر اخلاق ۱۹۱

بند اول) دلایل موافقان اتانازی ۱۹۲

بند دوم) دلایل مخالفان اتانازی ۱۹۴

گفتار سوم) بررسی انواع اتانازی از منظر فقه و حقوق ۱۹۶

مبحث هشتم) بررسی قانون پیوند عضو بیماران فوت شده و بیماران مرگ مغزی ۲۰۷

گفتار اول) ادله مخالفان برداشتن عضو از مردگان ۲۰۸

گفتار دوم) ادله موافقان برداشتن عضو از مردگان ۲۱۰

گفتار سوم) مرگ مغزی ۲۱۲

بند اول) مرگ از منظر قرآن کریم ۲۱۲

بند دوم) مرگ از منظر پزشکی ۲۱۴

گفتار چهارم) بررسی مرگ مغزی در حوزه ی حیات مستقر و غیر مستقر ۲۱۴

گفتار پنجم) بررسی قانون پیوند اعضا ۲۱۶

مبحث نهم) کنوانسیون ژنو ۲۱۸

گفتار اول) متعاهدین و مجریان و استفاده کنندگان از کنوانسیون ژنو ۲۱۹

گفتار دوم) امتیازات کنوانسیون ژنو برای بیماران و مصدومان ۲۲۲

گفتار سوم) جرایم مندرج در کنوانسیون ژنو ۲۲۴

گفتار چهارم) وظیفه دولت ها در شناسایی، تعقیب و کیفر جنایتکاران ۲۲۵

نتیجه گیری ۲۲۸

پیشنهادها ۲۳۱

فهرست منابع و مآخذ ۲۳۳

کلیدواژه ها

  • حقوق بیماران
  • کارکنان پزشکی
  • خدمات بهداشتی
  • آسیب
  • حمایت کیفری
  • ضمانت اجرای قانونی
  • قانون مجازات اسلامی
  • آیین دادرسی کیفری
  • بیمار
  • مصدوم
  • حقوق
  • کادر درمانی
  • حمایت کیفری.