حملات سایبری از منظر حقوق بین الملل؛ مطالعه موردی ویروس استاکس نت

عنوان	حملات سایبری از منظر حقوق بین الملل؛ مطالعه موردی ویروس استاکس نت
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	مرتضی ولی پورعالم
استاد راهنما	سیروس نورایی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

حملات سایبری از منظر حقوق بین الملل؛ مطالعه موردی ویروس استاکس نت عنوان پایان نامه ای است که توسط مرتضی ولی پورعالم، با راهنمایی سیروس نورایی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه دفاع گردید.

چکیده

حمله سایبری، پدیده تازه ای است که می تواند روش هدایت جنگ مدرن به دست بازیگران دولتی و غیردولتی را دگرگون سازد. سرشت بی یمانند این تهدید و توانمندی بازیگران در پهنه جنگهای سایبری برای آسیب رسانی، کشتار و تخریب فیزیکی از راه فضای سایبر، تعریفهای سنتی کاربرد زور را دگرگون کرده است. در سال ۲۰۱۰ استاکس نت با توجه به کارویژه ها وپیچیدگی هایش مورد توجه کاشناسان قرار گرفت.این بدافزار به گونه ای طراحی شد تا رایانه های خاصی را در ایران مورد هدف قرار دهد.اگر چه استاکس نت از طریق اینترنت در جهان منتشر شد،اما آثار مخرب آن محدود به سیستم های کنترلی خاصی نبود که در ایران هدف قرار داده بودند.با رمز گشایی کدهای این بدافزار مشخص شد که همانند سلاحی علیه تاسیسات هسته ای کشورمان طراحی وبه کارگرفته شده است تا عملیات گازرسانی سانتریفیوژها را در فرایند غنی سازی دچار اختلال کند.اهداف وآثار این بدافزار به گونه ای بود که بسیاری آن را با یک حمله مسلحانه مقایسه کردند.پرسش اصلی این است که آیا یک حمله سایبری، کاری فروتر از کاربرد زور، در حد کاربرد زور یا کاربرد زور و برابر با یک حمله مسلحانه است؟ و یا اساسا در قالب ممنوعیت مداخله در امور داخلی کشورها(بند۷ماده منشورملل متحد) می باشد؟ برپایه یافته های این پژوهش و نیز ماده ۲ (۴) منشور ملل متحد، حمله سایبری را می توان کاربرد زور مسلحانه دانست. از سوی دیگر، تنها حمله سایبری گسترده به زیرساختهای اساسی که خسارتهای مادی یا تلفات انسانی قابل قیاس با حمله مسلحانه با جنگ افزارهای متعارف به بار آورد، به دولت قربانی حق دفاع مشروع می دهد. همچنین، در برابر حمله سایبری که در حد حمله مسلحانه نباشد، ولی زمینه حمله مسلحانه ای قریب الوقوع با جنگ افزارهای متعارف را فراهم کند، می توان دست به دفاع مشروع زد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ۱

کلیات تحقیق ۲

۱–۱ مقدمه ۳

۱–۲ بیان مساله ۳

۱–۳ پیشینه تحقیق ۵

۱–

سوالات تحقیق ۷

۵–۱ فرضیه‏ها ۷

۱–۶ اهداف تحقیق ۷

۱–۷ روش تحقیق ۸

۱–۸ روش گرد آوری ۸

۱–۹ روش تجزیه وتحلیل اطلاعات ۸

۱–۱۰ سازماندهی تحقیق ۸

فصل اول: رهیافت نظری وتیوری ۱۰

۲–۱مقدمه ۱۱

۲–۲ تبیین تیوریک پژوهش در الگوی حقوق بین الملل ۱۱

۲–۲–۱ قلمرو حقوق بین الملل ۱۱

۲–۲–۲ طبقه بندی حقوق بین الملل ۱۳

۲–۲–۳ تابعان حقوق بین الملل ۱۴

۲–۲–۴ نفی و اثبات حقوق بین الملل ۱۵

۲–۲–۴–۱ نفی و انکار حقوق بین الملل ۱۵

۲–۲–۴–۲ اثبات حقوق بین الملل ۱۶

۲–۲–۵ ضمانت اجرا در حقوق بین الملل ۱۸

۲–۲–۵–۱ عناصر ضمانت اجرا ۱۸

۲–۲–۵–۲ انواع ضمانت اجراهای حقوق بین الملل ۱۹

۲–۳ تبیین تیوریک یک پژوهش در الگوی حقوق مخاصمات مسلحانه ۲۱

۲–۳–۱ مفهوم جنگ ۲۱

۲–۳–۱–۱مفهوم حقوقی جنگ ۲۱

۲–۳–۱–۲ حقوق جنگ ۲۲

۲–۳–۲ ضرورت وجود حقوق جنگ ۲۳

۲–۳–۳ جنگ در نظریه ۲۳

۲–۳–۴ جنگ در قوانین بین المللی ۲۵

۲–۳–۴–۱ دوران پیش از جامعه ملل ۲۶

۲–۳–۴–۲دوران حیات جامعه بین الملل ۲۷

۲–۳–۴–۳ نظام ملل متحد ۲۷

۲–۳–۴–۴ منشور ملل متحد ۲۸

۲–۳–۴–۵ نظام معاهدات بین المللی ۲۹

۲–۳–۵ حملات سایبری و حقوق ۲۹

۲–۳–۶ تجاوز و دفاع مشروع ۳۰

۲–۳–۶–۱ مفهوم دفاع مشروع ۳۰

۲–۳–۶–۲ الزامات حقوقی دفاع مشروع در برابر حمله سایبری ۳۱

۲–۳–۷ نبرد سایبری و دفاع از خود ۳۳

فصل دوم: بررسی معیارهای نظری وعملی حملات سایبری در حقوق بین الملل ۳۵

۳–۱ مقدمه ۳۶

۳–۲ ترمینولوژی ۳۸

۳–۲–۱حمله و مفهوم سیاسی آن ۳۸

۳–۲–۲ حمله در مفهوم حقوقی آن ۳۸

۳–۲–۳ سایبر– فضای سایبر ۳۹

۳–۲–۴ حمله سایبری ۴۱

۳–۲–۵ جنگ سایبری ۴۱

۳–۲–۶ استاکس نت ۴۳

۳–۳ مطالعه نظری حملات سایبری ۴۴

۳–۳–۱ انواع تهدیدهای مختلف ناشی از جنگ سایبر ۴۶

۳–۳–۲ انگیزه های جنگ سایبر ۴۷

۳–۳–۳ نمونه هایی از حملات سایبری ۴۷

۳–۴ رویکرد حقوق بین الملل پیرامون حملات سایبری و ویروس استاکس نت ۴۹

۳–۴–۱ تلقی حقوقی از حمله استاکس نت ۴۹

۳–۴–۲ ویروس استاکس نت وحقوق بین الملل ۵۰

۳–۵ چهارچوب اسناد بین المللی پیرامون حملات سایبری و ویروس استاکس نت ۵۲

فصل سوم: مطالعه حملات سایبری در حقوق بین الملل و بررسی ویروس استاکس نت ۵۷

۴–۱ قوانین موجود در حقوق بین الملل و سازمان بین المللی ۵۸

۴–۱–۱ حمله سایبری به مثابه نقض حقوق توسل به زور ۵۹

۴–۱–۲ حمله سایبری به مثابه حمله مسلحانه ۶۰

۴–۱–۳ حمله سایبری به عنوان شیوه ای جنگی ۶۴

۴–۱–۴ حمله مسلحانه به عنوان ابزاری جنگی ۶۵

۴–۱–۵ ارزیابی بدافزار استاکس نت از منظر حقوق مخاصمات مسلحانه ۶۶

۴–۲اسناد موجود در حقوق بین الملل ۶۹

۴–۲–۱ حملات سایبری،حقوق معاهدات و عرف های بین المللی ۶۹

۴–۲–۲دیدگاه حقوقی امریکا در خصوص قابلیت اعمال حقوق بین الملل در فضای سایبر ۶۹

۴–۲–۳ قرارداد ۱۹۸۱ الجزایر مابین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا ۷۲

۴–۲–۴ دیگر اسناد ۷۳

۴–۳ تطبیق حملات سایبری(ویروس استاکس نت) با مقررات حقوق بین الملل ۷۴

۴–۳–۱ حملات سایبری و اصل عدم توسل به زور ۷۴

۴–۳–۲ حمله سایبری ویروس استاکس نت و اصل عدم مداخله ۷۵

۴–۳–۳ حملات سایبری وتطبیق با اصل دفاع از خود ۷۶

فصل چهارم: بررسی حملات سایبری از منظر حقوق بین الملل(ویروس استاکس نت) ۷۹

۵–۱ شناسایی وانتساب ۸۰

۵–۱–۱ سناریو اول:رخنه گران نظامی ۸۲

۵–۱–۲ سناریوی دوم:رخنه گران غیر دولتی اجیر شده ۸۳

۵–۱–۳ سناریوی سوم:رخنه گران غیر دولتی تحریک شده ۸۵

۵–۱–۴ سناریو چهارم:رخنه گران مستقل از دولت ۸۶

۵–۲مسیولیت ناشی از حملات سایبری ۸۷

۵–۲–۱ بررسی مسوولیت ناشی از عمل ارگان های دولتی به صورت اخص ۹۱

۵–۳ واکنش به حملات سایبری ۹۳

۵–۳–۱ توسل به شورای امنیت ۹۳

۵–۳–۲ رجوع به دادگاه بین المللی ۹۴

۵–۳–۳ مقابله به مثل و اقدام متقابل ۹۶

۵–۴ جبران خسارت در حملات سایبری ۹۸

۵–۴–۱ توقف و عدم تکرار ۹۹

۵–۴–۲ اعاده وضع به حال سابق ۹۹

۵–۴–۳ غرامت ۱۰۰

۵–۴–۴ جلب رضایت ۱۰۱

نتیجه گیری وپیشنهادات ۱۰۳

۶–۱نتیجه گیری ۱۰۴

۶– ۲پیشنهادات پژوهش: ۱۰۴

فهرست منابع و ماخذ ۱۰۶

چکیده انگلیسی ۱۱۵

کلیدواژه ها

• سایبری
• حملات سایبری
• استاکس نت
• مخاصمات مسلحانه
• حمله سایبری
• منشور ملل متحد
• دفاع مشروع
• استاکس نت (بدافزار)
• زورگو یی
• حمله مسلحانه
• ویروس رایانه ای
• جرم رایانه ای
• قانون و قانونگزاری
• حقوق بین الملل
• جرم شناسی