دادرسی جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دادرسی جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران
عنواندادرسی جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوهمت اله انصاری
استاد راهنماابوالفتح خالقی
استاد مشاورعادل ساریخانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه قم



دادرسی جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط همت اله انصاری، با راهنمایی ابوالفتح خالقی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

دادرسی جرایم رایانه ای به دلایلی همچون حذف قلمرو مکان و محدوده سیاسی حاکمیت یک کشور مخفی ماندن هویت مجرم و تغییرپذیری ماهیت دلایل اثبات جرم با مشکلاتی همراه می باشد که در دادرسی جرایم سنتی کمتر دیده می شود.ادله سنتی همچون اقرار، شهادت، علم قاضی در محیط مجازی و الکترنیکی با رعایت شرایط پذیرش آنها قابلیت استناد دارد. صلاحیت مراجع قضایی در محیط مجازی بر اساس قواعد صلاحیت در دادرسی جرایم سنتی گذاشته شده است.به دلیل محیط مجازی و ماهیت ادله الکترونیکی در آن، قانونگذار اقدام به نگهداری و ذخیره داده ها از جمله داده ترافیک و اطلاعات کاربر نموده است.تفتیش و توقیف درداده ها، سامانه های رایانه ای و مخابراتی و حاملهای داده، صرفا جهت دسترسی به داده های مجرمانه یا داده هایی که برای ارتکاب جرم به کار رفته اند ،می باشد.شنود در محیط مجازی شامل دستیابی به محتوای ارتباطات رایانه ای غیر عمومی در حال انتقال و دسترسی به محتوای ارتباطات رایانه ای غیر عمومی ذخیره شده می باشد .در صورتی که داده های مجرمانه توسط طرفین دعوا یا شخص ثالث ایجاد، ذخیره، پردازش و منتقل شده باشد، در صورتی که سامانه رایانه ای و مخابراتی مربوط به نحوی عمل کند، که به صحت و تمامیت، اعتبار و انکار ناپذیری ادله خدشه وارد نکند، قابلیت استناد خواهد داشت.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول:کلیات ۵

مبحث اول: تعریف اصطلاحات ۶

گفتار اول: رایانه ۶

گفتار دوم: داده ۸

گفتار سوم: فضای سایبر ۹

گفتار چهارم :جرم رایانه ای ۱۲

گفتار پنجم: دادرسی (کیفری) ۱۴

مبحث دوم: تاریخچه پیدایش جرم رایانه ای و حقوق کیفری جرم رایانه ای ۱۹

گفتار اول: تاریخچه پیدایش جرم رایانه ای ۱۹

بنداول: تاریخچه پیدایش جرم رایانه ای در جهان ۱۹

بنددوم: تاریخچه پیدایش جرم رایانه ای در ایران ۲۰

گفتار دوم: تاریخچه پیدایش حقوق کیفری جرم رایانه ای ۲۱

بنداول:تاریخچه پیدایش حقوق کیفری جرم رایانه ای ازسوی سازمان های بین المللی ۲۱

بنددوم:تاریخچه پیدایش حقوق کیفری جرم رایانه ای در بعضی کشورها ۲۳

بندسوم : تاریخچه پیدایش حقوق کیفری جرم رایانه ای در ایران ۲۶

فصل دوم : ادله ونحوه تحصیل آنها ۲۸

مبحث اول : ادله الکترونیکی ۲۹

گفتار اول: مفهوم و اهمیت دلیل الکترونیکی ۲۹

گفتار دوم : ویژگی های ماهوی وشکلی ادله الکترونیکی ۳۲

بند اول: ویژگی ماهوی ادله الکترونیکی ۳۲

بنددوم: ویژگی شکلی ادله الکترونیکی ۳۲

گفتار سوم :عناصر دلیل الکترونیکی ۳۷

بنداول : قابلیت ارایه ۳۷

بنددوم : قابلیت ایجاد علم عادی ۳۹

بندسوم : اصالت ۴۰

گفتار چهارم: منابع ادله الکترونیکی ۴۱

گفتارپنجم:چالش های تحصیل ادله الکترونیکی ۴۳

بند اول : گستره تحصیل ادله ومشکلات ناشی از جمع آوری آنها ۴۳

بند دوم : آسیب پذیری سامانه های رایانه ای در برابر جرایم ۴۵

بندسوم: قابلیت دستیابی به سامانه وآسیب پذیری ادله الکترونیکی ۴۵

مبحث دوم: ادله سنتی وکاربردضواط آنها در ادله الکترونیکی ۴۷

گفتار اول: اقرار ۴۷

گفتاردوم: شهادت ۵۱

گفتارسوم : علم قاضی ۵۷

فصل سوم : آثار و احکام دادرسی در جرایم رایانه ای ۶۲

مبحث اول:صلاحیت ۶۳

گفتار اول: تعریف و ویژگی های صلاحیت کیفری ۶۳

گفتاردوم :صلاحیت درون مرزی مراجع کیفری ۶۵

گفتار سوم: صلاحیت سرزمینی و فضای سایبر و چالش های موجود ۶۷

بنداول: مفهوم و گستره قلمرو سرزمینی ۶۹

بنددوم: مفهوم قلمرو سرزمینی در فضای سایبر ۷۰

الف– بستر ارتباطات و مبادلات الکترونیکی ۷۰

ب – ابزار دسترسی به بستر ارتباطات و مبادلات الکترونیکی ۷۱

بندسوم: شاخص های تعیین محل ارتکاب جرایم سایبری ۷۲

الف– محل استقرار سیستمهای رایانه ای ۷۳

ب – محل حضور بارگذار و پیاده ساز شبکه ای ۷۴

گفتار چهارم: جهات قانونی شروع به تعقیب جرایم رایانه ای در ایران ۷۵

بند اول: داده های مجرمانه ذخیره شده در قلمرو ایران ۸۰

بند دوم: ارتکاب جرم از طریق دامنه مرتبه بالای کد کشوری ایران ۸۲

الف– مفهوم نام دامنه ۸۳

ب – قسمتهای مختلف یک نام دامنه ۸۴

ج– کارکردهای نام دامنه ۸۵

بندسوم: جرم رایانه ای در خارج از کشور علیه سامانه های رایانه ای و مخابراتی نظام ایران اسلامی ا دامنه بالای کد کشوری در سطح گسترده باشد ۸۶

بندچهارم: جرایم رایانه ای متضمن سوء استفاده از اشخاص کمتر از هجده سال اعم از آنکه مرتکب یا بزه دیده ایرانی یا خارجی باشد ۸۷

گفتار پنجم:رسیدگی به جرایم رایانه ای بدون معلوم شدن محل وقوع آن و اختصاص محاکم ویژه جرایم رایانه ای ۸۹

بنداول: مشکلات مربوط به تعیین محل وقوع جرم رایانه ای ۹۰

بنددوم: مشکلات خاص مربوط به کشف جرایم رایانه ای ۹۲

گفتارششم : حل اختلاف در صلاحیت در رسیدگی جرایم رایانه ای در ایران ۹۴

مبحث دوم : جمع آوری ادله ۹۵

گفتاراول: نگهداری وذخیره ادله ۹۷

بند اول : تکلیف ارایه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی نسبت به نگهداری داده ها ۹۷

الف– مفهوم ارایه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی ۹۹

ب– مفهوم داده ترافیک و اطلاعات کاربر ۹۹

بنددوم: حفظ داده های رایانه ای ذخیره شده و ارایه آنها ۱۰۱

الف–دستور حفاظت ازداده های رایانه ای توسط مقام قضایی وضابطان و مجازات امتناع کنندگان از دستور ۱۰۲

ب– مفهوم حفظ و مدت زمان حفاظت از داده ۱۰۳

ج– ارایه داده ها توسط افرادی که آنها را حفاظت کرده اند ۱۰۴

گفتاردوم: تفتیش و توقیف ۱۰۵

بند اول: سبب و ضوابط اجرای دستور و اطلاعات و اقدامات تفتیش ۱۰۷

الف– سبب تفتیش داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی ۱۰۷

ب– ضوابط اجرای دستور تفتیش و توقیف داده هایاسامانه های رایانه ای و مخابراتی ۱۰۷

ج– اطلاعاتی که می بایست دستور تفتیش و توقیف را دارا باشد ۱۰۸

د– اقداماتی که شامل تفتیش داده ها یا سامانه های رایانه ای و مخابراتی می شود ۱۰۹

بند دوم: توقیف داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ۱۱۰

الف– توقیف داده ها ۱۱۰

ب– توقیف سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ۱۱۱

بند سوم:گسترش دامنه توقیف و تفتیش به سایر سامانه ها و ممنوعیت توقیف داده ها یا سامانه ها ۱۱۲

الف– گسترش دامنه توقیف و تفتیش به سایر سامانه های رایانه ای و مخابراتی ۱۱۲

ب– ممنوعیت توقیف داده هاو سامانه ها ۱۱۳

بند چهارم: کپی گرفتن، تعیین تکلیف نمودن و شکایت متضرر از داده های توقیف شده ۱۱۴

الف– شرایط کپی گرفتن از داده های توقیف شده توسط ذی نفع ۱۱۴

ب – تعیین تکلیف نسبت به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا ۱۱۵

ج– شکایت متضرر از اقدامات مامورین در توقیف داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ۱۱۵

گفتارسوم: شنود ۱۱۶

بند اول: شنود محتوای ارتباطات رایانه ای در حال انتقال ۱۱۷

بند دوم: دسترسی به محتوای ارتباطات رایانه ای ذخیره شده ۱۱۹

گفتارچهارم :ارزش اثباتی و استناد پذیری ادله ۱۲۰

بند اول :قواعد عمومی ناظر بر استناد پذیری ادله الکترونیکی ۱۲۲

الف– هویت پدید آورنده ادله الکترونیکی ۱۲۳

ب– اعتبار ادله الکترونیکی ۱۲۵

بند دوم :قواعد خاص ناظر بر استناد پذیری ادله الکترونیکی ۱۲۵

بند سوم: استناد پذیری داده های رایانه ای ایجادشده و رسیدگی به جرایم حاوی ادله الکترونیکی ۱۲۷

الف– استناد پذیری ادله ایجاد شده توسط طرف دعوا یا شخص ثالث ۱۲۷

ب – دلایلی که لازم است از داده ها نگهداری و مراقبت به عمل آید ۱۲۸

ج– رسیدگی به جرایم غیر رایانه ای که ادله الکترونیکی در آنها مورد استناد قرار می گیرد ۱۲۸

نتیجه گیری


پیشنهادها ۱۳۱

فهرست منابع ۱۳۴

کلیدواژه ها

  • آیین دادرسی قانونی
  • جرم رایانه ای
  • جرم شناسی
  • سیستم ارتباطات دوربرد
  • حقوق جزا
  • دادرسی
  • جرم
  • جرم رایانه ای
  • حقوق کیفری