دامنه انطباق حقوق ایران با قواعد متحدالشکل بین المللی در عرصه ی حقوق سرمایه گذاری

عنوان	دامنه انطباق حقوق ایران با قواعد متحدالشکل بین المللی در عرصه ی حقوق سرمایه گذاری
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	فروغ نیکبخت
استاد راهنما	محمود جلالی
استاد مشاور	مهدی شهلا
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

دامنه انطباق حقوق ایران با قواعد متحدالشکل بین المللی در عرصه ی حقوق سرمایه گذاری عنوان پایان نامه ای است که توسط فروغ نیکبخت، با راهنمایی محمود جلالی و با مشاوره مهدی شهلا در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

امروزه تردیدی نیست که سرمایه گذاری مستقیم خارجی نقش موثری در توسعه اقتصادی همه کشورها و بویژه کشورهای در حال توسعه دارد. حقوق سرمایه گذاری خارجی نیز به موازات اهمیت و نیاز به آن توسعه یافته است. از طرف دیگر، یکی از مصادیق مهم جهانی شدن در ادبیات توسعه قرن حاضر، جهانی شدن اقتصاد است که بحث سرمایه گذاریهای بین المللی در آن نقش عمده ای را ایفا می کند. در این رساله به قواعد متحدالشکل بین المللی در عرصه سرمایه گذاری پرداخته شده است از جمله تلاش شده تا با توجه به طراحی قواعد متحدالشکل که در حال حاضر توسط سازمانهای متعدد بین المللی صورت می گیرد و در قالب اسنادی مانند کنوانسیون ها و معاهدات و موافقتنامه های بین المللی در می آید، مقایسه ای با حقوق سرمایه گذاری داخلی ایران صورت گیرد. در این راستا قواعد حقوقی سرمایه گذاری ایران بویژه قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی و دیگر قواعد در این زمینه روشن شده و همچنین اقدامات مثبتی که ایران همسو با قواعد متحدالشکل بین المللی سرمایه گذاری صورت داده، در این حوزه آشکار می گردد اما علی رغم این اقدامات مثبت و این که هر چند ایران در برخی از موارد سطح قابل قبولی از حمایت ها را از سرمایه گذاری خارجی به عمل آورده است و قابلیت های آشکاری در این زمینه دارد اما به دلیل مغایرت های حقوق خود با نظام بین المللی هنوز همه ی این قابلیت ها به منصه ی ظهور نرسیده است. عدم پذیرش برخی موافقت نامه ها و کنوانسیون ها بویژه کنوانسیون واشنگتن، موافقت نامه های سازمان جهانی تجارت و معاهده منشور انرژی و تناقض بعضی قوانین ایران با قوانین بین المللی این واقعیت را نشان می دهد.بنابراین در این تحقیق با مطالعه یک جریان بین المللی، مسایل ملی مرتبط استخراج و تحلیل گردیده تا براساس شناخت این رویداد، امکان واکنشی آگاهانه فراهم آید.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

کلیات

مقدمه ۱

فصل اول: مقررات متحد الشکل سرمایه گذاری بین المللی

۱–۱ متحد الشکل سازی مقررات ناظر به حقوق تجارت بین الملل ۱۲

۱–۱–۱ ضرورت نیاز به یکسان سازی مقررات حقوقی ۱۳

۱–۱–۲ طرق ایجاد مقررات متحد الشکل و یکنواخت ۱۴

۱–۱–۲–۱ یکسان سازی مقررات حقوقی در سطح ملی ۱۴

۱–۱–۲–۲ یکسان سازی مقررات حقوقی در سطح بین المللی ۱۶

۱–۱–۲–۳ پذیرش داوطلبانه مقررات ۱۷

۱–۱–۳ فعالیت های سازمان های بین المللی در زمینه یکسان سازی حقوق ۱۹

۱–۱–۳–۱ کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد (آنستیرال) ۱۹

۱–۱–۳–۲ اتاق بازرگانی بین المللی ۲۵

۱–۱–۳–۳ اتحادیه اروپا ۲۶

۱–۱–۳–۴ سازمان هماهنگ کننده قوانین تجاری – اقتصادی آفریقا ۲۷

۱–۱–۴ تلاش ها برای متحد الشکل سازی مقررات سرمایه گذاری خارجی ۲۷

۱–

مقررات متحد الشکل سرمایه گذاری ۳۱

۱–۲–۱ تاریخچه سرمایه گذاری بین المللی ۳۱

۱–۲–۲ اصول حقوقی ناظر بر سرمایه گذاری ۳۲

۱–۲–۲–۱ معیار ملی و معیار بین المللی ۳۳

۱–۲–۲–۲ معیار رفتار ملت کامله الوداد ۳۴

۱–۲–۲–۳ معیار رفتار منصفانه و عادلانه ۳۶

۱–۲–۳ اقدامات بین المللی برای تنظیم و تدوین اصول سرمایه گذاری ۳۷

۱–۲–۳–۱ سازمان تجارت جهانی ۳۷

۱–۲–۳–۲ آنستیرال ۵۰

۱–۲–۳–۳ کنوانسیون ۱۹۵۸ نیویورک ۵۱

۱–۲–۳–۴ سازمان اروپایی همکاری های اقتصادی ۵۳

۱–۲–۳–۵ آنکتاد ۵۵

۱–۲–۳–۶ مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ایکسید) ۵۷

۱–۲–۳–۷ آژانس چندجانبه تضمین سرمایه گذاری (میگا) ۵۸

۱–۲–۳–۸ معاهده منشور انرژی ۶۲

۱–۲–۳–۹ نفتا ۷۰

فصل دوم: قواعد سرمایه گذاری ایران

۲–۱ بررسی قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری مصوب ۱۳۳۴و۱۳۸۱ ۷۶

۲–۱–۱ تاریخچه سرمایه گذاری خارجی در ایران ۷۶

۲–۱–۱–۱ سرمایه گذاری از طریق امتیازهای نفتی ۷۷

۲–۱–۲ قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی مصوب ۱۳۳۴ ۸۰

۲–۱–۳ قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی مصوب ۱۳۸۱ ۸۱

۲–۱–۳–۱ تعاریف در قانون ۸۲

۲–۱–۳–۲ سازمان های مختص سرمایه گذاری ۸۳

۲–۱–۳–۳ قواعد تضمینی برای سرمایه گذاری خارجی ۸۵

۲–۱–۳–۴ حل و فصل اختلافات ۹۰

۲–۱–۳–۵ نکات قوت قانون سرمایه گذاری ایران ۹۰

۲–۱–۳–۶ نکات ضعف قانون سرمایه گذاری ایران ۹۲

۲–

سایر قوانین مرتبط با سرمایه گذاری ۹۳

۲–۲–۱ قانون اساسی ۹۳

۲–۲–۱–۱ اصل

قانون اساسی ۹۳

۲–۲–۱–۲ اصل

قانون اساسی ۹۵

۲–۲–۱–۳ اصل

قانون اساسی ۱۰۰

۲–۲–۲ قانون داوری تجاری بین المللی ۱۰۱

۲–۲–۲–۱ داوری بین المللی ۱۰۲

۲–۲–۲–۲ رسیدگی قضایی دادگاه های داخلی ۱۰۹

۲–۲–۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری و صنعتی ۱۱۲

۲–۲–۴ قانون کار ۱۱۶

۲–۲–۵ قانون تامین اجتماعی ۱۱۸

۲–۲–۶ قوانین مالیاتی ۱۱۸

۲–۲–۷ قوانین مربوط به حمایت از حقوق مالکیت فکری ۱۱۹

فصل سوم: بررسی تطبیقی حقوق سرمایه گذاری ایران و مقررات متحد الشکل

بین المللی

۳–۱ اقدامات ایران همسو با مقررات متحدالشکل سرمایه گذاری ۱۲۴

۳–۱–۱ تمایل ایران به عضویت در WTO ۱۲۴

۳–۱–۱–۱ مراحل عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی ۱۲۵

۳–۱–۱–۲ اقدامات ایران هماهنگ با مقررات WTO ۱۲۹

۳–۱–۱–۳ تصویب قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب ۱۳۷۶ و موافقتنامه تریپس ۱۳۳

۳–۱–۲ تصویب قانون داوری تجاری بین المللی منطبق با آنسیترال ۱۳۳

۳–۱–۳ نقش آرای دیوان داوری ایران و آمریکا در توسعه ی حقوق سرمایه گذاری خارجی ۱۳۵

۳–۱–۴ عضویت ایران در میگا ۱۳۸

۳–۲ مغایرت های حقوق ایران با مقررات متحدالشکل سرمایه گذاری ۱۴۳

۳–۲–۱ موافقتنامه های سازمان تجارت جهانی و قواعد ایران ۱۴۳

۳–۲–۱–۱ موافقتنامه های سازمان تجارت جهانی و قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری

خارجی ۱۴۳

۳–۲–۱–۲ موافقتنامه های سازمان تجارت جهانی و برخی اصول قانون اساسی ۱۴۷

۳–۲–۱–۳ قانون انحصار تجارت خارجی مصوب ۱۳۱۱ مجلس شورای ملی و تریمز ۱۵۲

۳–۲–۱–۴ قانون تشکیل مرکز توسعه صادرات ایران مصوب ۲۹/۹/۱۳۴۵ و اساسنامه آن و تریمز ۱۵۳

۳–۲–۱–۵ قانون مقررات صادرات و واردات مصوب ۱۳۷۲ و آیین نامه اجرایی آن و

تریمز ۱۵۳

۳–۲–۱–۶ قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی اجرایی کشور مصوب ۱۳۷۵ و تریمز ۱۵۴

۳–۲–۱–۷ قانون ساماندهی مبادلات مرزی مصوب ۱۳۴۸ و تریمز ۱۵۵

۳–۲–۲ عدم تطبیق معاهده ایکسید و حقوق ایران ۱۵۷

۳–۲–۳ عدم تطبیق معاهده منشور انرژی و نظام حقوقی ایران ۱۶۱

۳–۲–۳–۱ اصل یکصد و سی و نهم قانون اساسی و معاهده منشور انرژی ۱۶۱

۳–۲–۳–۲ محدودیت ماده

قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوب ۱۳۸۱ در پذیرش معاهده منشور انرژی ۱۶۲

فصل چهارم: نتیجه گیری و ارایه راهکارها

نتیجه گیری ۱۷۰

ارایه راهکارها ۱۷۶

منابع

کلیدواژه ها

• نظام حقوقی
• بررسی تطبیقی
• حقوق بین الملل
• تعهدات بین المللی
• سرمایه گذاری خارجی
• تجارت بین المللی
• قانون متحدالشکل
• سرمایه گذاری خارجی