داوری پذیری دعاوی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا
 | |
| عنوان | داوری پذیری دعاوی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا |
|---|---|
| رشته | فقه و حقوق خصوصی |
| دانشجو | مجتبی جهانیان |
| استاد راهنما | مرتضی شهبازی نیا |
| استاد مشاور | علیرضا صالحی فر |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه خوارزمی |
داوری پذیری دعاوی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا عنوان رساله ای است که توسط مجتبی جهانیان، با راهنمایی مرتضی شهبازی نیا و با مشاوره علیرضا صالحی فر در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.
چکیده
داوری پذیری در ایالات متحده، موضوعات قابل داوری و همچنین صلاحیت داوران در تشخیص صلاحیت خویش را شامل می گردد. امکان حل و فصل اختلافات از طریق داوری در بسیاری از نظام های حقوقی از جمله ایران و ایالات متحده پذیرفته شده است. برخی نظام های حقوقی همچون نظام حقوقی ایران، صراحتا محدودیت های مورد نظر را تصریح نموده اند. همچنین در مواردی می توان نظم عمومی را معیار محدودکننده اصل داوری پذیری دعاوی تلقی نمود. قانون داوری آمریکا ضمن اشاره به اصل داوری پذیری دعاوی، محدودیت های وارد بر آن را بیان نکرده و رویه قضایی، نقش مذکور را به عهده گرفته است. هدف از این رساله، بررسی داوری پذیری موضوعی و همچنین نقش نظم عمومی و دیگر مبانی محدودکننده اصل مذکور در نظام حقوقی ایران و آمریکا می باشد. اصل صلاحیت داوران در تشخیص صلاحیت خود در هر دو نظام مورد شناسایی قرار گرفته است. همچنین نقش نظم و نفع عمومی در ایجاد محدودیت برای داوری ، محل تردید قرار گرفته و داوران در رسیدگی به موضوعات مذکور نیز صالح شناخته شده اند. از سوی دیگر در ایجاد محدودیت برای بسیاری از موضوعات، نظم عمومی فاقد نقش اساسی بوده و می توان ویژگی های ذاتی داوری را به عنوان مبنای ایجاد محدودیت اعلام نمود. با این وجود، صلاحیت انحصاری مراجع اختصاصی در رسیدگی به برخی موضوعات همچون دعاوی کار در کنار دیگر اهداف قانونگذار، را می توان ناشی از نظم اقتصادی یا اجتماعی مورد نظر قانونگذار دانست. حقوق ایالات متحده به دنبال ایجاد محدودیت در داوری موضوعات دارای جایگاه نابرابر طرفین همچون دعاوی کار پیش از بروز اختلاف می باشد.
ساختار و فهرست رساله
بخش اول– کلیات
فصل اول– مفاهیم
مبحث اول– مفهوم داوری پذیری
گفتار اول– مفهوم لغوی داوری پذیری
گفتار دوم– مفهوم داوری پذیری در اسناد بین المللی
گفتار سوم– مفهوم داوری پذیری در دکترین حقوقی
مبحث دوم – انواع داوری پذیری
گفتار اول– داوری پذیری موضوعی و شخصی
گفتار دوم– داوری پذیری قراردادی و ذاتی
مبحث سوم– داوری پذیری و مفاهیم مرتبط
گفتار اول–داوری پذیری و اهلیت
گفتار دوم–داوری پذیری و صلاحیت
بند اول– قابلیت انطباق مفهوم داوری پذیری و صلاحیت
بند دوم– اصل صلاحیت بر صلاحیت
گفتار سوم– داوری پذیری و نظم عمومی
بند اول– مفهوم نظم عمومی
بند دوم–انواع نظم عمومی
۱– نظم عمومی ملی
۲–نظم عمومی بین المللی
۳–نظم عمومی فراملی
گفتار چهارم– داوری پذیری و قواعد آمره
بند اول– مفهوم قواعد آمره
بند دوم– ارتباط قواعد آمره و نظم عمومی
فصل دوم– معیارهای داوری پذیری، مبانی و آثار محدودیت های حاکم بر داوری پذیری
مبحث اول– معیارهای حاکم بر داوری پذیری
گفتار اول– امکان حل و فصل آزادانه اختلاف
گفتار دوم– منفعت اقتصادی
گفتار سوم– صلاحیت انحصاری مرجع قضایی
مبحث دوم– مبانی و آثار محدودیت های حاکم بر داوری پذیری
گفتار اول– مبانی محدودیت های حاکم بر داوری پذیری
بند اول– نظم عمومی
۱– آیین رسیدگی در داوری ۵۰ ۲– ناتوانی داور در اعمال قواعد عمومی
بند دوم– محدودیت های ذاتی داوری
۱– نسبیت توافق نامه داوری
۲– ماهیت عمومی حق موضوع داوری
گفتار دوم – آثار محدودیت های حاکم بر داوری پذیری بر توافق نامه داوری
فصل سوم– جایگاه داوری پذیری در کنوانسیون ها و قوانین نمونه
مبحث اول– جایگاه داوری پذیری در قانون نمونه آنسیترال
گفتار اول– باطل، کان لم یکن یا غیر قابل اجرا بودن موافقت نامه داوری
گفتار دوم– غیر قابل داوری بودن موضوع
گفتار سوم– غیر قابل داوری بودن موضوع در مرحله اجرای رای
مبحث دوم– جایگاه داوری پذیری در کنوانسیون نیویورک
گفتار اول– حق رزرو موضوعات تجاری
گفتار دوم– قابلیت حل و فصل موضوع از طریق داوری
گفتار سوم– باطل و کان لم یکن، بی اعتبار یا غیر قابل اجرا بودن موافقت نامه داوری
گفتار چهارم– عدم اهلیت طرفین
گفتار پنجم– عدم قابلیت داوری موضوعی و نظم عمومی
مبحث دوم– قانون حاکم بر داوری پذیری
گفتار اول– قانون حاکم بر داوری پذیری در مرحله پیش از صدور رای
بند اول– تعیین قانون حاکم بر داوری پذیری توسط دادگاه
۱– قانون حاکم بر موافقت نامه داوری یا قانون مقر داوری ۸۵
– قواعد فراملی
۳– قانون مقر دادگاه
بند دوم– تعیین قانون حاکم بر داوری پذیری توسط مرجع داوری
۱– قانون حاکم بر موافقت نامه داوری
۲– قانون محل احتمالی اجرای رای
۳– قانون مقر داوری
گفتار دوم– قانون حاکم بر داوری پذیری در مرحله پس از صدور رای داوری
بند اول– داوری پذیری در دادگاه کشور مقر داوری
بند دوم– داوری پذیری در کشور محل اجرای رای
بخش دوم– داوری پذیری مصادیق
فصل اول– دعوای ورشکستگی
مبحث اول– محدودیت های ارجاع ورشکستگی به داوری
گفتار اول– محدودیت های ناشی از شرایط شکلی ورشکستگی
گفتار دوم– نسبی بودن قرارداد داوری
گفتار سوم– ویژگی جمعی ورشکستگی
مبحث دوم– اهداف قانون ورشکستگی
گفتار اول– حقوق آمریکا
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث سوم– محل تلاقی داوری و ورشکستگی
گفتار اول– حقوق آمریکا
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث چهارم– اثر ورشکستگی بر دعاوی
گفتار اول– حقوق آمریکا
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث پنجم– معیارهای داوری پذیری ورشکستگی
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– اصلی و فرعی بودن موضوع
۱– تفکیک موضوعات به اصلی و تبعی
۲– تردید در خصوص داوری پذیری دعاوی اصلی ورشکستگی
بند دوم– دعوای استرن علیه مارشال
۱– لزوم ارتباط اساسی دعوای تقابل با دعوای مطروحه
۲– ماهیت عمومی و خصوصی دعوا
بند سوم– پیشنهاد اصلاح قانون از سوی حقوق دانان
گفتار دوم– حقوق ایران
بند اول– دعاوی مرتبط با ورشکستگی و دعاوی غیر مرتبط
بند دوم– تطبیق مساله با معیارهای داوری پذیری
فصل دوم– حقوق رقابت
مبحث اول– محل تلاقی حقوق رقابت و داوری
مبحث دوم– اهداف حقوق رقابت
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– اهداف اقتصادی
بند دوم– اهداف اجتماعی
بند سوم– اهداف سیاسی
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث سوم– روند پذیرش داوری حقوق رقابت
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– ممنوعیت ارجاع دعاوی حقوق رقابت به داوری
۱– عدم قابلیت مطلق (نظریه آمریکن سیفتی)
۲– دلایل ممنوعیت ارجاع دعاوی حقوق رقابت به داوری
بند دوم–پذیرش داوری دعاوی حقوق رقابت
۱– رای میتسوبیشی مبنای پذیرش داوری دعاوی حقوق رقابت
۲– دلایل موافقان ارجاع دعاوی حقوق رقابت به داوری
بند سوم– محدودیت در موافقت نامه های داوری پیش از بروز اختلاف
گفتار دوم– حقوق ایران
فصل سوم– حقوق مالکیت فکری
مبحث اول– معیار داوری پذیری حقوق مالکیت فکری
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– حقوق بی نیاز از ثبت
بند دوم– حقوق مستلزم ثبت
۱– اعتبار
۲– مالکیت
۳– بهره برداری
۴– نقض
گفتار دوم– حقوق ایران
بند اول– قوانین
مبحث دوم– دلایل موافقان و مخالفان ارجاع دعاوی حق اختراع به داوری
گفتار اول– دلایل ممنوعیت ارجاع دعاوی حق اختراع به داوری
گفتار دوم– دلایل قابلیت ارجاع دعاوی اعتبارحق اختراع به داوری
فصل چهارم– حقوق کار
مبحث اول– ویژگی های قوانین حقوق کار
گفتار اول– جنبه حمایتی حقوق کار
گفتار دوم–جنبه آمرانه حقوق کار
مبحث دوم– انواع داوری در حقوق کار
گفتار اول– داوری کار و داوری استخدامی (داوری جمعی و فردی)
گفتار دوم– داوری اختیاری و اجباری
مبحث سوم– تاریخچه داوری حقوق کار
گفتار اول– حقوق آمریکا
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث چهارم– داوری و قرارداد کار، همزیستی یا تقابل
مبحث پنجم– رویکرد موجود نسبت به داوری دعاوی کار
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– دعاوی سه گانه استیل ورکرز
بند دوم– دعوای الکساندر علیه گاردنر
بند سوم– دعاوی سه گانه میتسوبیشی
بند چهارم– دعوای گیلمر
بند پنجم– دعوای ۱۴ پن پلازا
بند ششم– دعوای اپیک
گفتار دوم– حقوق ایران
مبحث ششم– منافع و معایب داوری دعاوی کار
گفتار اول– منافع و معایب داوری دعاوی کار در آمریکا
گفتار دوم– منافع و معایب داوری دعاوی کار در ایران
فصل پنجم– بورس اوراق بهادار
مبحث اول– تاریخچه مقررات بورس اوراق بهادار
گفتار اول– آمریکا
گفتار دوم– ایران
مبحث دوم– امکان داوری دعاوی بورس اوراق بهادار
گفتار اول– حقوق آمریکا
بند اول– قوانین
بند دوم– رویه قضایی
گفتار دوم– حقوق ایران
بند اول– قوانین
بند دوم– رویه قضایی
مبحث چهارم– عدم تقابل داوری با دعاوی بورس اوراق بهادار
مبحث پنجم– دلایل مخالفان و موافقان داوری دعاوی بورس اوراق بهادار
گفتار اول– دلایل مخالفان
گفتار دوم– دلایل موافقان
نتیجه گیری
منابع
کلیدواژه ها
- داوری
- صلاحیت
- نظم عمومی
- نفع عمومی