دیوان کیفری بین المللی و جنایت تجاوز چالش ها و تحولات
 | |
| عنوان | دیوان کیفری بین المللی و جنایت تجاوز چالش ها و تحولات |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | حسین فروغی نیا |
| استاد راهنما | رضا موسی زاده |
| استاد مشاور | محمدجواد شریعت باقری، سیدباقر میرعباسی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور مرکز |
دیوان کیفری بین المللی و جنایت تجاوز چالش ها و تحولات عنوان رساله ای است که توسط حسین فروغی نیا، با راهنمایی رضا موسی زاده و با مشاوره محمدجواد شریعت باقری و سیدباقر میرعباسی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع دکتری دانشگاه پیام نور مرکز دفاع گردید.
چکیده
جنایت تجاوز یکی از خطیرترین جنایات بین المللی و یکی از بحث برانگیزترین موضوعات حقوق کیفری بین المللی محسوب می شود. توافق کلی ولت ها در پذیرش تعریف مقرر در قطعنامه ی ۳۳۱۴ مجمع عمومی (۱۹۷۴) در خصوص تعریف جنایت تجاوز حکایت از رویکرد سنتی و انقباظی دولت ها در حفظ حاکمیت خویش و عدم گسترش دایره ی مفهوم تجاوز به مصادیق غیرنظامی(مانند حملات سایبری) می نماید. از حیث شرایط احراز جنایت تجاوز و مرجع تشخیص آن، چالش های عدیده ای مانع از موفقیت مذاکرات کنفرانس بازنگری کامپالا گردید. و تاکید قدرت های بزرگ بر صلاحیت انحصاری شورای امنیت با مواضع دولت های در حال توسعه که به صلاحیت اولیه ی شورای مذکور استناد می کردهدف مواجه گردید. به نظر می رسد در شرایط حاضر تلفیقی از دو گزینه ی شورای امنیت و دیوان کیفری بین المللی به نحوی که هم دیوان مذکور و هم شورای امنیت صلاحیت احراز مصادیق جنایت تجاوز را داشته باشند، بهترین راهکار برای مقابله با جنایتکاران باشد.
ساختار و فهرست رساله
عنوان صفحه
مقدمه ۱
۱– بیان مسیله ۲
۲– اهمیت و ضرورت پژوهش ۷
۳– هدف پژوهش ۸
۴– سوال های پژوهش ۸
۵– فرضیه های پژوهش ۶
۶– ارزیابی ادبیات موجود ۱۱
۷– روش پژوهش ۱۴
۸– مفاهیم ۱۴
۱–۸– عمل تجاوزکارانه ۱۴
۲–۸– جنایت تجاوز ۱۴
۳–۸–دادگاه کیفری بین المللی ۱۵
۴–۸– مسیولیت کیفری فردی ۱۵
۵–۸– احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۱۶
۹– سازماندهی پژوهش (زمان بندی مراحل اصلی تحقیق) ۱۶
بخش اول: تحول مفهوم جنایت تجاوز
فصل اول: پیشینه ی جرم انگاری جنایت تجاوز
مقدمه ۲۲
گفتار اول: جنایت تجاوز در دوران جامعه ی ملل ۲۴
۱– میثاق جامعه ی ملل ۲۵
۲– مقررات معاهده ی کمک متقابل در خصوص تجاوز (۱۹۲۳) ۲۶
۳–پروتکل ژنو در خصوص حل و فصل مسالمت آمیز مناقشات بین المللی (۱۹۲۴) ۲۷
۴–قراردادهای لوکارنو (۱۹۲۵) ۲۷
۵–ممنوعیت جنگ تجاوزکارانه در کنفرانس پان امریکن (۱۹۲۸) ۲۸
۶–معاهده ی پاریس مشهور به بریان – کلوگ در خصوص تحریم جنگ (۱۹۲۸) ۲۹
۷– کنفرانس خلع سلاح و طرح تعریف تجاوز (۱۹۳۲) ۲۹
گفتار دوم: جنایت تجاوز از زمان تشکیل سازمان ملل متحد تا تعریف تجاوز در مجمع عمومی ۳۰
۱– منشور سازمان ملل متحد ۳۱
۲– منشور دادگاه نظامی نورنبرگ و آرای دادگاهای نظامی بین المللی متعاقب آن ۳۳
۳– تعریف تجاوز در کمیسیون حقوق بین الملل ۳۵
۴– تعریف تجاوز در اولین پیش نویس کد جنایات علیه صلح و امنیت بشری ۳۶
۵– تعریف تجاوز در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۳۷
۶– اعلامیه ی اصول حقوق بین الملل در زمینه ی روابط دوستانه میان ملت ها (۱۹۷۰) ۴۶
۷– تعریف تجاوز در پیش نویس نهایی مصوب کمیسیون حقوق بین الملل در مورد کد جنایات علیه صلح و امنیت
بشری (۱۹۹۶) ۴۹
فصل دوم: جنایت تجاوز در کنفرانس دیپلماتیک رم و اجلاس کمیسیون مقدماتی
مقدمه ۵۵
گفتار اول: جنایت تجاوز از طرح اساسنامه تا تاسیس دیوان کیفری بین المللی ۵۶
۱– جنایت تجاوز در کمیسیون حقوق بین الملل ۵۶
۲– جنایت تجاوز در کمیته ی مقدماتی(۱۹۹۸–۱۹۹۵) ۵۷
۳– جنایت تجاوز در کنفرانس دیپلماتیک رم (۱۹۹۸) ۶۰
۴– عناصر مسیولیت (عناصر تشکیل دهنده ی جنایت تجاوز) ۶۶
۱–۴– عنصر قانونی ۶۷
۲–۴– عنصر مادی ۶۸
۱–۲–۴– اقدامات دولت– کشور ۷۰
۲–۲–۴– شخص مرتکب و اعمال فردی در جنایت تجاوز ۷۰
۳–۲–۴– مسیولیت کیفری رهبر یا سازمان دهنده در جنایت تجاوز ۷۱
۳–۴ – عنصر روانی ۷۲
۵– جنایت تجاوز و صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در کمیسیون مقدماتی ۷۳
گفتار دوم: جنایت تجاوز پس از لازم الاجرا شدن اساسنامه ی دیوان کیفری بین المللی ۷۸
۱– مروری بر اقدامات انجام شده در مورد تهیه ی مقررات مربوط به جنایت تجاوز ۷۸
۱–۱– جنایت تجاوز در مجمع دولت های عضو اساسنامه و گروه کاری ویژه ۷۹
۲–۱– مهم ترین موضوعات تحت بررسی گروه کاری ویژه ۸۱
۱–۲–۱–تعریف جنایت تجاوز ۸۱
۲–۲–۱– صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در زمینه ی جنایت تجاوز ۸۴
فصل سوم: کنفرانس بازنگری کامپالا و بازتاب آن بر صلاحیت دیوان در خصوص جنایت تجاوز
مقدمه ۹۱
گفتار اول: محتوای قطعنامه ی مصوب کنفرانس کامپالا در مورد جنایت تجاوز ۹۲
گفتار دوم: بررسی تحلیلی قطعنامه ی کنفرانس بازنگری کامپالا در مورد جنایت تجاوز ۱۰۰
۱– ماده ی
مکرر مندرج در ضمیمه ی اول قطعنامه ی مصوب کنفرانس بازنگری ۱۰۱
۱–۱– تعریف جنایت تجاوز در ماده ی
مکرر ۱۰۳
۲–۱– مصادیق جنایت تجاوز در ماده ی
مکرر ۱۰۵
۳–۱– عناصر جنایت تجاوز ۱۰۹
۱–۳–۱– عنصر مادی ۱۰۹
۲–۳–۱– عنصر روانی ۱۱۰
۳–۳–۱– ویژگی جنایت تجاوز و مرتکبان آن ۱۱۱
۲– شرایط اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین المللی بر جنایت تجاوز در ماده ی
مکرر و ماده
مکررمکرر ۱۱۴
۱–۲– اعمال صلاحیت دیوان در خصوص ارجاع وضعیت توسط یک دولت عضو یا به ابتکار دادستان ۱۱۵
۲–۲– عدم صلاحیت دیوان نسبت به دولت های عضوی که نسبت به پذیرش صلاحیت دیوان انصراف داده اند ۱۱۷
۳–۲– اعمال صلاحیت دیوان نسبت به دولت های غیر عضو ۱۱۸
۴–۲– نقش شورای امنیت در ارتباط با ارجاع وضعیت از طرف دولت عضو یا به ابتکار دادستان دیوان ۱۲۱
۵–۲– ارجاع وضعیت از طرف شورای امنیت به دیوان کیفری بین المللی بر طبق بند
ماده ی
مکرر مکرر ۱۲۷
۶–۲– حفظ استقلال دیوان در یافته های قضایی خود به رغم احراز عمل تجاوزکارانه توسط نهادی خارج از دیوان ۱۳۰
۳– صلاحیت زمانی دیوان کیفری بین المللی ۱۳۲
۴– جنایت تجاوز و اصل صلاحیت تکمیلی ۱۳۴
۵– قاعده ی منع محاکمه ی مجدد برای جرم واحد ۱۳۶
بخش دوم: احراز وقوع عمل تجاوزکارانه و اعمال صلاحیت دیوان بر جنایت تجاوز
فصل اول: شورای امنیت سازمان ملل متحد و احراز وقوع عمل تجاوزکارانه
مقدمه ۱۴۲
گفتار اول: نقش و جایگاه شورای امنیت در زمینه ی صلح و امنیت بین المللی ۱۴۳
۱– ساختار و نقش شورای امنیت ۱۴۳
۲– تحول و نوآوری در وظایف و اختیارات شورای امنیت ۱۴۶
۳– شورای امنیت و تحول در زمینه ی اقدامات بشر دوستانه ۱۴۸
۴– جایگاه شورای امنیت در روابط بین سازمان ملل متحد و دیوان کیفری بین المللی ۱۵۱
۱–۴– تعلیق تعقیب وضعیت به تقاضای شورای امنیت ۱۵۵
۲–۴– توجه خاص به جنایت تجاوز ۱۵۶
۳–۴– نقش شورای امنیت در صورت نقض تعهد از سوی دولت ها در همکاری با دیوان ۱۵۷
گفتار دوم: نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۱۵۸
۱– نگاهی به پیشنهادهای دولت های شرکت کننده در کنفرانس رم ۱۵۹
۱–۱– منشور سازمان ملل متحد و نقش شورای امنیت در احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۱۶۰
۲–۱– مسیولیت شورای امنیت در احراز وقوع عمل تجاوزکارانه: مسیولیت اولیه یا انحصاری؟ ۱۶۷
۳–۱– بررسی مفاد منشور درباره ی صلاحیت شورای امنیت ۱۶۸
۲– رابطه ی شورای امنیت با دیوان کیفری بین المللی در زمینه ی اعمال صلاحیت بر جنایت تجاوز ۱۷۰
۱–۲–تعارض با اصل تساوی حاکمیت ۱۷۳
۲–۲–اعطای نقش قضایی نامناسب ۱۷۴
۳–۲–تعیین استانداردهایی برای شورای امنیت ۱۷۵
فصل دوم: مجمع عمومی سازمان ملل متحد و احراز وقوع عمل تجاوزکارانه
مقدمه ۱۷۸
گفتار اول: مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تعریف تجاوز ۱۷۹
گفتار دوم: ارزش حقوقی قطعنامه ی تعریف تجاوز درارتباط با احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۱۸۲
گفتار سوم: صلاحیت مجمع عمومی در احراز وقوع عمل تجاوزکارانه و رابطه ی آن با شورای امنیت ۱۸۵
گفتار چهارم: مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نقش آن در احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۱۸۸
فصل سوم: دیوان بین المللی دادگستری و احراز وقوع عمل تجاوزکارانه
مقدمه ۱۹۳
گفتار اول: توسل به زور و تجاوز مسلحانه در رویه ی قضایی دیوان بین المللی دادگستری ۱۹۵
گفتار دوم: صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری در مورد احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۲۰۳
فصل چهارم: دیوان کیفری بین المللی و احراز وقوع عمل تجاوزکارانه
مقدمه ۲۱۲
گفتار اول: دیوان کیفری بین المللی و سازمان ملل متحد: تعامل عدالت کیفری و صلح جهانی ۲۱۳
۱– ارجاع وضعیت مربوط به جنایت تجاوز از سوی شورای امنیت به دیوان کیفری بین المللی ۲۱۹
۲– در خواست تعویق تحقیقات و پیگرد متهمان به ارتکاب جنایت تجاوز توسط شورای امنیت ۲۲۶
گفتار دوم: صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در مورد شناسایی وقوع عمل تجاوزکارانه ۲۲۹
۱– بررسی نقش دیوان کیفری بین المللی در احراز وقوع عمل تجاوزکارانه ۲۲۹
۲–اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین المللی بر جنایت تجاوز در کنفرانس بازنگری کامپالا ۲۳۳
۳– افق های صلاحیت دیوان کیفری بین المللی بر جنایت تجاوز ۲۳۷
فصل پنجم: نتیجه گیری
نتیجه گیری ۲۴۲
ضمایم ۲۵۲
ضمیمه
۲۵۵
ضمیمه
۲۶۱
منابع ۲۶۸
منابع فارسی ۲۶۹
منابع لاتین ۲۷۵
کلیدواژه ها
- جنایت
- دیوان بین المللی کیفری
- تجاوز نظامی
- صلاحیت
- شورای امنیت
- مجمع عمومی سازمان ملل متحد
- امنیت بین المللی
- صلح
- اقدام تجاوزکارانه
- شورای امنیت
- دیوان کیفری بین المللی
- مجمع عمومی